Διαφορική διάγνωση της άσηπτης νέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου οστού από την παροδική οστεοπόρωση του ισχύου με βάση τη διαφορά οστικής πυκνότητας μεταξύ των δύο ισχίων

Abstract

The purpose of the study is to evaluate the differences in bone mineral density (BMD), as measured at the regions of the femoral neck and the greater trochanter, between the affected and the healthy hip in patients with transient osteoporosis of the hip (TOH) and osteonecrosis of the femoral head (ONFH) and to estimate whether these parameters may contribute to the effort for differential diagnosis between those two clinical entities. Materials-Methods: Twenty seven patients were referred to our laboratory between 7/ and 4/2008 due to sudden onset of debilitating hip pain. During the course of evaluation, all patients underwent MRI examination of both hips and pelvis as well as bilateral hip densitometry (DEXA) and were followed-up for a time period varying from 6-24 months until final diagnosis was researched. Transient osteoporosis was the final diagnosis in 18 patients while the rest 9 suffered from osteonecrosis of the femoral head. Differences in bone mineral density at the regions of the femoral neck and the greater trochanter, were calculated between the affected and the healthy hip in both populations and were expressed as absolute values as well as percentile differences. Receiver operating characteristics curves were formed using the percentile differences both for the femoral neck and the greater trochanter regions. The ability of statistically significant parameters to aid in differentiation of TOH from ONFH was assessed by calculating the sensitivity and specificity for the ROC curves. Results: 94.4% of the patients with TOH had lower BMD values at the femoral neck of the affected hip comparing to the healthy one (mean difference 11.98%), while 88.9% of the patients with DNFH had higher BMD values at the same region of the affected hip comparing to the healthy one (mean difference 5.86%). Meanwhile, at the greater trochanter 72.2% of the patients with TOH and 55.6% of the patients with ONFH had lower BMD values at the affected hip comparing to the healthy one. Following the formation of ROC curves, we conducted that percentile differences at the region of the femoral neck ≥ 0.44% in favor of the healthy hip were consistent with the diagnosis of TOH. Sensitivity and specificity were 94.4% and 88.9% respectively. Conclusion: Bilateral hip densitometry may be assessed during the course of differential diagnosis between TOH and ONFH in addition to the currently used imaging modalities, providing additional information that can lead to an early and accurate diagnosis.

Η παροδική οστεοπόρωση του ισχίου καθώς και η οστεονέκρωση της κεφαλής του μηριαίου οστού αποτελούν δύο διακριτές παθολογικές οντότητες με πολλά κοινά σημεία όσον αφορά την κλινική τους εικόνα, αλλά εκ διαμέτρου αντίθετη εξέλιξη και πρόγνωση. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι ο προσδιορισμός των διαφορών της οστικής μεταλλικής πυκνότητας μεταξύ πάσχοντος και υγιούς ισχίου σε ασθενείς με παροδική οστεοπόρωση του ισχίου και σε ασθενείς με οστεονέκρωση της κεφαλής του μηριαίου οστού, καθώς και η διερεύνηση της δυνατότητας διαφορικής διάγνωσης των δύο νοσημάτων με βάση τη διαφοροποίηση των προαναφερόμενων παραμέτρων όπως αυτές μετρώνται στον αυχένα και το μείζονα τροχαντήρα των μηριαίων οστών. Στη μελέτη εισήχθησαν 27 ασθενείς με οξεία εμφάνιση άλγους στο ισχίο, οι οποίοι υπεβλήθησαν σε μέτρηση οστικής πυκνότητας με μέθοδο DEXA αμφοτερόπλευρα στα ισχία και εν συνεχεία σε απεικονιστική εξέταση με μαγνητικό συντονισμό(MRI πυέλου-ισχίων). Ακολούθως οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για χρονικό διάστημα 6-24 μηνών και κατόπιν υπεβλήθησαν σε επαναληπτικό έλεγχο με μαγνητικό συντονισμό (MRI πυέλου-ισχίων). Με βάση τα αποτελέσματα και του επαναληπτικού ελέγχου με MRI, ετέθη η διάγνωση της παροδικής οστεοπόρωσης του ισχίου σε 18 ασθενείς και αντίστοιχα η διάγνωση της οστεονέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου οστού σε 9 ασθενείς. Από τα αποτελέσματα των μετρήσεων οστικής πυκνότητας υπολογίστηκε ο μέσος όρος της διαφοράς οστικής πυκνότητας μεταξύ πάσχοντος και υγιούς ισχίου για τους ασθενείς των δύο ομάδων, τόσο για την περιοχή του αυχένα, όσο και για την περιοχή του μείζονα τροχαντήρα των μηριαίων οστών. Η δυνατότητα διαφορικής διάγνωσης διερευνήθηκε με το σχηματισμό καμπυλών ROC (receiver operating curves) προς προσδιορισμό της ακρίβειας και αντίστοιχα της ευαισθησίας της μεθόδου. Από τα αποτελέσματα προέκυψαν: Το 94.4% των ασθενών με παροδική οστεοπόρωση του ισχίου παρουσίασαν χαμηλότερες τιμές οστικής πυκνότητας στον αυχένα του πάσχοντος μηριαίου οστού συγκριτικά με υγιές (μέση διαφορά 11.98%), ενώ αντίθετα στο 88.9% των ασθενών με οστεονέκρωση της μηριαίας κεφαλής η οστική πυκνότητα στον αυχένα του πάσχοντος μηριαίου οστού ήταν μεγαλύτερη της αντίστοιχης στον αυχένα του υγιούς (μέση διαφορά οστικής πυκνότητας 5.86%). Σχηματίζοντας τις καμπύλες ROC προέκυψε ότι ποσοστιαία διαφορά της τάξης ≥ 0.44% υπέρ του αυχένα του υγιούς μηριαίου οστού είναι ενδεικτική παροδικής οστεοπόρωσης με ευαισθησία 94.4% και ειδικότητα 88.9%. Συμπερασματικά, η αμφοτερόπλευρη μέτρηση οστικής πυκνότητας συνεπικουρεί στη διαφορική διάγνωση μεταξύ παροδικής οστεοπόρωσης του ισχίου και οστεονέκρωσης της μηριαίας κεφαλής με ικανοποιητικά ποσοστά ευαισθησίας και ειδικότητας.