Η λειτουργικότητα του ανεκδοτολογικού λόγου στην κοινωνία της Καρπάθου: λαογραφικές προεκτάσεις

Abstract

The aim of this dissertation was to collect the anecdotes of Karpathos and study their function. The collection of this material was made by field research. I found that anecdotes (traditional or contemporary) have an intense presence and their function is essential. There are charismatic narrators (mostly men) who are famous in Karpathos as they spread laughter and joy to companies. Some traditional narrations which are connected to the personal biomes of the Karpathians are considered to be local regardless of their origin. A great number of them are mentioned in the Aarne-Thompson-Uther "The Types of International Folktales", The Karpathians quip the silly and illiterate people and they admire the wise men of the island. They show interest in human and intercultural relations. Some of the topics which are commented are the institution of family, the human characters, love, the conflicts among inhabitants of neighboring places, political and historical facts and some contemporary events. A lot of anecdotes discuss the professional and economic life of Karpathians on the island or abroad. Everything that is related to the culture of the island is commented. The anecdote becomes the mirror of the society which often distorts but always presents the truth. Its decryption reveals thoughts and emotions of the people which are often concealed in the language of seriousness.

Στόχος της διατριβής ήταν να καταγραφεί ο ανεκδοτολογικός λόγος της Καρπάθου και να μελετηθεί η λειτουργικότητα που επιτελεί. Η καταγραφή έγινε με τη μέθοδο της επιτόπιας έρευνας. Διαπιστώθηκε ότι το ανέκδοτο (παραδοσιακό ή σύγχρονο) είναι ζωντανό και λειτουργεί στην κοινωνία της Καρπάθου. Στο νησί χαρισματικοί αφηγητές (κυρίως άνδρες) προσφέρουν το γέλιο και την ευθυμία στις παρέες. Η φήμη τους εξαπλώνεται σε ολόκληρο το νησί. Τις παραδοσιακές αφηγήσεις, που έχουν συνδεθεί με οικεία βιώματα των Καρπαθίων, οι αφηγητές τις θεωρούν «τοπικές», ανεξάρτητα από την προέλευση τους. Βέβαια, πολλές εντοπίζονται στο Διεθνή Κατάλογο των Aarne - Thompson - Uther. Οι Καρπάθιοι στα ανέκδοτα τους σκώπτουν τους κουτούς και αμόρφωτους και θαυμάζουν τους θυμοσόφους του νησιού. Ενδιαφέρονται για τις διανθρώπινες και διαπολιτισμικές σχέσεις. Στα ανέκδοτα σχολιάζεται ο θεσμός της οικογένειας, οι ανθρώπινοι χαρακτήρες, ο έρωτας, οι ανταγωνισμοί των κατοίκων των γειτονικών τόπων, τα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα και διάφορα νεωτερικά θέματα. Πολλά ανέκδοτα αναφέρονται στην επαγγελματική και οικονομική ζωή των Καρπαθίων στο νησί ή στην ξενιτιά. Όλο το φάσμα του πολιτισμού του τόπου σχολιάζεται. Το ανέκδοτο γίνεται καθρέπτης της κοινωνίας, συχνά παραμορφωτικός αλλά πάντα ειλικρινής. Η αποκρυπτογράφηση του αποκαλύπτει σκέψεις και συναισθήματα του λαού, που στη γλώσσα της σοβαρότητας συχνά αποκρύπτονται.