Συγκριτική εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας σε πρόωρα νεογνά κατάλληλου βάρους και πρόωρα λιποβαρή νεογνά καθώς και η επίδραση των αμινογλυκοσιδών στην ωρίμανση της σπειραματικής και σωληναριακής λειτουργίας

Abstract

Aminoglycosides (AG) are common antibiotics administered during the neonatal period with nephrotoxic action. Clinical studies, especially in the preterm, remain unpredicted. This study evaluates the effect of AG in the renal function of preterms with gestational age (GA)?34 weeks and >34 weeks till corrected GA of 40 weeks. The aim was the investigation of development in glomerular and tubular function of small for gestational age (SGA) neonates and the identification of probable difference compare to preterms appropriate for gestational age (AGA). The renal tubular function was studied by measuring the fractional sodium (FeNa), potassium (FeK), magnesium (FeMg) phosphate (FeP) and uric acid (FeUA) excretion, the urinary calcium/creatinine ratio (UCa/UCr) , as well as the transtubular potassium gradient (TTKG). Renal glomerular function was evaluated by serial creatinine measurements. Urine and blood samples were drawn the 3rd day of life (first study period), 24 hours and a week after discontinuation of treatment ( second and third study period respectively), at 36 weeks postmenstrual GA for preterms GA<34 weeks and at 40 weeks postmenstrual GA.AG levels, pre- and post AG infusion, were measured along with the urine and blood samples. 81 preterms with GA=31-34 weeks and 53 with GA>34 weeks were studied. Out of the less mature preterms, 41 were AGA and 40 were SGA. AG (netilmicin, gentamicin, or amicacin) were administered to 21 AGA, along with cefotaxime for suspected infection and they consisted group A1. In parallel 20 SGA received a kind of AG and they were group B1. Controls were 40 preterms and they were classified into two groups, 20 AGA, (group C1) and 20 SGA (group D1). In the group of more mature preterms, 33 were treated with AG and they were seperared to 17AGA (group A2) and 16 SGA, (group B2). Controls were 20 neonates, 10 AGA, (group C2) and 10 SGA (group D2). In the group of less mature preterms, there were significant differences in both, glomerular and tubular function. The effect of AG seems to be more severe at SGA neonates. SeCr levels were significantly higher at postmenstrual age of 40 weeks. The TTKG was statistically higher in SGA with AG, while at the same study period, FeUA was twice as high compared to SGA without AG. FeNa was higher only during AG administration in SGA and AGA neonates. FeP remained higher in SGA neonates with AG till the end of the study (40 weeks postmenstrual age) In preterms with GA>34 weeks, the differences observed in SGA preterms with AG were milder. FeNA was disturbed only at the first study period. The AG administration affects more severely both glomerular and tubular function in the SGA neonates ?34 weeks, compared to the more mature preterms, whose disturbances seem transient. Tubulopathy may be due to the combination of small weight at birth and early exposure to AG

Οι αμινογλυκοσίδες (ΑΓ) είναι συχνά χορηγούμενα αντιβιοτικά κατά τη νεογνική περίοδο, με νεφροτοξική δράση. Οι κλινικές μελέτες της νεφροτοξικότητας ειδικά στα πρόωρα, είναι περιορισμένες. Στην παρούσα μελέτη εκτιμήθηκε η επίδραση των ΑΓ στη νεφρική λειτουργία προώρων νεογνών με ηλικία κύησης (ΗΚ)?34 εβδομάδων και ΗΚ>34 εβδομάδων έως τη διορθωμένη ηλικία(ΔΗ) κύησης των 40 εβδομάδων. Σκοπός ήταν η διερεύνηση της ανάπτυξης της σπειραματικής και σωληναριακής λειτουργίας των προώρων λιποβαρών για την ηλικία κύησης νεογνών (ΛΒΝ) και ο εντοπισμός πιθανών διαφορών συγκριτικά με πρόωρα κατάλληλου βάρους για την ηλικία κύησης νεογνά (ΚΒΝ). Μελετήθηκε η σωληναριακή λειτουργία μετρώντας την κλασματική απέκκριση (fractional excretion, Fe) του νατρίου (Na), του καλίου (K), του μαγνησίου (Mg), των φωσφορικών (P) και του ουρικού οξέος ( UA), την απέκκριση του ασβεστίου (UCa/UCre) και την διασωληναριακή κλίση καλίου (TTKG). Εκτιμήθηκε η σπειραματική λειτουργία μετρώντας διαδοχικά τα επίπεδα κρεατινίνης πλάσματος. Οι λήψεις δειγμάτων των ούρων και του αίματος έγιναν την 3η ημέρα ζωής (1ος χρόνος μελέτης), 24 ώρες μετά τη διακοπή της θεραπείας (2ος χρόνος), μια εβδομάδα μετά (3ος χρόνος), στη ΔΗ των 36 εβδομάδων για τα νεογνά ΗΚ<34 εβδομάδων (4ος χρόνος ), περίοδος που παραλήφθηκε στα ωριμότερα πρόωρα και στη ΔΗ 40(5ος ).Τα επίπεδα των ΑΓ (μέγιστα και ελάχιστα) προσδιοριζόταν σε όλη τη διάρκεια της μελέτης. Μελετήθηκαν 81 πρόωρα ΗΚ:31-34 εβδομάδες και 53 πρόωρα ΗΚ>34 εβδομάδες. Εκ των πρώτων προώρων, τα 41 ήταν ΚΒΝ και τα 40 ΛΒΝ. Στα 21 ΚΒΝ χορηγήθηκε κάποια ΑΓ (νετιλμικίνη, γενταμικίνη, αμικασίνη), σε συνδυασμό με κεφοταξίμη για αντιμετώπιση λοίμωξης και αποτέλεσαν την Ομάδα Α1, ενώ αντίστοιχα έλαβαν κάποια ΑΓ 20 ΛΒΝ, που αποτέλεσαν την Ομάδα Β1. Τα υπόλοιπα 40 νεογνά, οι μάρτυρες, χωρίστηκαν αντίστοιχα σε δυο κατηγορίες, την Ομάδα Γ1 αποτελούμενη από 20 ΚΒΝ και την Ομάδα Δ1, αποτελούμενη από 20 ΛΒΝ. Από τα μεγαλύτερης ΗΚ νεογνά, 27 ήταν ΚΒΝ και 26 ΛΒΝ. 17 ΚΒΝ και 16 ΛΒΝ έλαβαν ΑΓ, αποτελώντας τις ομάδες Α2 και Β2 αντίστοιχα, ενώ 20 νεογνά αποτέλεσαν τους μάρτυρες, 10 ΚΒΝ, (Ομάδα Γ2) και 10 ΛΒΝ, (Ομάδα Δ2). Στα πρόωρα ΗΚ?34 εβδομάδων παρατηρήθηκαν διαφορές στη σπειραματική και στη σωληναριακή λειτουργία. Η επίδραση των ΑΓ είναι σημαντικότερη στα ΛΒΝ, καθώς παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερες τιμές Κρε ορού δυο μήνες μετά το τέλος της θεραπείας. Επιπλέον , τα ΛΒΝ παρουσίασαν αυξημένη, με στατιστική σημαντικότητα, TTKG στη ΔΗ 40 εβδομάδων, ενώ στον ίδιο χρόνο, η απέκκριση του UA ήταν σχεδόν διπλάσια αυτής των ΛΒΝ μαρτύρων. Η FENa παρέμεινε υψηλότερη στα νεογνά που έλαβαν ΑΓ, τόσο στα ΚΒΝ, όσο και στα ΛΒΝ, μόνο κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Τέλος , υψηλότερη ήταν και η απέκκριση Ρ στα ΛΒΝ στις 36 και 40 εβδομάδες ΔΗ. Η σωληναριοπάθεια που παρατηρήθηκε στα πρόωρα ΗΚ?34 εβδομάδων που έλαβαν ΑΓ, πιθανόν να οφείλεται στην ταυτόχρονη επίδραση του μικρού τους βάρους και της πρώιμης έκθεσής τους στις ΑΓ. Στα πρόωρα ΗΚ>34 εβδομάδων, οι διαφορές που παρατηρήθηκαν στα ΛΒΝ ήταν σημαντικά ηπιότερες. Φάνηκε να επηρεάζεται η απέκκριση του Na, μόνο στον πρώτο χρόνο μελέτης . Η χορήγηση ΑΓ κατά τη νεογνική περίοδο επηρεάζει τη νεφρική λειτουργία στα πιο ανώριμα πρόωρα ΗΚ?34 εβδομάδων σε σύγκριση με τα πιο ώριμα, όπου οι διαταραχές στην σωληναριακή λειτουργία φαίνονται βραχυπρόθεσμες και παροδικές