Μελέτη θυελλωδών ανέμων σε περιοχές της Ελλάδας με έντονο ορεινό ανάγλυφο

Abstract

The main goal of the present doctoral thesis is to study the physical mechanisms responsible for the flow intensification at two Greek areas: Ioannina basin and the southern coasts of the central Crete. The choice of these areas was based on the near gale winds which are recorded due to (a) the presence of mountain Mitsikeli at Ioannina area and (b) the complex mountainous topography of Crete Island and especially the gap which is embedded between the highest Cretan mountains (Lefka Ori and Idi). Interesting conclusions have been arisen regarding to the dynamics and the development of the physical mechanisms which lead to the gale winds, using high resolution model results, as well as satellite, rawinsonde data and in situ measurements. The study of the wind event of 25th March 1998 at Ioannina revealed that the presence of a mean critical level above mountain Mitsikeli led to intensification of the flow at the low level atmospheric layers. Moreover, the northern wind flow and especially the wind flow intensification at the southern Cretan coasts during summer months of 2007 were studied. Also, the wind event of 24th August 2007 was investigated. The results from both numerical and observational study reveals that the gale winds at the southern coasts of Crete have aspects of both gap and downslope contributions because of the complex topography of the gap.

Ο στόχος της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η μελέτη και η διερεύνηση των φυσικών μηχανισμών που οδηγούν στην ενίσχυση της ροής του ανέμου, σε δύο περιοχές της Ελλάδας: το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων και τις νότιες ακτές του κεντρικού τμήματος του νησιού της Κρήτης. Οι δύο αυτές περιοχές επιλέχθηκαν με γνώμονα τους ισχυρούς έως θυελλώδεις ανέμους που κατεγράφησαν σε αυτές εξαιτίας: (α) της επιδράσεως του όρους Μιτσικέλι στην περιοχή των Ιωαννίνων και (β) του πολύπλοκου ορεινού ανάγλυφου του νησιού της Κρήτης και ιδιαιτέρως του ορεινού καναλιού μεταξύ των δύο υψηλότερων βουνών του νησιού (Λευκά Όρη και όρος Ίδη), στην προσπίπτουσα ατμοσφαιρική ροή. Χρησιμοποιώντας κυρίως, αποτελέσματα αριθμητικών μοντέλων πολύ υψηλής ανάλυσης, καθώς επίσης και παρατηρησιακά μέσα όπως επίγειους μετεωρολογικούς σταθμούς, ραδιοβολίσεις και δορυφορικά δεδομένα, εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα όσον αφορά τη δυναμική και τη δημιουργία των φυσικών μηχανισμών που προκαλούν τους ισχυρούς ανέμους. Στην περίπτωση των Ιωαννίνων εξετάστηκε η περίπτωση των θυελλωδών ανέμων της 25ης Μαρτίου 1998, οι οποίοι δημιουργήθηκαν εξαιτίας της παρουσίας ενός κύριου κρίσιμου επιπέδου υπεράνω του όρους Μιτσικέλι, που είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της ροής στα χαμηλά ατμοσφαιρικά στρώματα. Στην περίπτωση της Κρήτης, μελετήθηκε η βόρεια ροή και συγκεκριμένα η ενίσχυση της ροής στα νότια παράλια της Κρήτης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2007, καθώς επίσης εξετάστηκε και η περίπτωση των θυελλωδών ανέμων της 24ης Αυγούστου 2007. Οι θυελλώδεις άνεμοι στα νότια παράλια της Κρήτης, αποτελούν ένα συνδυασμό ανέμων καναλισμού και ανέμων θυελλώδους καταβατικής ροής, λόγω της πολύπλοκης τοπογραφίας του ορεινού καναλιού.