Η Επαρχία Δρυϊνουπόλεως της Β. Ηπείρου κατά τη νεώτερη περίοδο: τουρκοκρατία, 20ος αιώνας

Abstract

The history of the provincial Dryinoupoleos and the emersion of which was always compared to that of Old Epirus and the rest of Greece, since this province was an inextricable part of Epirus up until 1913, when the greater forces took advantage of Greek government’s weakness and apathy during that period of time, to proceed to divide and section out the age-longed Greek area, as a free and enslaved colony of Greeks end Greeks of National Greek origin as a minority of Albania. The province name Dryinoupoleos comes from a homonym of an Ancient Greek city named Drys or Dryinoupolis, the city of Oak, which got the name from Augustus Caesar after 27 A.C. while Ieroclieus, in his book of prayers named this city among the 12 of those recognized in Old Epirus. Specifically in this province there is the well known Dryiniko mountain and the Drynos river that runs through that area. During the Ottoman Empire, the eparchy and their respectable hierarchs, regardless of some unfair omissions, they were the lever that brought together the Greek population of the area and were accountable for their education. The contribution or benefit of having many Monarchies and very thorough education resulted in the predomination of Orthodoxy and Hellenism throughout the entire province, with the exception of some villages in the Liambouria area which was part of Kourbelesiou. Though in the province of Dryinoupoleos, there weren’t distinct efforts made against the Turkish rule, there was a strong participation in the battle of 1821 where the residents of this province were distinguished for their heroism and their achievements. With the establishment of the Greek State, a vast majority of Hellenics remained outside its borders, including the province of Dryinoupoleos, but they never ceased to be in close contact with Greek Hellenics. This exclusion leads to the need to search for a better way of life, so emigration was the best solution, in some cases by force, for others through cohesion of authorities. The outcome of this situation resulted in the dispersion of the population of this province. The reason for the forced mass emigration of this province was in order to enforce and re-justify native Helenicism rather than to unite the Greek population of Dryinoupoleos. It must be underlined that many personalities and intellectuals of this era increased the spirit of Greece by their strong presence in various fields of public life. Some became famous and renowned, many though remain unknown because they weren’t included in the free Greek state in accordance with the order of 1843 in the Antipatriotic Act which whether native or not divided the Greeks into two separate categories and continues to do so even up until today, but from another perspective. This result in depriving creative development from very early on end even up to the development of the Greek State. In the beginning of the 20th century, this remaining Greek population who was neglected up to a certain point from the official Greek nation, managed to regain momentum and confidence to reconstitute and prepare the grounds for freedom. Despite the acquisition in 1914, the Greek occupation and the liberation in 1940 failed to accomplish the desired result which is none other than to be reunited with the motherland, Greece. In conclusion, the century old dream was refuted, repeatedly, hence the native Greeks and the majority of Albanian speaking Greeks continued to show admirable endurance until the final vindication. The main brunt of the war targeted the church of Mitropolis and Education, starting from the Italian rule and continuing through the 20th century. This resulted in the complete repeal of the Orthodox faith as for its functional purposes; however it was never possible to completely eradicate the deep Cristian faith of that area. A severe blow for the province of Dryinoupoleos was fighting Greek Education from which it was dependent on the continuation and conservation of ideals of our Genus. The final blow came with the annexation of Argyrokastrou in Albania and the non recognition of the bilingual areas as a National Greek Minority. In recognized areas, Greek education in schools was maintained, as far as the language was concerned, however, the nature of education which moulds one’s character was not. The most dramatic points in all of Dryinoupoleos history were imprisonment, exile, religious repeal, the Albanization of Education and forced emigration throughout the 20th century.

Η ιστορία της Επαρχίας Δρυϊνουπόλεως ήταν συνυφασμένη πάντοτε με την ιστορία της Παλαιάς Ηπείρου και της υπόλοιπης Ελλάδας, αφού η επαρχία αυτή αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα της Ηπείρου μέχρι το 1913, που οι Μεγάλες Δυνάμεις εκμεταλλευόμενες την αδυναμία και την αδιαφορία των Ελληνικών κυβερνήσεων της περιόδου εκείνης, διχοτόμησαν το προαιώνιο αυτό ελληνικό μέρος του Ελληνισμού σε ελεύθερο και υπόδουλο και τους κατοίκους των μερών αυτών σε έλληνες και σε έλληνες της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία. Η ονομασία της επαρχίας Δρυϊνουπόλεως προέρχεται από την ομώνυμη αρχαία ελληνική πόλη Δρυς ή Δρυϊνούπολις, η πόλη των βελανιδιών, η οποία πήρε το όνομα αυτό επί Αυγούστου Καίσαρος, μετά το 27 μ.Χ., ενώ στο Συνέκδημο του Ιεροκλέους συναριθμείται ανάμεσα στις δώδεκα πόλεις την Παλαιάς Ηπείρου. Επίσης στην συγκεκριμένη επαρχία υπάρχει το Δρυϊνικό όρος και ο ποταμός Δρύνος. Κατά τη διάρκεια της Οθωμανοκρατίας η επισκοπή Δρυϊνουπόλεως με τους άξιους Ιεράρχες της, παρά τις κάποιες παραλείψεις υπήρξε ο μοχλός συσπείρωσης του ελληνικού πληθυσμού της περιοχής και υπεύθυνη για την Παιδεία του. Η προσφορά των πολυάριθμων Μονών και η επιμελημένη παιδεία είχε ως αποτέλεσμα την επικράτηση της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού σε όλη την επαρχία, εκτός κάποιων χωριών της περιοχής Λιαμπουριάς που ήταν μέρος του Κουρβελεσίου. Παρότι στην επαρχία Δρυϊνουπόλεως δεν υπήρξαν ιδιαίτερες εξεγέρσεις κατά του τούρκου κατακτητή, υπήρξε ένθερμη συμμετοχή στον Αγώνα του 1821, όπου οι κάτοικοί της διακρίθηκαν για τον ηρωισμό και τα κατορθώματά τους. Με την ίδρυση του Ελληνικού κράτους το μεγαλύτερο μέρος του Ελληνισμού έμεινε έξω από τα σύνορά του, μαζί και η επαρχία Δρυϊνουπόλεως, αλλά δεν έπαψε ποτέ να βρίσκεται σε στενή επαφή με τον Ελλαδικό Ελληνισμό. Η αποδημία προς ανεύρεση καλύτερου τρόπου ζωής, και σε κάποιες περιπτώσεις λόγω εξαναγκασμού από τις καταπιέσεις των αρχών, είχε το δυσμενές αποτέλεσμα της εξασθενήσεως της συνοχής του πληθυσμού της επαρχίας. Ο απόδημος πλούτος, που συγκέντρωσαν οι εκ της περιοχής αυτής μεταναστεύσαντες, δωρίθηκε εξ ολοκλήρου για την ενίσχυση και την ανόρθωση του Ελληνισμού και λιγότερο για το γηγενή ελληνικό πληθυσμό της Δρυϊνουπόλεως. Πρέπει να τονιστεί ότι, φωτεινές προσωπικότητες και διανοούμενοι της εποχής ενίσχυσαν το πνεύμα της Ελλάδος δια της παρουσίας τους σε διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής. Από αυτούς ορισμένοι είναι γνωστοί, αλλά οι περισσότεροι παραμένουν άγνωστοι διότι δεν ανήκουν στην ελεύθερη Ελλάδα, σύμφωνα με το αντιπατριωτικό Διάταγμα του 1843 περί αυτοχθόνων και ετεροχθόνων, που χώρισε τους Έλληνες σε δυο κατηγορίες και εξακολουθεί υφιστάμενο κάτω από διαφορετική πλευρά ως σήμερα, με αποτέλεσμα την μη δημιουργική εξέλιξη στα πρώτα βήματα και συνέχεια στην ανάπτυξη του Ελληνικού κράτους. Ο ελληνικός πληθυσμός της, στις αρχές του 20ου αι., αν και ως ένα βαθμό παραμελημένος από την επίσημη ηγεσία του Ελληνικού κράτους, κατόρθωσε να ανακτήσει το δυναμισμό και την αυτοπεποίθησή του, να ανασυνταχθεί και να προετοιμάσει το έδαφος, για την κατάκτηση της ελευθερίας του. Όμως, παρά την απόκτηση της Αυτονομίας το 1914, στη συνέχεια της Ελληνικής κατοχής και την απελευθέρωση το 1940, δεν μπόρεσε να καταφέρει το ποθούμενο, που δεν είναι άλλο από την Ένωση με τη φυσική του μητέρα Ελλάδα. Τελικά, το όνειρο αιώνων διαψεύσθηκε, επανειλημμένα όμως, οι Έλληνες και η πλειοψηφία των αλβανόφωνων Ελλήνων έδειξαν και εξακολουθούν να δείχνουν αξιοθαύμαστη αντοχή μέχρι τελειωτικής δικαίωσης. Ο κύριος πόλεμος έγινε κατά της Μητρόπολης και της Παιδείας, ξεκινώντας με την Ιταλική κατοχή και συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια του 20ου αι. Και αυτό ήταν η κατάργηση της Ορθόδοξης Πίστης ως προς τη λειτουργία της, ποτέ όμως δεν μπόρεσε να ξεριζωθεί η βαθιά πίστη των χριστιανών της περιοχής. Ένα σοβαρό πλήγμα για την επαρχία Δρυϊνουπόλεως ήταν η καταπολέμηση της Ελληνικής παιδείας από την οποία εξαρτιόταν η συνέχιση της διατήρησης των ιδανικών του Γένους μας, και το τελευταίο κτύπημα ήρθε με την τελική προσάρτηση του νομού Αργυροκάστρου στην Αλβανία και τη μη αναγνώριση των δίγλωσσων περιοχών του νομού ως Εθνική Ελληνική Μειονότητα. Στις αναγνωρισμένες περιοχές διατηρήθηκε η ελληνική εκπαίδευση στα σχολεία μόνο ως προς τη γλώσσα όχι όμως και τον χαρακτήρα της Παιδείας, ο οποίος πλάθει την προσωπικότητα του άνθρωπου. Οι φυλακίσεις, οι εξορίες, η κατάργηση της Θρησκείας, η αλβανοποίηση της Παιδείας και η εξαναγκαστική μετανάστευση σε όλη τη διάρκεια του 20ου αι. ήταν από τα δραματικότερα σημεία μέσα σε όλη την Ιστορία της επαρχίας Δρυϊνουπόλεως, νυν Αργυροκάστρου.