Poverty dynamics in the European Union: 1994-2000

Abstract

The thesis studies poverty and poverty dynamics in 14 European Member-States for the period 1994-2000 using the European Community Household Panel (ECHP). In particular, it examines the determinants of poverty and poverty transitions in Europe focusing on the effect of time, in the form of state or duration dependence. First, a comparative cross-sectional analysis of poverty is presented. Second, the determinants of poverty in Europe are investigated using cross-sectional multivariate logit analysis. Third, spell and event analysis is performed for examining the duration, frequency and persistence of poverty spells, along with trigger events associated with poverty spell beginnings or endings. Fourth, multivariate logit analysis is employed for identifying the determinants of poverty transitions controlling for unobserved heterogeneity across individuals. Fifth, hazard analysis is used in order to examine the effect of time spent in a certain state (poverty, non-poverty) on the probability to exit or re-enter poverty (duration dependence), both with and without controlling for unobserved heterogeneity. Sixth, state dependence is analyzed in a logistic framework taking into account the issue of initial conditions. The results of the current thesis reveal that there are common patterns across the 14 EU Member-States with respect to the determinants of transitions into and out of poverty, as well as duration dependence. There is strong evidence that being poor today increases the chances of being poor tomorrow. On the other hand components of individual heterogeneity (observed or unobserved) such as employment status and educational level are also significant determinants of both poverty status and poverty transitions. The household type and particularly the existence of children in the household or the presence of an elderly or young household head, as well as certain events (demographic, income and employment events) that happen to the household also affect significantly the chances to have transitions into or out of poverty. This indicates that a combination of short term (usually social transfers policy) with long term policies (such as structural policies in the field of education, training, development of personal skills and other labour market oriented polices) is necessary in order to break the vicious poverty circle, increase poverty exits and at the same time decrease poverty entries and re-entries.

Η διατριβή μελετά τις δυναμικές όψεις της φτώχειας σε 14 Κράτη-Μέλη της ΕΕ για την περίοδο 1994-2000 χρησιμοποιώντας το Ευρωπαϊκό Πάνελ Νοικοκυριών. Συγκεκριμένα, η διατριβή εξετάζει τους προσδιοριστικούς παράγοντες της φτώχειας και των μεταβάσεων πάνω και κάτω από τη γραμμή φτώχειας στην Ευρώπη εστιάζοντας στην επίδραση του χρόνου και στο πρόβλημα της «εξαρτημένης κατάστασης», δηλαδή κατά πόσο η φτώχεια είναι αυτοτροφοδοτούμενη. Πρώτον, παρουσιάζεται μία συγκριτική διαστρωματική ανάλυση της φτώχειας. Δεύτερον, διερευνώνται οι προσδιοριστικοί της παράγοντες χρησιμοποιώντας πολυμεταβλητή ανάλυση πιθανοτήτων. Τρίτον, χρησιμοποιώντας το «λογιστικό» πλαίσιο ανάλυσης των Bane και Ellwood αποδίδονται τόσο οι είσοδοι όσο και οι έξοδοι από τη φτώχεια σε συγκεκριμένα γεγονότα (εισοδηματικά, δημογραφικά, επαγγελματικά). Παράλληλα, εξετάζεται η διάρκεια και η συχνότητα του φαινομένου στην κάθε χώρα. Τέταρτον, εξετάζονται οι προσδιοριστικοί παράγοντες των μεταβάσεων πάνω και κάτω από τη γραμμή φτώχειας και εκτιμώνται οι σχετικές πιθανότητες λαμβάνοντας υπόψη τη «μη παρατηρήσιμη ετερογένεια» μεταξύ των ατόμων. Πέμπτον, συναρτήσεις επιβίωσης χρησιμοποιούνται με στόχο να εξεταστεί η επίδραση της διάρκειας παραμονής σε κατάσταση φτώχειας και «μη φτώχειας» στην πιθανότητα εξόδου και εισόδου αντίστοιχα. Έκτον, το φαινόμενο της «εξαρτημένης κατάστασης» αναλύεται λαμβάνοντας υπόψη τις «αρχικές συνθήκες». Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν ότι υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των χωρών της ΕΕ αναφορικά με τους προσδιοριστικούς παράγοντες των μεταβάσεων πάνω και κάτω από τη γραμμή φτώχειας. Υπάρχουν στατιστικά σημαντικές ενδείξεις ότι το να είναι κάποιος φτωχός σήμερα αυξάνει την πιθανότητα να είναι φτωχός και αύριο. Ταυτόχρονα, στοιχεία της ατομικής ετερογένειας όπως η επαγγελματική κατάσταση και το εκπαιδευτικό του επίπεδο του αρχηγού του νοικοκυριού είναι επίσης στατιστικά σημαντικοί προσδιοριστικοί παράγοντες. Επιπλέον, η σύνθεση του νοικοκυριού και ιδιαίτερα η ύπαρξη παιδιών ή η παρουσία ενός ηλικιωμένου ή πολύ νέου αρχηγού νοικοκυριού, καθώς και η εμφάνιση συγκεκριμένων γεγονότων επηρεάζουν σημαντικά την πιθανότητα μετάβασης από και προς τη φτώχεια. Αυτό υποδηλώνει ότι ένας συνδυασμός βραχυπρόθεσμων πολιτικών (συνήθως εισοδηματικών) με μακροχρόνιες διαρθρωτικές πολιτικές που να εστιάζουν κυρίως στην αγορά εργασίας είναι απαραίτητος προκειμένου να σταματήσει η αυτοτροφοδότηση του φαινομένου, να αυξηθούν οι έξοδοι από τη φτώχεια και να μειωθούν οι είσοδοι και «επανείσοδοι» σε αυτή.