Διαδίκτυο, γονικές πρακτικές, επιθετικότητα και αυτοεκτίμηση στην εφηβεία

Abstract

n recent decades, the study of internet addiction factors has prompted the interest of researchers in the field of psychology and more specifically in the field of School Psychology. According to the bibliography, pre-adolescents and adolescents use the internet more than any other age group. 13.9% of current teenagers already have "dysfunctional behavior" on the internet (Müller et al., 2016). Of course, the growing needs of adolescents lead to greater involvement and influence the evolution of the internet, and in turn the cognitive development of adolescents in a mutual interaction. Modern theoretical approaches focus on specific factors and ignoring the value of a holistic approach to the subject. The present study aims at identifying protective factors by exploring teenagers' perceptions of parenting and parenting practices for the father and mother. The sample consisted of 581 students attending Primary School (5th and 6th grade) and Gymnasium (2nd and 3rd grade). The participants were students from schools in the wider area of ​​Athens. The pupils were provided with questionnaires that explored their perceptions about father and mother parenting practices, internet use, aggression in the school environment and students' self-esteem.The results of the survey showed that, according to pupils' perceptions, dysfunctional parenting practices, rejection, hyperprotection and anxiety upbringing for both father and mother are increasing, as the problems of using the internet increase, while the emotional warmth decreases for both parents. Furthermore, with regard to self-esteem, students who experience significant Internet usage problems also report lower self-esteem. Finally, aggression in school becomes more intense as the problematic use increases. More specifically, the findings of this research have shown that self-esteem is positively predictable by the father and negatively by the mother and herself negatively addicts. In addition, it was found that aggression is predicted negatively by father's practices and positively by mother, while she herself positively predicts addiction. Interestingly, there is a finding of significant parenting practices. For both father and mother statistically significant, Overprotection and Anxiety Upbringing have emerged. The findings of this research highlight the importance of strengthening self-esteem and reducing aggression as protective agents of the addiction. In addition, guidelines on the promotion of children's mental health through the design and implementation of prevention and intervention programs are being discussed and proposed to pupils, teachers and parents.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η μελέτη των παραγόντων που σχετίζονται με τον εθισμό στο διαδίκτυο έχει προκαλέσει έντονα το ενδιαφέρον των ερευνητών στο χώρο της ψυχολογίας και πιο συγκεκριμένα στο πεδίο της Σχολικής Ψυχολογίας. Σύμφωνα με την βιβλιογραφία οι προέφηβοι και οι έφηβοι αξιοποιούν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα το διαδίκτυο με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες από τη χρήση και να εθίζονται σε αυτό. Το 13,9 % των σημερινών εφήβων εμφανίζουν ήδη «δυσλειτουργική συμπεριφορά» στο διαδίκτυο (Müller et al., 2016). Βέβαια, οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες των εφήβων, οδηγούν στη μεγαλύτερη ενασχόληση με το και επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την εξέλιξη του διαδικτύου και αυτό με τη σειρά του την γνωστική εξέλιξη των εφήβων σε μία αμοιβαία αλληλεπίδραση. Οι σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις εστιάζουν σε συγκεκριμένους παράγοντες παραβλέποντας την αξία μίας ολιστικής προσέγγισης του θέματος.Η παρούσα έρευνα αποσκοπεί στην ανάδειξη των παραγόντων που συμβάλλουν στον εθισμό ή λειτουργούν προστατευτικά, διερευνώντας τις αντιλήψεις των εφήβων σχετικά με τις πρακτικές ανατροφής ξεχωριστά για τον πατέρα και τη μητέρα. Το δείγμα αποτέλεσαν 581 μαθητές που φοιτούσαν στο Δημοτικό (Ε’ και Στ’ τάξη) και στο Γυμνάσιο (Β’ και Γ΄τάξη). Οι συμμετέχοντες ήταν μαθητές από σχολεία της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών. Στους μαθητές χορηγήθηκαν ερωτηματολόγια που διερευνούσαν τις αντιλήψεις αυτών σχετικά με τις γονικές πρακτικές του πατέρα και της μητέρας, τη χρήση του διαδικτύου, την επιθετικότητα στο σχολικό περιβάλλον, την αυτοεκτίμηση των μαθητών, καθώς και τη μεταξύ τους σχέση. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι σύμφωνα με τις αντιλήψεις των μαθητών οι δυσλειτουργικές γονικές πρακτικές, Απόρριψη, Υπερπροστασία και Αγχώδης ανατροφή τόσο για τον πατέρα όσο και για τη μητέρα αυξάνονται, καθώς αυξάνονται τα προβλήματα από τη χρήση του διαδικτύου, ενώ η Συναισθηματική ζεστασιά μειώνεται και για τους δύο γονείς. Επιπλέον, όσον αφορά στην Αυτοεκτίμηση φάνηκε, ότι οι μαθητές που αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα από τη χρήση του διαδικτύου αναφέρουν και πιο χαμηλή αυτοεκτίμηση. Τέλος, η επιθετικότητα στο σχολείο γίνεται πιο έντονη, όσο αυξάνεται η προβληματική χρήση. Πιο συγκεκριμένα, τα ευρήματα της εν λόγω έρευνας έδειξαν, ότι η Αυτοεκτίμηση προβλέπεται θετικά από τον πατέρα και αρνητικά από τη μητέρα και η ίδια προβλέπει αρνητικά τον εθισμό. Επιπλέον, βρέθηκε ότι η Επιθετικότητα προβλέπεται αρνητικά από τις πρακτικές του πατέρα και θετικά από τη μητέρα, ενώ η ίδια προβλέπει θετικά τον Εθισμό. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα σχετικά με τις γονικές πρακτικές που προέκυψαν σημαντικές. Τόσο για τον πατέρα όσο και για τη μητέρα στατιστικά σημαντικές προέκυψαν η Υπερπροστασία και η Αγχώδης ανατροφή. Τα ευρήματα της εν λόγω έρευνας αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα της ενίσχυσης της Αυτοεκτίμησης και της μείωσης της Επιθετικότητας ως προστατευτικούς παράγοντες του Εθισμού. Επιπλέον, συζητούνται και προτείνονται κατευθυντήριες γραμμές για την προαγωγή της ψυχικής υγείας των παιδιών μέσω του σχεδιασμού και της υλοποίησης προγραμμάτων πρόληψης και παρέμβασης, σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς.