Η κοιλιοκάκη στην παιδική ηλικία: 30 χρόνια μελέτης

Abstract

We aimed to detect temporal trends in the epidemiological and clinical characteristics of paediatric celiac disease (CD) in Greece during a 30-year period. Patients and methods. We reviewed the medical files of all children diagnosed with CD between 1978 and 2007 at a single academic paediatric center. Cases were classified according to the year of diagnosis into 3 groups (1978-1987, 1988-1997, 1998-2007). We examined demographic data, presenting symptoms at diagnosis, delay to diagnosis, as well as the prevalence of associated conditions. Results: During the study period 284 new cases of CD were diagnosed (66 % females). The incidence of CD was significantly increased in recent years (P<0.05). We observed significant time trends towards older age at diagnosis (P<0.001), longer time from symptoms to diagnosis (P<0.05) and decreased frequency of the classical and/or GI predominant mode of presentation (P<0.001). In recent years, diagnosis of CD was significantly more frequent due to testing of asymptomatic children with a positive family history for CD or personal history of associated conditions (P<0.001). Conclusions: We report a changing pattern in the presentation of pediatric CD in Greece. CD is diagnosed more frequently in older children, oftentimes presents with atypical symptoms, and is detected frequently in asymptomatic children through serological screening. CD should be considered in the presence of atypical presentations.

Ασθενείς και μέθοδος: Μελετήθηκαν αναδρομικά 284 παιδιά και έφηβοι μέχρι 16 χρονών με κοιλιοκάκη που διαγνώσθηκε στην Α΄ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο παίδων Αγία Σοφία , από το 1978 έως το 2007. Η διάγνωση έγινε σύμφωνα με τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας Ηπατολογίας και Διατροφής. Εξετάσθηκαν η ηλικία διάγνωσης, το φύλο, η ηλικία εισαγωγής της γλουτένης και των στερεών τροφών, ο μητρικός θηλασμός κατά τη βρεφική ηλικία, τα κύρια συμπτώματα κατά τη διάγνωση, καθώς και η διάρκεια των συμπτωμάτων μέχρι τη διάγνωση. Επί πλέον εξετάσθηκε το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό και η παρουσία νοσημάτων που σχετίζονται με μεγαλύτερη επίπτωση της κοιλιοκάκης. Οι ασθενείς χωρίσθηκαν σε 3 ομάδες με βάση τη χρονολογία διάγνωσης: Η ομάδα Α περιελάμβανε ασθενείς με διάγνωση της κοιλιοκάκης από το 1978 έως το 1987, η ομάδα Β από το 1988 έως 1997 και η ομάδα Γ από το 1998 έως το 2007. Έγινε σύγκριση μεταξύ των 3 ομάδων όσον αφορά τη συχνότητα των κυρίων συμπτωμάτων, την πιθανή μεταβολή της συχνότητας των τυπικών ή ατύπων συμπτωμάτων, την υπεροχή των εντερικών ή εξωεντερικών εκδηλώσεων, την καθυστέρηση στη διάγνωση και την παρουσία συνοδών παθολογικών καταστάσεων. Αποτελέσματα: Διαπιστώθηκε σημαντική αύξηση του αριθμού των νέων περιπτώσεων κοιλιοκάκης την τελευταία δεκαετία της μελέτης συγκριτικά με τις δύο πρώτες δεκαετίες και μείωση του αριθμού των παιδιών με την κλασσική συμπτωματολογία, με παράλληλη αύξηση του αριθμού των παιδιών με άτυπα συμπτώματα κοιλιοκάκης. Καταγράφηκε υπεροχή των θηλέων (2:1) έναντι των αρρένων και στις 3 ομάδες. Ένα στα 3 παιδιά είχαν κλασσικά συμπτώματα, ενώ σε 1 από τα 4 παιδιά η διάγνωση της νόσου έγινε με ορολογικό έλεγχο χωρίς να υπάρχουν συμπτώματα. Στις περιπτώσεις αυτές ο ορολογικός έλεγχος έγινε γιατί τα παιδιά ήταν συγγενείς πασχόντων ή είχαν ατομικό ιστορικό παθήσεων που συνυπάρχουν συχνά με την κοιλιοκάκη. Συμπέρασμα: Διαπιστώθηκε ότι την τελευταία δεκαετία της μελέτης αυξήθηκε σημαντικά η μέση ηλικία διάγνωσης της κοιλιοκάκης, η νόσος προβάλλει συχνότερα με άτυπα συμπτώματα και με μεγαλύτερη καθυστέρηση στη διάγνωση.