Ψωρίαση: κλινική μελέτη και διερεύνηση του ρόλου των ιντερλευκινών 12, 17, 22 και 23

Abstract

Psoriasis is an inflammatory cutaneous disorder mediated by T-helper 1(Th1)/Th17 cells and their related cytokines. The exact contribution of each group of cytokines in psoriasis activity has not been fully clarified yet. To investigate whether the serum levels of Th17 related cytokines are associated with the recent onset or exacerbation of psoriasis (Active Psoriasis-AP) or the stable stage of the disease (SP) and how they are correlated with psoriasis severity (Psoriasis Area and Severity Index- PASI). The serum levels of Interleukin (IL)-1β, 6, 8, 17, 22, 23 and TNFa were measured with flow cytometry in 35 patients with plaque psoriasis (21 with SP and 14 with AP) and in 20 healthy controls. IL-6, 8, 17A, 22, 23 and TNFa were significantly elevated in psoriasis patients compared with controls. The comparison between AP and SP group showed that IL-17A, IL-22 and IL-23 were significantly more elevated in the group of patients with active disease (p<0.05). On the other hand, the serum levels of the seven cytokines did not show any positive correlation with the PASI score. This study confirms the contribution of Th17 related cytokines in the pathogenesis of psoriasis. Most importantly, it indicates a possible crucial role of IL-17A, IL-22 and IL-23 in the onset and exacerbation of psoriasis. In the light that these cytokines have been recently introduced as therapeutic targets, this knowledge could help in the choice of the most appropriate treatment candidates. Larger studies are needed in order to confirm these conclusions.

Η ψωρίαση είναι μία χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια, διαμεσολαβούμενη από τα Τ- βοηθητικά κύτταρα τύπου 1 και 17 (Th1/Th17) και τις κυτταροκίνες που συνδέονται με αυτά. Εντούτις, ο ακριβής ρόλος και η «συνεισφορά» κάθε μίας από αυτές τις ομάδες των κυτταροκινών κατά ενεργό και τη χρόνια-σταθερή φάση της νόσου της νόσου δεν έχει ακόμη πλήρως διαλευκανθεί. Ο σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να διαπιστωθεί εάν υπάρχει συσχέτιση της συγκέντρωσης των των βασικών κυτταροκινών που χαρακτηρίζουν τα Th-17 λεμφοκύτταρα, δηλαδή των IL-17, IL-22, IL-23 και της IL-12 (εκπρόσωπος της Th-1 κυτταρικής σειράς) με την δραστηριότητα της ψωρίασης (ενεργός ή σταθερή μορφή) καθώς και με τη σοβαρότητα της. Στα πλαίσια αυτά θα προσδιοριστούν επίσης οι κυτταροκίνες TNF-a, IL-1b, IL-6 και IL-8, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη διαφοροποίηση, την ωρίμανση και των πολλαπλασιασμό των Th-17 λεμφοκυττάρων. Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε στο ιατρείο ψωρίασης της Α’ Δερματολογικής Κλινικής Α.Π.Θ. από τον Οκτώβριο 2009 έως Μάρτιο 2013. Περιελάμβανε τριάντα πέντε ενήλικες ασθενείς με ψωρίαση κατά πλάκες και είκοσι υγιείς μάρτυρες. Οι ασθενείς στη συνέχεια χωρίσθηκαν σε δύο ομάδες. Στην ομάδα της Ενεργού Ψωρίασης (ΕΨ, 14 ασθενείς) συμμετείχαν ασθενείς που παρουσίασαν για πρώτη φορά ψωρίαση σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός μήνα από την ένταξη στη μελέτη ή εμφάνισαν υποτροπή/έξαρση της ψωρίασης τους στο ίδιο χρονικό διάστημα από την ένταξη στη μελέτη. Στην ομάδα της Σταθερής Ψωρίασης (ΣΨ, 21 ασθενείς) συμμετείχαν ασθενείς με έναρξη νόσου τουλάχιστον 6 μήνες προ της ένταξης στη μελέτη και οι οποίοι δεν παρουσίασαν καμία αλλαγή στην κλινική τους κατάσταση για τουλάχιστον 2 μήνες προ της ένταξης τους. Με τη μέθοδο της κυτταρομετρίας ροής μετρήθηκαν στον ορό των ασθενών και των υγιών οι συγκεντρώσεις των κυτταρικινών IL-17, IL-22, IL-23, IL-12, IL-1β, IL- 6, IL-8, TNF-α. Πριν την αιμοληψία σε όλους τους ασθενείς και τους μάρτυρες καταγράφηκε δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ) και επιπλέον στους ασθενείς υπολογίσθηκε η σοβαρότητα της νόσου με το δείκτη PASI (Psoriasis Area and Severity Index). Οι ομάδες των ασθενών και των μαρτύρων δεν παρουσίαζαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές ως προς την ηλικία (47,0±16,0 και 48,5±14,2 αντίστοιχα) το βάρος (ΒΜΙ: 27,6±3,9 και 26.4 ± 3.3 ) και την αναλογία των φύλων (άρρεν/θήλυ) σε κάθε ομάδα. Οι συγκεντρώσεις των IL-6, 8, 17A, 22, 23 και TNF-α ήταν στατιστικώς σημαντικά αυξημένες στον ορό των ασθενών σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες (p<0,05). Στην ανάλυση ευαισθησίας ως προς τη δραστηριότητα της νόσου φάνηκε πως οι ασθενείς με ενεργό νόσο είχαν στατιστικώς σημαντικά αυξημένη συγκέντρωση των IL-17, IL-22, IL-23 σε σχέση με τους ασθενείς με σταθερή ψωρίαση. Οι συγκεντρώσεις αυτών των κυτταροκινών στον ορό των ασθενών δεν παρουσίασαν θετική συσχέτιση με το δείκτη PASI. Επιβεβαιώνεται η συμβολή κυτταροκινών (IL-17,22,23) στην παθοφυσιολογία της ψωρίασης κι αφετέρου «αποδίδεται» ένας ρόλος κλειδί σε αυτές τις κυτταροκίνες κατά την πρόσφατη έναρξη ή υποτροπή της νόσου (Ενεργός Ψωρίαση). Οι κυτταροκίνες αυτές έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται ως θεραπευτικοί στόχοι στην ψωρίαση η γνώση αυτή θα μπορούσε να βοηθήσει στην επιλογή εξατομικευμένης θεραπείας. Βεβαίως, θα χρειαστούν μεγαλύτερες μελέτες προκειμένου να επικυρωθούν αυτά τα αποτελέσματα.