Η πνευματική ζωή στον κέλτικο και ανατολικό μοναχισμό: συγκριτική διερεύνηση των μοναστικών πηγών της Μικράς Ασίας κατά τους πρώτους βυζαντινούς αιώνες και της Ιρλανδίας έως την μεταρρύθμιση των Νορμανδών

Abstract

The comparative study of Monasticism pre-Norman Ireland and Asia Minor during the first Byzantine period reveals despite their different social backgrounds and cultural heritage, common spiritual loci stemming from common spiritual roots The writer claims that their similar attitude towards the pre-Christian tradition is a main feature of their common way of thinking, but presents the insistence of the early Irish monastics upon the Christological and Trinitarian teaching of the Greek Fathers as the main reason for the spiritual affinity between Celtic and Byzantine monasticism. This strong affinity is expressed not only in theology but also in the interpretation and organisation of monastic life, in which the charismatic dimension takes precedence over institutional elements. The study covers such theological matters as Trinitarian theology and the place of man within the world as an imago Dei, and also examines such controversial issues, as penitential practices, the relationship between institution and charisma, the characteristics and the role of the Holy Man. In both traditions the spiritual life is delineated as life in the Spirit, leading from katharsis to deification that is actual participation in the ineffable and unapproachable Divine nature.

Η Συγκριτική σπουδή του Μοναχισμού της Μικράς Ασίας κατά τους πρώτους Βυζαντινούς αιώνες και της προ-Νορμανδικής Ιρλανδίας αποκαλύπτει, παρά το διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο και την διαφορετική πολιτισμική παράδοση, κοινούς πνευματικούς τόπους που φύονται από κοινές πνευματικές ρίζες. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η παρόμοια στάση τους προς την προχριστιανική παράδοση αποτελεί ένα σημαντικό συντελεστή του κοινού τρόπου σκέψεως, όμως το καθοριστικό στοιχείο για την πνευματική συγγένεια Κελτικού και Βυζαντινού Μοναχισμού φαίνεται ότι είναι η παραμονή των αρχαίων Ιρλανδών στις Χριστολογικές και Tριαδολογικές γραμμές των Ελλήνων Πατέρων. Η πνευματική αυτή ταυτότητα εκφράζεται όχι μόνο στην θεολογία αλλά και στην ερμηνεία και την οργάνωση του μοναστικού βίου, όπου η χαρισματική διάσταση προέχει των θεσμικών στοιχείων. Η μελέτη ειδικότερα καλύπτει θέματα όπως η Τριαδική θεολογία και η θέση του ανθρώπου ως εικόνος του Θεού. Εξετάζει επίσης διαφιλονικούμενα θέματα όπως η πρακτική της μετανοίας και των επιτίμιων, η σχέση θεσμού και χαρίσματος, τα χαρακτηριστικά και ο ρόλος του Αγίου. Και στις δύο παραδόσεις η πνευματική ζωή περιγράφεται ως ζωή εν Πνεύματι, που οδηγεί από την κάθαρση στην θέωση.