Το πένθος στην προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία

Abstract

This project examines the procedure of mourning in children of preschool and school age. The concept of mourning involves the psychic procedure that emerges after a serious loss, other than an actual death. The aim of this project is to examine if and under which circumstances mourning can take a pathological path. In the first part, the views of several specialists, covering almost 100 years of scientific work on the subject, are presented in the bibliographical part of this project. The concepts of normal and pathological mourning, its correlation with the appearance of psychopathology and the special circumstances that affect the children are studied. The variable of immigration, which appears to be another cause of mourning, is also examined. The second part includes methodological issues of the research that was conducted by examining three groups of children, and the results from the psychometric tests used. The three groups consisted (1)of children that had experienced parental loss as well as loss of their familiar environment, (2) children that had experienced loss of their familiar environment only, and (3) children that had not experienced loss. The results reveal that only the first group of children scored high rates on the psychometric tests, which indicates the presence of psychopathology. This means that loss of the close parental environment has a substantial effect onchildren of young age and it is likely to be connected with the appearance of psychological disturbance in the future. On the other hand, the loss of familiar environment due to immigration cannot by itself endanger the children’s mental health. Conclusively, it is suggested that therapeutic care should be provided for children that have to deal with separation from their family.

Η εργασία αυτή διερευνά τη διαδικασία του πένθους σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Ως πένθος θεωρείται η ενδοψυχική διαδικασία που ξεκινά μετά από μια σοβαρή αποστέρηση, όχι όμως πραγματικό θάνατο. Στόχος είναι να βρεθεί κατά πόσο και κάτω από ποιες συνθήκες μπορεί τοπένθος να πάρει μια παθολογική τροπή. Στο βιβλιογραφικό μέρος παρουσιάζονται οι απόψεις πολλών ερευνητών, καλύπτοντας σχεδόν 100 χρόνια επιστημονικής εργασίας πάνω στο θέμα. Εξετάζονται οι έννοιες του φυσιολογικού και παθολογικού πένθους, η συσχέτιση του πένθους με τη δημιουργία ψυχοπαθολογίας και οι ιδιαίτερες συνθήκες που ισχύουν για τα παιδιά. Επίσης, εξετάζεται η συνθήκη της μετανάστευσης, που αποτελεί μια ακόμη αιτία πένθους. Στο ερευνητικό μέρος, παρουσιάζεται η έρευνα που έγινε με την εξέταση τριών ομάδων παιδιών και τα αποτελέσματα από τη χορήγηση ψυχομετρικών δοκιμασιών σε αυτά. Τις τρεις ομάδες αποτέλεσαν παιδιά που είχαν βιώσει γονεϊκή απώλεια και απώλεια του γνώριμου περιβάλλοντος τους, παιδιά που είχαν βιώσει μόνο απώλεια του οικείου τους περιβάλλοντος και παιδιά που δεν είχαν βιώσει καμιά απώλεια. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι μόνο η πρώτη ομάδα παιδιών έχει υψηλές τιμές, ενδεικτικές ψυχοπαθολογίας σε όλες τις ψυχομετρικές δοκιμασίες, σε πλήρη αντίθεση με τις άλλες δύο ομάδες. Αυτό σημαίνει ότι η απώλεια του στενού γονεϊκού περιβάλλοντος είναι ουσιαστικότατη για τα παιδιά μικρής ηλικίας και πιθανότατα προκαλεί την εμφάνιση ψυχολογικών προβλημάτων στο μέλλον. Αντίθετα, η απώλεια του γνώριμου περιβάλλοντος λόγω μετανάστευσης δεν αποτελεί από μόνη της επιβαρυντικό παράγοντα για την ψυχική υγεία των παιδιών. Συμπερασματικά, προτείνεται να υπάρχει πρόβλεψη για θεραπευτική αντιμετώπιση των παιδιών μικρής ηλικίας που αντιμετωπίζουν αποχωρισμό από την οικογένειά τους.