Η χρήση της ρητορικής και της φιλοσοφίας από τον αρχέγονο χριστιανισμό στις πράξεις των Αποστόλων και στη δεύτερη επιστολή Πέτρου

Abstract

This dissertation deals with the use of rhetoric and philosophy in the biblical texts Acts 17: 22-31 and Second Epistle of Peter 2: 1-22, 3: 1-13. The research begins with the rhetoric and philosophy relevant to the historical context of each period. Firstly, there is a quest for key data on the development and evolution of rhetoric and the emphasis is on the data necessary to the rhetorical analysis of the passages under consideration. Then, the philosophical background of the texts is researched and the dissertation focuses on the philosophical schools and the philosophers whose way of thinking, in particular their cosmology and their views on the divine, is relevant to this research. An analysis and explanation of these textual units is then carried out. Through their rhetorical analysis, the harmonization of these texts with the principles of Greco-Roman rhetoric can be ascertained. Furthermore, during the explanation of the texts, the use of philosophy by the authors is confirmed, mainly the use of the Stoic philosophy that was widespread at the time that these texts were written. Finally, the dissertation culminates in a series of conclusions of a theological, historical, rhetorical and philosophical nature. Most importantly, this research showed that these are innovative texts in which, quite early, the fruitful cooperation of the Christian faith and teachings with secular, gentile thought is exposed and a Christian theology emerges which will later be enriched by the Fathers, depending on contextual challenges.

Η διατριβή ασχολείται με τη χρήση της ρητορικής και της φιλοσοφίας από τα βιβλικά κείμενα Πραξ 17,22-31 και Β΄ Πε 2,1-22⋅ 3,1-13. Η έρευνα αρχίζει από τη ρητορική και τη φιλοσοφία εντασσόμενη μέσα στο ιστορικό περιβάλλον της κάθε περιόδου. Καταρχάς, αναζητούνται βασικά στοιχεία σχετικά με την ανάπτυξη και την εξέλιξη της ρητορικής και δίνεται έμφαση στα στοιχεία που είναι αναγκαία για τη ρητορική ανάλυση των υπό εξέταση αποσπασμάτων. Στη συνέχεια, ερευνάται η φιλοσοφία και εστιάζονται οι φιλοσοφικές σχολές και οι φιλόσοφοι που η σκέψη τους παρουσιάζει σημεία επαφής με την έρευνά μας και ειδικότερα, η κοσμολογία τους και η άποψή τους για το θείο. Στη συνέχεια της έρευνας πραγματοποιείται η ανάλυση και η εξήγηση των κειμενικών αυτών ενοτήτων. Στην ρητορική τους ανάλυση διαπιστώνεται η εναρμόνιση των κειμένων αυτών με τις αρχές της ελληνορωμαϊκής ρητορικής. Ακολούθως, στην εξήγηση των κειμένων επιβεβαιώνεται η χρήση της φιλοσοφίας από τους συγγραφείς και κυρίως της στωικής φιλοσοφίας που ήταν ευρέως διαδεδομένη την εποχή συγγραφής των κειμένων αυτών. Τέλος, η διατριβή μας καταλήγει σε μια σειρά από συμπεράσματα με θεολογικό, ιστορικό, ρητορικό και φιλοσοφικό χαρακτήρα. Το κυριότερο είναι ότι η έρευνα ανέδειξε ότι πρόκειται για πρωτοποριακά κείμενα στα οποία αρκετά νωρίς περιγράφεται η γόνιμη συνεργασία της χριστιανικής πίστης και διδασκαλίας με τη θύραθεν σκέψη και αναδύεται μία χριστιανική θεολογία που θα εμπλουτισθεί αργότερα από τους Πατέρες ανάλογα με τις εκάστοτε προκλήσεις.