Συσχέτιση διατροφικών συνηθειών και σωματομετρικών χαρακτηριστικών με την ανάπτυξη και διαμόρφωση του στοματογναθικού συστήματος σε παιδιά

Abstract

Introduction: Despite the growing need for the prevention of obesity and the mouth cavity diseases in children and teenagers worldwide, a relatively small number of studies have been conducted to study the relation between them and the common risk factors. Purpose: The examination of the possible relation between the nutritional habits and anthropometric characteristics with the development and the configuration of the mouth and jaw system as well as the general dental health of children and teenagers. Methods: A cohort study which was carried out during three successive school years, for 588 children in total, 4-18 years old. The dietary behaviour was evaluated through a questionnaire, and anthropometric measurements were taken as well as a clinic examination of their oral health. Results: High levels of appearance of orthodontic disorders (OD) (>50%) and overweight status (pre- obesity and obesity) (40%) as well as increasing imprinting of the biofilm (microbial plague) (96%) on the upper side of the tongue. The caries risk was significantly affected by the structure of the food (hard- soft) and the consumption of sweets. Underweight children had a higher probability of having a moderate DC and periodontal disease. Children from lower socioeconomic status families more frequently manifested severe DC and periothondal disease. Periothondal disease seemed to be easily affected by the age and the chewing cycle. The increased number of chewing cycles and the selection of hard, instead of soft, food was related to a lower risk of orthodontic malfunction. The obese boys seemed to have a higher risk of orthodontic disorder than the obese girls. A serious relation between Body Mass Index (BMI) and dietary habits was found out (duration of the meal, consumption of breakfast and sweets or not, chewing cycle and distraction during the meal). Prevention programs for students had a positive effect on oral health and BMI. Spotting biofilm in some certain areas of the mouth cavity seems to be influenced by the age, socioeconomic status, BMI and oral health. Sex does not affect the areas of spotting biofilm. Conclusions: This study points out the close relation among the dietary habits, BMI and oral health, and supports the necessity of the implementation of targeted and uninterrupted prevention and health promotion programs.

Εισαγωγή: Παρά την αυξανόμενη ανάγκη πρόληψης της παχυσαρκίας και των ασθενειών της στοματικής κοιλότητας σε παιδιά και εφήβους παγκοσμίως, λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ αυτών και των κοινών παραγόντων κινδύνου τους. Σκοπός: Η διερεύνηση της πιθανής συσχέτισης των διατροφικών συνηθειών και των σωματομετρικών χαρακτηριστικών με την ανάπτυξη και διαμόρφωση του στοματογναθικού συστήματος (ΣΣ), αλλά και τη γενικότερη στοματική υγεία σε παιδιά και εφήβους. Μέθοδολογία: Μελέτη κοόρτης που διενεργήθηκε σε τρία διαδοχικά σχολικά έτη, συνολικά σε 588 παιδιά, ηλικίας 4-18 ετών. Η διατροφική συμπεριφορά αξιολογήθηκε με ερωτηματολόγιο και πραγματοποιήθηκαν ανθρωπομετρικές μετρήσεις, καθώς και κλινική εξέταση της κατάστασης της στοματικής υγείας. Αποτελέσματα: Καταγράφηκε υψηλή εμφάνιση των ορθοδοντικών διαταραχών (OΔ) (> 50%) και του υπερβάλλοντος βάρους (προ-παχυσαρκίας και παχυσαρκίας) (40%), καθώς και αυξημένη αποτύπωση του βιοφίλμ (Μικροβιακής Πλάκας) (96%) στη ραχιαία επιφάνεια της γλώσσας. Ο τερηδονικός κίνδυνος, επηρεάστηκε σημαντικά από τη δομή των τροφίμων (σκληρό, μαλακό) και την κατανάλωση γλυκών. Οι μαθητές οικογενειών χαμηλότερου κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, εμφάνισαν συχνότερα σοβαρού βαθμού τερηδονική νόσο. Τα ελλιποβαρή παιδιά εμφάνισαν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης μέτριου τερηδονικού δείκτη και περιοδοντοπαθειών. Η περιοδοντική νόσος φάνηκε να επηρεάζεται έντονα από την ηλικία και τον αριθμό των κύκλων μάσησης (ΚΜ). Ο αυξημένος αριθμός ΚΜ και η επιλογή σκληρών αντί μαλακών τροφίμων συσχετίστηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο ΟΔ. Τα παχύσαρκα αγόρια φάνηκε να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ΟΔ, από τα παχύσαρκα κορίτσια. Διαπιστώθηκε μια σημαντική σχέση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) με τις διατροφικές συνήθειες(διάρκεια του γεύματος, κατανάλωση ή μη πρωινού και γλυκών, ΚΜ και απόσπασης προσοχής κατά τη διάρκεια του γεύματος). Τα προγράμματα πρόληψης για τους μαθητές είχαν θετικό αντίκτυπο στη στοματική υγεία και το ΔΜΣ. Ο εντοπισμός του βιοφίλμ σε συγκεκριμένες περιοχές της στοματικής κοιλότητας του στόματος φαίνεται να επηρεάζεται από την ηλικία, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, τον ΔΜΣ και την στοματική υγεία. Το φύλο δεν επηρεάζει τις περιοχές ανίχνευσης βιοφίλμ. Συμπεράσματα: Η έρευνα αυτή αναδεικνύει την στενή σχέση μεταξύ των διατροφικών συνηθειών, του ΔΜΣ και της στοματικής υγείας και υποστηρίζει την αναγκαιότητα προγραμμάτων εκπαίδευσης, αγωγής και προαγωγής της υγείας σε παιδιά και εφήβους.