Συγκριτική μελέτη της έκφρασης της κερατίνης 8 και της γλυκοζυλιωμένης ομάδας H, στο παραγωγικό, στο εκκριτικό ενδομήτριο και στο φθαρτό

Abstract

In the present study , thirty cases of proliferative endometrium, thirty cases of early secretory endometrium, thirty cases of middle secretory endometrium, thirty cases of late secretory endometrium and thirty cases of decidual tissues were investigated immunohistochemically in order to detect in these tissues the expression of the cytokeratin 8 and its glucosylated epitope H which bears the sugar O-N- acetylglucosamine in a specific conformation and /or environment. The study provided the following results: 1) The cytokeratin 8 is expressed in the epithelial cells (surface and glandular epithelium) of the endometrium during the whole legth of the menstrual cycle. 2) The cytokeratin 8 is expressed in the epithelial cells (surface and glandular epithelium ) of the decidua. 3) The cytokeratin 8 is not expressed in the mesenchymal components (stromal and blood vessel wall cells) of the endometrium and decidua. 4) The cytokeratin 8 is overexpressed in the glandular epithelium of the secretory endometrium and deciduas compared to the glandular epithelium of the proliferative endometrium. 5) The expressions of the of the cytokeratin 8 and its glucosylated epitope H are parallel and equal in the endometrial glands during the whole length of the menstrual cycle and in the decidual glands meaning that the rate of the cytokeratin 8 glycosylation remains constant through the duration of the menstrual cycle and in the decidua. 6) The decidual cells presented in all cases high expression of the epitope H in their cytoplasm. 7) The predecidual cells of the late secretory endometrium in all cases presented significant expression of the epitope H in their cytoplasm ranging from moderate to high expression. 8) The non predecidual stromal cells of the functional endometrial layer in all cases presented insignificant expression of the epitope H in their cytoplasm ranging from negative to low expression. 9) The stromal cells of the basal layer of the endometrium and decidua did not present the epitope H in the cases. 10) The endometrial stromal granular cells did not present the epitope H in all cases. 11) The blood vessel wall cells (endothelial and smooth muscle) of the endometrium through the whole duration of the menstrual cycle and of the decidua presented high expression of the epitope H in their cytoplasm. Finally, it is concluded, that the endometrial stromal cells of the functional layer of the endometrium without producing the cytokeratin 8, produce a protein or proteins which carry the epitope H of the cytokeratin 8 which bears the sugar residue O-N- acetylglucosamine.

Σ’ αυτή την εργασία μελετήθηκαν ανοσοϊστοχημικώς τριάντα περιπτώσεις παραγωγικού, τριάντα περιπτώσεις αρχόμενου εκκριτικού, τριάντα περιπτώσεις μέσου εκκριτικού, τριάντα περιπτώσεις τελικού εκκριτικού ενδομητρίου καθώς και τριάντα περιπτώσεις φθαρτού με σκοπό να ανιχνευθεί η έκφραση σ ‘αυτές της κερατίνης 8 και της γλυκοζιλιωμένης ομάδας της Η που φέρει και το μοναδικό σάκχαρό της που είναι η Ο-Ν- ακετυλογλυκοζαμίνη. Τα αποτελέσματα της εργασίας είναι τα ακόλουθα : 1) Η κερατίνη 8 εκφράζεται στα επιθηλιακά κύτταρα (καλυπτήρια κύτταρα επιφάνειας και αδενικά) του ενδομητρίου σ’ όλες τις φάσεις του εμμηνορρυσιακού κύκλου. 2) Η κερατίνη 8 εκφράζεται στα επιθηλιακά κύτταρα (καλυπτήρια κύτταρα επιφανείας και αδενικά ) του φθαρτού. 3) Η κερατίνη 8 δεν εκφράζεται σε κανένα μεσεγχυματικό στοιχείο (στρωματικά κύτταρα και κύτταρα τοιχώματος αγγείων ) του ενδομητρίου και του φθαρτού. 4) Η κερατίνη 8 παρουσιάζει υψηλότερη έκφραση στα αδένια του εκκριτικού ενδομητρίου και του φθαρτού συγκριτικά με αυτή των αδενίων του παραγωγικού ενδομητρίου. 5) Η έκφραση της κερατίνης 8 και της γλυκοζυλιωμένης ομάδας της Η βρέθηκαν παράλληλες και ισότιμες στα αδένια του ενδομητρίου σ’ όλες τις φάσεις του κύκλου καθώς και στα αδένια του φθαρτού γεγονός που σημαίνει ότι ο ρυθμός γλυκοζιλίωσης της κερατίνης 8 παραμένει σταθερός σ’ όλη τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου και στο φθαρτό. 6) Τα φθαρτικά κύτταρα σ’ όλες τις περιπτώσεις παρουσιάζουν υψηλή περιεκτικότητα της αντιγονικής ομάδας Η στο κυτταρόπλασμά τους. 7) Τα προφθαρτικά κύτταρα του τελικού εκκριτικού ενδομητρίου σ’ όλες τις περιπτώσεις παρουσιάζουν σημαντική περιεκτικότητα της αντιγονικής ομάδας Η στο κυτταρόπλασμά τους που κυμαίνεται από μέτρια έως υψηλή. 8) Τα μη φθαρτικά κύτταρα της λειτουργικής στιβάδας του ενδομητρίου σ’ όλες τις περιπτώσεις παρουσιάζουν ασήμαντη περιεκτικότητα της αντιγονικής ομάδας Η στο κυτταρόπλασμα τους που κυμαίνεται από αρνητική έως χαμηλή. 9) Τα κύτταρα του στρώματος της βασικής στιβάδας του ενδομητρίου δεν παρουσιάζουν την αντιγονική ομάδα Η στο κυτταρόπλασμά τους σε καμία φάση του εμμηνορρυσιακού κύκλου και στο φθαρτό. 10) Τα κοκκιοκύτταρα του στρώματος του ενδομητρίου δεν παρουσιάζουν την αντιγονική ομάδα Η στο κυτταρόπλασμά τους. 11) Τα κύτταρα του τοιχώματος (ενδοθηλιακά και λεία μυϊκά κύτταρα) των αγγείων του ενδομητρίου σ’ όλες τις φάσεις του κύκλου καθώς και του φθαρτού παρουσιάζουν υψηλή περιεκτικότητα της αντιγονικής ομάδας Η στο κυτταρόπλασμά τους. Τέλος συμπεραίνεται ότι τα κύτταρα του στρώματος της λειτουργικής στιβάδας του ενδομητρίου χωρίς να παράγουν την κερατίνη 8, παράγουν πρωτεΐνες που φέρουν την γλυκοζιλιωμένη ομάδα Η της κερατίνης 8 που περιέχει το σάκχαρο Ο-Ν- ακετυλογλυκοζαμίνη. Αυτή η πρωτεΐνη ή πρωτεΐνες παρουσιάζουν κυκλική μεταβολή της περιεκτικότητας τους κατά τη διάρκεια του κύκλου με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν σημαντική έκφραση στα φθαρτικά και προφθαρτικά κύτταρα του στρώματος συγκριτικά με τα προφθαρτικά. Το εύρημα αυτό αφ’ ενός ρίχνει περισσότερο φως στη βιολογία του ενδομητρίου και αφετέρου παρέχει πληροφορίες για περαιτέρω απομόνωση και βιοχημικό χαρακτηρισμό αυτών των πρωτεϊνών που μπορεί να οδηγήσει στην κατανόηση παθολογικών καταστάσεων όπως οι καθ’ έξιν εκτρώσεις και να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπευτική παρέμβαση σε παθολογικές καταστάσεις που αδυνατούν να προχωρήσουν από την παραγωγική στην εκκριτική κατάσταση του ενδομητρίου όπως είναι οι αδενοκυστικές, αδενοματώδεις και άτυπες αδενοματώδεις υπερπλασίες του ενδομητρίου.