Επίδραση παρεμβατικού προγράμματος στη φυσική δραστηριότητα και στην αδρή κινητική συναρμογή παιδιών που μετέχουν στο πρόγραμμα των δημοτικών παιδικών σταθμών

Abstract

The aim of the present study was to investigate the impact of an intervention programme within the kindergarten environment (K) to: a) the pitching (ambulatory) physical activity of children (APA) (number of steps/day) during the kindergarten programme and b) the gross motor coordination of children (GMC). Informed consent was obtained from 143 eligible children. After the baseline assessments, the sample consisted of 140 children from 4 kindergartens, 60 boys and 80 girls, aged 5-6 years (61.51±1.85 months old). With the lottery method, 2 kindergartens were selected which formed the Experimental Group (EG) (N=74) and 2 kindergartens which formed the Control Group (CG) (N=66). The EG children participated in the K programme with a daily addition of specially designed training units of Physical Activity to this of a 45-50 minutes duration, with emphasis on motor skills of a whole school year total duration. The CG children participated in the typical daily kindergarten programme. For the assessment of Physical Activity, the OMRON Walking style pro HJ-720IT-E2 pedometer was used and for the assessment of GMC, the beam KTK for children aged 5-14 was used. Measurements were performed in three different time periods: October 2013 and February & March 2014. Specifically, the GMC was measured once at the beginning of each month, therefore three times in total, while the first recording of PA was made twice each month (six times in total), with the first recording referring to the non-implementation week (first week of each month) and the second, to the implementation week of the programme. The participants carried on them the pedometers for five consecutive days throughout their whole stay with the EG and they removed them only when they were taking a bath or during their sleep. The variance analysis for repeated measures (Anova Repeated Measures) was used to check the effect of “group” and “sex” both in the 6 measurements of APA as in the 3 measurements of GMC. According to the findings of the present study, concerning the levels of APA, the EG reported a statistically significantly higher number of steps both in the weeks of implementation of the intervention programme compared to the non-implementation weeks (from 879 steps/day to 1476 steps/day) and the number of steps performed by the CG, with the greatest discrepancy appeared in the month of May (from 921 steps/day to 4853 steps/day). There were not found statistically significant differences concerning the number of steps performed between the two sexes. The levels of GMC of the EG children were improved significantly statistically already from the second measurement compared to those of the CG children which remained at the same levels, while there were no gender variations. Moreover, a positive relationship between PA and the levels of GMC was found. It seems that when selected Physical Activities are incorporated in the daily programme of kindergartens and are implemented by Physical Education-educators, the benefits are significant. Towards this direction it is necessary for the Primary School educators to be informed, so that they can be able to offer adequate Physical Activities to children daily, both indoors and outdoors.

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η μελέτη της επίδρασης ενός παρεμβατικού προγράμματος, εντός του περιβάλλοντος των Παιδικών Σταθμών (ΠΣ), στη α) Βηματομετρική Φυσική Δραστηριότητα (ΒΦΔ) των παιδιών (αριθμός βημάτων/ημέρα) κατά τη διάρκεια του προγράμματος του ΠΣ και β) στην Αδρή Κινητική Συναρμογή (ΑΚΣ) τους. Έγγραφη συγκατάθεση συμμετοχής στην έρευνα έδωσαν οι γονείς 143 παιδιών. Ωστόσο, μετά τις αρχικές μετρήσεις το δείγμα αποτέλεσαν 140 παιδιά, από 4 ΠΣ, 60 αγόρια και 80 κορίτσια, ηλικίας 5-6 ετών (61,51±1,85 μηνών). Με την μέθοδο της λοταρίας επιλέχτηκαν 2 ΠΣ που αποτέλεσαν την Πειραματική Ομάδα (ΠΟ) (Ν=74) και 2 ΠΣ που αποτέλεσαν την Ομάδα Ελέγχου (ΟΕ) (Ν=66). Τα παιδιά της ΠΟ συμμετείχαν στο πρόγραμμα των ΠΣ με καθημερινή προσθήκη σε αυτό ειδικά σχεδιασμένων εκπαιδευτικών μονάδων ΦΔ διάρκειας 45-50 λεπτών με έμφαση στις δεξιότητες μετακίνησης, συνολικής διάρκειας ενός σχολικού έτους. Τα παιδιά της ΟΕ συμμετείχαν στο τυπικό καθημερινό πρόγραμμα των ΠΣ. Για την αξιολόγηση της ΦΔ χρησιμοποιήθηκε το βηματόμετρο Omron Walking style pro HJ-720IT-E2 και για την αξιολόγηση της ΑΚΣ χρησιμοποιήθηκε η δέσμη Körperkoordinationstest für Kinder (KTK). Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις σε τρείς διαφορετικές χρονικές στιγμές: τον Οκτώβριο 2013 και τον Φεβρουάριο και τον Μάιο 2014. Συγκεκριμένα, η ΑΚΣ μετρήθηκε μία φορά στην αρχή κάθε μήνα, άρα συνολικά τρεις φορές, ενώ η καταγραφή της ΦΔ πραγματοποιήθηκε δυο φορές σε κάθε μήνα (συνολικά έξι φορές), με την πρώτη καταγραφή να αφορά εβδομάδα μη εφαρμογής (πρώτη εβδομάδα μήνα) και τη δεύτερη, εβδομάδα εφαρμογής του προγράμματος. Οι εξεταζόμενοι φορούσαν τα βηματόμετρα για πέντε συνεχόμενες ημέρες καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ωρου και τα αφαιρούσαν μόνο κατά τη διάρκεια του μπάνιου ή του ύπνου τους. Για τον έλεγχο της επίδρασης των παραγόντων «ομάδα» και «φύλο» τόσο στις 6 μετρήσεις της ΒΦΔ όσο και στις 3 μετρήσεις της ΑΚΣ χρησιμοποιήθηκε ανάλυση διακύμανσης για επαναλαμβανόμενες μετρήσεις (Anova Repeated Measures). Σύμφωνα με τα ευρήματα της παρούσας έρευνας, όσον αφορά τα επίπεδα της ΒΦΔ, η ΠΟ παρουσίασε στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό βημάτων τόσο στις εβδομάδες εφαρμογής του προγράμματος παρέμβασης συγκριτικά με τις εβδομάδες μη εφαρμογής του προγράμματος (από 879 βήματα/ημέρα έως 1476 βήματα/ημέρα) όσο και σε σχέση με τον αριθμό βημάτων που πραγματοποίησε η ΟΕ, με την μεγαλύτερη διαφορά να εμφανίζεται τον μήνα Μάιο (από 921βήματα/ημέρα έως 4.853 βήματα/ημέρα). Δεν υπήρξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στον αριθμό των βημάτων μεταξύ των δύο φύλων. Ακόμη, όσον αφορά τα επίπεδα της ΑΚΣ, τα παιδιά της ΠΟ εμφάνισαν στατιστικά σημαντικά καλύτερες επιδόσεις στις τέσσερις δοκιμασίες του ΚΤΚ, από τη δεύτερη κιόλας μέτρηση, συγκριτικά με αυτά της ΟΕ ενώ δεν προέκυψαν διαφοροποιήσεις λόγω φύλου. Τέλος, διαπιστώθηκε η θετική σχέση ανάμεσα στην ΦΔ και στα επίπεδα της ΑΚΣ των παιδιών.Φαίνεται ότι όταν ενσωματώνονται επιλεγμένες ΦΔ στο ημερήσιο πρόγραμμα των ΠΣ και υλοποιούνται από εκπαιδευτικούς Φυσικής Αγωγής-παιδαγωγούς, τα οφέλη για τη ΦΔ και τη συναρμογή, είναι σημαντικά. Στην κατεύθυνση αυτή είναι ανάγκη να ενημερωθούν οι παιδαγωγοί των δημοτικών ΠΣ, έτσι ώστε να είναι σε θέση να προσφέρουν καθημερινά επαρκή ΦΔ στα παιδιά, τόσο στους εσωτερικούς όσο και στους εξωτερικούς χώρους.