Συγκριτική μελέτη της χορήγησης της ορλιστάτης και της σιμπουτραμίνης σε παχύσαρκες γυναίκες με το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών

Abstract

Polycystic ovary syndrome is the most common endocrine disease in the female reproductive age population. The clinical characteristics of the syndrome include hormonal, metabolic and reproductive disorders, such as obesity, hirsutism, oligomenorrhea, anovulation and infertility. According to the revised Rotterdam criteria (2003), in order to diagnose polycystic ovary syndrome, at least two of the following three criteria must be met: clinical diagnosis of anovulation, biochemical hyperandrogenemia or hyperandrogenemia’s clinical manifestations, and polycystic ovarian morphology in the ultrasound control. Obesity usually accompanies PCOS at a rate close to 50% of women with the syndrome. It is predominantly androgenetic-type obesity, manifested by the accumulation of visceral-type fat and is often accompanied by hyperandrogenemia, hyperinsulinemia, insulin resistance and impaired glucose tolerance. The modern therapeutic approach to obesity involves balanced nutrition, physical exercise, psychological support, drug use and surgical treatment. In the present study, the treatment of obesity is based on low-caloric diet, physical activity and medication, through the administration of two drugs, orlistat and sibutramine. Orlistat is a drug that acts peripherally in the absorption of fat in food, causing reversible gastrointestinal lipase inhibition without affecting the activity of other enzymes such as trypsin, chymotrypsin, amylase and phospholipases. The effect of this selective action is the undisturbed absorption of carbohydrates, proteins and phospholipids. Additionally, administration of orlistat to obese people with polycystic ovary syndrome has been associated with a decrease in androgen levels, insulin and a decrease in insulin resistance markers. Sibutramine is a re-uptake inhibitor of nor-epinephrine and serotonin, with central action in the hypothalamus, where the center of saturation and the center of hunger are located. Sibutramine, by inhibiting re-uptake of nor-epinephrine and serotonin, increases postprandial saturation and energy consumption, thus retaining the fall in the underlying metabolism observed after weight loss. This study was designed to investigate the effect of weight loss, low-caloric diet, physical exercise and administration of orlistat and sibutramine for six months, on the anthropometric, hormonal and metabolic characteristics of overweight and obese patients with or without polycystic ovary syndrome, and comparing the two drugs for their therapeutic benefit with respect to the above parameters. We studied 196 overweight and obese patients with polycystic ovary syndrome. These women followed a weight loss program with low-caloric diet, physical exercise and administration of orlistat or sibutramine for 6 months. We also studied 21 overweight and obese women with normal ovulation cycles, without biochemical hyperandrogenemia or hyperandrogenemia’s clinical manifestations and without polycystic ovarian morphology in ultrasound, following a weight-loss program with low-caloric diet and physical exercise for 6 months.

Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί τη συνηθέστερη ενδοκρινική νόσο του γυναικείου πληθυσμού αναπαραγωγικής ηλικίας. Η κλινική εικόνα του συνδρόμου περιλαμβάνει ορμονολογικές, μεταβολικές και αναπαραγωγικές διαταραχές, όπως η παχυσαρκία, η υπερτρίχωση, η ολιγομηνόρροια, η ανωοθυλακιορρηξία και η υπογονιμότητα. Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα κριτήρια του Rotterdam (2003), προκειμένου να τεθεί η διάγνωση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών, πρέπει να πληρούνται τουλάχιστον δύο από τα κάτωθι τρία κριτήρια: κλινική διάγνωση ανωοθυλακιορρηξίας, βιοχημική υπερανδρογοναιμία ή κλινικές εκδηλώσεις αυτής και πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο. H παχυσαρκία συνοδεύει, συνήθως, το PCOS σε ποσοστό που προσεγγίζει το 50% των γυναικών που πάσχουν από το σύνδρομο. Πρόκειται κυρίως για ανδρογενετικού τύπου παχυσαρκία, που εκδηλώνεται με συσσώρευση λίπους σπλαχνικού τύπου και συνοδεύεται, τις περισσότερες φορές, από υπερανδρογοναιμία, υπερινσουλιναιμία, ινσουλινοαντοχή και διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη. Η σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση της παχυσαρκίας περιλαμβάνει την ισορροπημένη διατροφή, τη σωματική άσκηση, την ψυχολογική υποστήριξη, τη χρήση φαρμακευτικών ουσιών και τη χειρουργική θεραπεία. Στην παρούσα μελέτη, η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στηρίζεται στην ολιγοθερμιδική δίαιτα, τη σωματική δραστηριότητα και τη φαρμακευτική αγωγή, μέσω της χορήγησης δύο φαρμακευτικών ουσιών, της ορλιστάτης και της σιμπουτραμίνης. Η ορλιστάτη είναι μία φαρμακευτική ουσία που δρα περιφερικά στην απορρόφηση λίπους της τροφής, προκαλώντας αναστρέψιμη αναστολή των γαστρεντερικών λιπασών, χωρίς ωστόσο να επηρεάζει τη δραστικότητα άλλων ενζύμων, όπως η θρυψίνη, η χυμοθρυψίνη, η αμυλάση και οι φωσφολιπάσες. Αποτέλεσμα αυτής της εκλεκτικής δράσης της είναι η αδιατάρακτη απορρόφηση των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των φωσφολιπιδίων. Επιπρόσθετα, η χορήγηση της ορλιστάτης σε παχύσαρκα άτομα με το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών έχει συσχετιστεί με την ελάττωση των επιπέδων ανδρογόνων, ινσουλίνης και τη μείωση των δεικτών αντίστασης στην ινσουλίνη. Η σιμπουτραμίνη πρόκειται για έναν αναστολέα της επαναπρόσληψης της νορ-επινεφρίνης και της σεροτονίνης, με κεντρική δράση στον υποθάλαμο, όπου εντοπίζονται το κέντρο του κορεσμού και το κέντρο της πείνας. Η σιμπουτραμίνη, μέσω της αναστολής της επαναπρόσληψης της νορ-επινεφρίνης και της σεροτονίνης, αυξάνει το μεταγευματικό κορεσμό και την κατανάλωση ενέργειας, συγκρατώντας, έτσι, την πτώση του βασικού μεταβολισμού που παρατηρείται ύστερα από απώλεια βάρους. Η παρούσα μελέτη σχεδιάστηκε με σκοπό τη διερεύνηση της επίδρασης της απώλειας βάρους, με ολιγοθερμιδική δίαιτα, άσκηση και χορήγηση των φαρμάκων ορλιστάτη και σιμπουτραμίνη, για έξι μήνες, στα ανθρωπομετρικά, ορμονικά και μεταβολικά χαρακτηριστικά υπέρβαρων και παχύσαρκων ασθενών με ή χωρίς το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, και τη σύγκριση των δύο φαρμάκων ως προς το θεραπευτικό τους όφελος, σε σχέση με τις παραπάνω παραμέτρους. Μελετήθηκαν 196 υπέρβαρες και παχύσαρκες ασθενείς με το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών. Οι γυναίκες αυτές ακολούθησαν πρόγραμμα απώλειας βάρους με ολιγοθερμιδική δίαιτα, σωματική άσκηση και χορήγηση ορλιστάτης ή σιμπουτραμίνης, για 6 μήνες. Μελετήθηκαν, επίσης, 21 υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες με φυσιολογικούς ωοθυλακιορρηκτικούς κύκλους, χωρίς βιοχημική υπερανδρογοναιμία ή κλινικές εκδηλώσεις υπερανδρογοναιμίας και χωρίς πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών στον υπερηχογραφικό έλεγχο, οι οποίες ακολούθησαν πρόγραμμα απώλειας βάρους με ολιγοθερμιδική δίαιτα και σωματική άσκηση, για 6 μήνες.