Η δυναμική της ανεργίας στην ελληνική αγορά εργασίας

Abstract

The main purpose of this thesis is to analyze the dynamics of the Greek labour market by calculating worker flows and their corresponding transition probabilities between the three main statuses of economic activity: employment, unemployment and inactivity. For this purpose, micro-data were drawn from the Greek Quarterly Labour Force Survey for the 1999-2013 period. The main objectives of this thesis are: a) the detailed description of the Greek labour market for the 1999-2013 period which focuses on the unemployment rate in the total population and various demographic groups, b) the thorough examination of the size, the evolution and the cyclicality of worker flows, c) the unemployment decomposition into two parts: the inflow rate and the outflow rate, d) the investigation of the determinants of individual labour market transitions between employment, unemployment and inactivity by applying multinomial logit specifications and e) the investigation of the trend and composition of long-term unemployment as well as the determinants of long-term unemployment by estimating logistic regressions. The main findings of this thesis show that the Greek labour market is characterized by an unprecedented high unemployment rate which reached 27.8% in the second quarter of 2013 and a dramatically high proportion of long-term unemployment which reached the 66.8% mark. The job-finding probability dropped significantly from 26% in the pre-crisis period to 10.3% in the second quarter of 2013. Both the inflow and the outflow rates are also important factors in explaining unemployment fluctuations. At the beginning of the recession, the inflow rate prevails while the outflow rate dominates in later phases of the recession. The transition probability from employment to unemployment is higher for females, people aged 15-24 and 25-34, the primary educated, singles, those who worked in construction-mining-quarrying industry and employees. The transition probability from unemployment to employment is greater for males, individuals aged 15-24 and 25-34, tertiary education holders and foreigns. Finally, females, unemployed aged 45 or over, primary education holders, singles, those without previous employment experience and those who stop their job due to resignation are more exposed to the risk of long-term unemployment.

Βασικός σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η ανάλυση της δυναμικής της ελληνικής αγοράς εργασίας η οποία πραγματοποιείται με τον υπολογισμό των ροών εργασίας και των αντίστοιχων πιθανοτήτων μετάβασης μεταξύ των τριών κύριων καταστάσεων οικονομικής δραστηριότητας: απασχόλησης, ανεργίας και ανενεργίας. Για την πραγματοποίηση του σκοπού αυτού αντλούνται μικρο-δεδομένα από την τριμηνιαία Έρευνα Εργατικού Δυναμικού για τη χρονική περίοδο 1999-2013. Οι επιμέρους στόχοι της παρούσας διατριβής περιλαμβάνουν: α) την αναλυτική περιγραφή της ελληνικής αγοράς εργασίας για την περίοδο 1999-2013 δίνοντας έμφαση στο ποσοστό ανεργίας στο σύνολο του πληθυσμού αλλά και διαφόρων δημογραφικών ομάδων, β) τη διεξοδική εξέταση του μεγέθους, της διαχρονικής εξέλιξης και της κυκλικότητας των ροών εργασίας, γ) τον διαχωρισμό των μεταβολών του ποσοστού ανεργίας σε δύο μέρη: στον ρυθμό εισροής στην ανεργία και στον ρυθμό εκροής από την ανεργία, δ) τη διερεύνηση των παραγόντων που προσδιορίζουν τις ατομικές πιθανότητες μετάβασης μεταξύ απασχόλησης, ανεργίας και ανενεργίας εφαρμόζοντας πολυωνυμικές λογαριθμικές εξειδικεύσεις και ε) τη διερεύνηση της τάσης και της σύνθεσης της μακροχρόνιας ανεργίας καθώς και την εξέταση των παραγόντων που προσδιορίζουν τη μακροχρόνια ανεργία εκτιμώντας το υπόδειγμα της λογιστικής παλινδρόμησης. Τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την παρούσα έρευνα είναι τα εξής: Η ελληνική αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από ένα πρωτόγνωρα υψηλό ποσοστό ανεργίας που εκτινάχτηκε στο 27.8% στο δεύτερο τρίμηνο του 2013 αλλά και από ένα δραματικά υψηλό ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας που αγγίζει το 66.8%. Η πιθανότητα εύρεσης εργασίας που αντιμετωπίζει ένας άνεργος έχει μειωθεί σημαντικά από 26% πριν την κρίση στο μόλις 10.3% στο δεύτερο τρίμηνο του 2013. Τόσο ο ρυθμός εισροής στην ανεργία όσο και ο ρυθμός εκροής από την ανεργία είναι εξίσου σημαντικοί παράγοντες στην εξήγηση των διακυμάνσεων της ανεργίας. Στην αρχή της ύφεσης, ο ρυθμός εισροής στην ανεργία υπερισχύει ενώ ο ρυθμός εκροής από την ανεργία κυριαρχεί σε μεταγενέστερες φάσεις της ύφεσης. Μεγαλύτερη πιθανότητα μετάβασης από την απασχόληση στην ανεργία έχουν: οι γυναίκες, οι νέοι 15-24 και 25-34 ετών, οι κάτοχοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι άγαμοι, αυτοί που εργάζονταν στον κλάδο των κατασκευών-ορυχείων-λατομείων και οι μισθωτοί. Μεγαλύτερη πιθανότητα μετάβασης από την ανεργία στην απασχόληση έχουν: οι άνδρες, οι νέοι 15-24 και 25-34 ετών, οι αλλοδαποί, οι κάτοχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τέλος, περισσότερο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της μακροχρόνιας ανεργίας είναι: οι γυναίκες, οι άνεργοι 45 ετών και άνω, οι άγαμοι, οι κάτοχοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, όσοι δεν διαθέτουν εργασιακή εμπειρία καθώς και αυτοί που σταματούν την εργασία τους λόγω παραίτησης.