Ο ενδιάμεσος χώρος των γυναικών δυτικά της Αθήνας: συμβολή στην ιστορία αστικοποίησης του Δάσους Χαϊδαρίου

Abstract

The current thesis explores the constitution of urban space, through the presence of gender in the in-between space and the conditions that render possible the formation of history, through this presence.The women’s role is explored towards this direction, in the places of in-between, transitional, heterotopias and thresholds, at municipality of Chaidari, during the evolution of the area, from ancient time to present. The exploration refers to the different space scales, starting from the municipal level, continues and focuses on the district of Dasos, its neighborhoods, its city blocks and ends at the level of ownerships and houses. With regards to the district of Dasos, emphasis is given not only on the way the gender and the in-between/transitional/heterotopic spaces and thresholds shape together, through the women’s daily life, from the time period before the first incorporation of the area in the urban plan; but also emphasis as far as the municipal level is given on the western Gate, as an everlasting threshold of Athens, as it, constitutes a space that is “charget”, “ditched”/”cultured” on the women’s presence. The thesis narrates the history of the municipality of Chaidari as far as the holy places of the western Gate from the optic means. The analogies of historical period’s illuminate the present, thus highlighting a historical present, which, as a dimension, is stigmatized by particular historical and cultural signals. The traces of the past, in the in-between space, highlight the conditions of installation and validation of dominant perceptions about gender. Although many elements of social organization display duration, like gender division, both present significant liquidity. Moreover, there is clear interaction between the changing identities of gender and the changing townscapes.

Η παρούσα διατριβή διερευνά τη συγκρότηση του αστικού χώρου μέσα από την παρουσία του φύλου στον ενδιάμεσο χώρο και τις συνθήκες που καθιστούν δυνατή τη συγκρότηση της ιστορίας μέσα από αυτή τη παρουσία. Προς αυτή την κατεύθυνση διερευνάται ο ρόλος των γυναικών, στους χώρους του ενδιάμεσου, του μεταβατικού, των ετεροτοπιών και των κατωφλιών, στο Δήμο Χαϊδα¬ρίου, κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της περιοχής, από την αρχαιότητα έως σήμερα. Η διερεύνηση αναφέρεται σε διάφορες χωρικές κλίμακες, ξεκινώντας από το επίπεδο του Δήμου, συνεχίζοντας και εστιάζοντας στη συνοικία του Δάσους, τις γειτονιές του, τα Ο.Τ. και καταλήγει στο επίπεδο των ιδιοκτησιών και των κατοικιών. Όσον αφορά στη συνοικία του Δάσους δίνεται έμφαση στον τρόπο που συνδιαμορφώ¬νονται το φύλο και οι ενδιάμεσοι/μεταβατικοί/ετεροτοπικοί χώροι και τα κατώφλια, μέσα από την καθη¬με¬ρινή ζωή των γυναικών, από την περίοδο λίγο πριν την πρώτη ένταξη της περιοχής στο σχέδιο πόλης, ενώ σε επίπεδο Δήμου, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη Δυτι¬κή Πύλη, ως διαχρονικό κατώφλι της Αθήνας, καθώς συγκροτεί ένα χώρο πολύ φορτισ¬μέ¬νο και «αυλακωμένο»/«καλλιεργημένο» από τη γυναικεία παρου¬σία. Οι Ιεροί τόποι της Δυτικής Πύλης και οι αναφορές στις γυναίκες και τους σχετι¬κούς συμβολισ¬μούς, αποτελούν την οπτική, μέσα από την οποία η διατριβή αφηγείται την ιστορία του Δήμου. Οι αναλογίες των εποχών φωτίζουν το τώρα αναδεικνύοντας ένα ιστορικό παρόν που ως μέγεθος στιγματίζεται από συγκεκριμένες ιστορικές και πολιτισμικές σηματοδοτή¬σεις. Τα ίχνη του παρελθόντος στον ενδιάμεσο χώρο, αναδεικνύουν τις συνθήκες εγκαθίδρυσης και νομιμοποίησης κυρίαρχων αντιλήψεων περί φύλου. Αν και πολλά στοιχεία κοινωνικής οργάνωσης των πόλεων εμφανίζουν διάρκεια, όπως ακριβώς οι έμφυλες διαιρέσεις, αμφότερα παρουσιάζουν σημαντική ρευστότητα. Εξάλλου υπάρχει σαφής αλληλεπίδραση ανάμεσα στις μεταβαλλόμενες ταυτότητες του φύλου και στα μεταβαλλόμενα αστικά τοπία