Το δικαίωμα της υπαναχώρησης στη σύμβαση των Η.Ε. για τις διεθνείς πωλήσεις κινητών πραγμάτων

Abstract

The central subject of the present thesis is the study of the remedy of avoidance, under the UN Convention on Contracts for the International Sale of Goods, known as the Vienna Convention 1980 (CISG), which has been incorporated into the Greek legal system by Act No. 2532/1997. The thesis consists of five chapters. The first chapter is a general introduction to the uniform international sales law, and the other four chapters deal specifically with the remedy of avoidance, as regulated, under the effective, in Greece, uniform international sales law. The first introductory chapter presents the historic evolution of the uniform law for the international sale of goods and examines the rules of interpretation of such law and the relationship between CISG and other relevant international legal instruments. Finally, it outlines the scope of the Vienna Convention, through a brief analysis of the main issues arising out of the first six articles of the Convention, which define its sphere of application. The second chapter analyzes the fundamental legal doctrines of the liability system adopted by CISG, regarding the remedy of avoidance and compares the relevant provisions of CISG with their counterpart provisions under the 1964 ULIS , as well as points out concurrencies and differences in the regulation of the remedy of avoidance under the norms of the Greek national Civil Code. The third chapter is an extensive analysis of the grounds for avoidance under CISG. Effort is made to clarify and elucidate the concept of “fundamental breach of contract” and the definition of this term, given in article 25 of the Convention. To that end, an attempt is made, through a critical analysis of the different approaches taken by scholars and case-law, to present the basic criteria, which determine, when the gravity of the consequences of the breach, reaches the extent of being “fundamental” as the decisive prerequisite for one party’s right to avoidance. The chapter deals also with the notion of the Nachfrist notice, as specially regulated ground for avoidance, as well as the cases of anticipatory breach, breach of installment contracts and partial non performance, coming to conclusions as to the importance of the notion of “fundamental breach” with regard to the right of avoidance, in the context of the Convention’s whole remedial system. The fourth chapter examines the issues of the declaration of avoidance, with emphasis to the requirement of giving notice to the other party and to the time when the declaration of avoidance becomes effective, and the time- limits to the exercise of the right, set by the Convention. The last chapter engages in a thorough analysis of all issues regarding the effects of avoidance, through a combined interpretation of all relevant provisions of the Convention, regulating the right of avoidance as well as the right to claim damages, and a final comparison between the remedial system adopted by CISG and that of the Greek national law.

Κεντρικό αντικείμενο της διατριβής είναι η ρύθμιση του δικαιώματος υπαναχώρησης στη Σύμβαση των Η.Ε. για τις διεθνείς πωλήσεις κινητών πραγμάτων, γνωστή ως Σύμβαση της Βιέννης του 1980 (ΣτΒ), που ενσωματώθηκε στο ελληνικό εσωτερικό δίκαιο με το Ν. 2532/1997. Περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια, εκ των οποίων το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί γενική εισαγωγή στο διεθνές ομοιόμορφο δίκαιο για τις πωλήσεις, ενώ τα επόμενα τέσσερα ασχολούνται ειδικότερα με το δικαίωμα υπαναχώρησης στις διεθνείς πωλήσεις κινητών πραγμάτων, όπως αυτό ρυθμίζεται από το ισχύον στην Ελλάδα διεθνές ομοιόμορφο δίκαιο για τις πωλήσεις. Στο πρώτο εισαγωγικό κεφάλαιο, παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη του διεθνούς ομοιόμορφου δικαίου της πώλησης, από τις απαρχές του μέχρι τη ΣτΒ, εξετάζονται οι μέθοδοι ερμηνείας του διεθνούς ομοιόμορφου δικαίου, η σχέση της ΣτΒ με άλλα μη δεσμευτικά διεθνή νομικά κείμενα, και σκιαγραφείται το πεδίο εφαρμογής της ΣτΒ, με σύντομη αναφορά στα κυριότερα ζητήματα που ανακύπτουν σε σχέση με την ερμηνεία των πρώτων έξι διατάξεων της Σύμβασης που οριοθετούν το πεδίο εφαρμογής της. Στη συνέχεια, στο δεύτερο κεφάλαιο, αναλύονται οι θεμελιώδεις δογματικές επιλογές στο σύστημα ευθύνης που υιοθετεί η ΣτΒ, σε σχέση με το δικαίωμα υπαναχώρησης, γίνεται σύγκριση με την πολύπλοκη ρύθμιση του δικαιώματος υπαναχώρησης υπό τον προϊσχύοντα Ομοιόμορφο Νόμο της Σύμβασης της Χάγης, και επισημαίνονται οι ομοιότητες και οι διαφορές σε σχέση με το σύστημα συμβατικής ευθύνης που καθιερώνει ο ελληνικός Α.Κ. Το τρίτο και εκτενέστερο κεφάλαιο τη διατριβής ασχολείται με τους λόγους της υπαναχώρησης στη ΣτΒ. Γίνεται προσπάθεια αποσαφήνισης και ερμηνείας της αόριστης νομικής έννοιας της ουσιώδους συμβατικής παράβασης, και του ορισμού της έννοιας αυτής, που δίνεται στο άρθρο 25 της ΣτΒ, με κωδικοποίηση και ανάλυση, μέσα από τις ερμηνευτικές εκδοχές που διατυπώνονται στη θεωρία και τη νομολογία, των κυριότερων κριτηρίων που μπορούν να καθορίσουν τη βαρύτητα των συνεπειών της αθέτησης, στο βαθμό που απαιτεί η παραπάνω διάταξη. Εξετάζεται επίσης ο θεσμός της πρόσθετης προθεσμίας εκπλήρωσης, ως ειδικά ρυθμιζόμενος λόγος υπαναχώρησης και οι ειδικότερες περιπτώσεις της προτερόχρονης υπαναχώρησης, της υπαναχώρησης σε συμβάσεις για διαδοχικές τμηματικές παροχές και της υπαναχώρησης ως προς μέρος μόνον της σύμβασης, καταλήγοντας σε συμπεράσματα σχετικά με τη γενικότερη καθιέρωση της ουσιώδους συμβατικής παράβασης, ως προϋπόθεσης του δικαιώματος υπαναχώρησης και της δογματικής λειτουργίας που επιτελεί η έννοια αυτή, σε σχέση με τον δευτερογενή χαρακτήρα του δικαιώματος. Στο τέταρτο κεφάλαιο εξετάζονται τα ζητήματα που σχετίζονται με την άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης, τη γνωστοποίηση της δήλωσης υπαναχώρησης και το χρόνο που η δήλωση επιφέρει τα έννομα αποτελέσματά της, καθώς και οι θεσμοθετημένοι χρονικοί περιορισμοί στην άσκησή του δικαιώματος, που θεσπίζονται από τις επί μέρους διατάξεις της ΣτΒ. Η διατριβή ολοκληρώνεται με ανάλυση και ερμηνεία των διατάξεων της ΣτΒ που ρυθμίζουν τα αποτελέσματα της υπαναχώρησης, τόσο αυτοτελώς όσο και σε σχέση με την αξίωση αποζημίωσης και γίνεται σύγκριση του ρυθμιστικού προτύπου της ΣτΒ με τα ισχύοντα στο χώρο του ελληνικού ενοχικού δικαίου.