Γυναίκες επαγγελματίες μέσα από τις απεικονίσεις του αττικού Κεραμεικού

Abstract

The subject of study of the thesis were professional women, as presented through depictions of Athenian Kerameikos. This is the first comprehensive and systematic study of all the female professions conducted, based on a parallel observation of Athenian pottery and ancient literature. Wherever deemed necessary, data from the sculpture was used, particularly with regard to figurines and funerary reliefs. Through literature search a considerable number of Athenian vase-paintings on women’s paid work was revealed, which was classified by occupation and delivered in a concise catalogue. Furthermore, a wide bibliographic database of ancient sources and modern studies is offered, which could be considered important to future researchers on the field of work and generally, of the life of Athenian women. All women occupations in ancient Athens, practiced of their own free will and not under reign of slavery, are collected and studied. The study revealed the participation of women in professions different to each other both in nature and working conditions. These included professions which complied with the feminine nature and could be performed within the safety of the house, professions practiced outdoors, in the market place and in the countryside and occasional professions, particularly as to the subject of the job. There were also professions that required manual strength and technical expertise and finally, professions socially marginalized, but necessary for the physical and mental pleasure of men. In conclusion, through the study of the depictions of Athenian Kerameikos and the ancient literature unknown aspects of daily life in ancient Athens were disclosed. Contrary to the prevalent conception on social isolation of Athenian women, research has shown that women’s professional work was a reality.-

Ως αντικείμενο μελέτης της διατριβής τέθηκαν οι γυναίκες επαγγελματίες, όπως αυτές παρουσιάζονται μέσα από τις απεικονίσεις του αττικού Κεραμεικού. Για πρώτη φορά δημιουργήθηκε μία εμπεριστατωμένη και συστηματική μελέτη για το σύνολο των γυναικείων επαγγελμάτων, με βάση την παράλληλη εξέταση της αττικής αγγειογραφίας και της αρχαίας γραμματείας. Ενίοτε, όποτε κρίθηκε απαραίτητο, χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία και από τη γλυπτική τέχνη, κυρίως όσον αφορά ειδώλια και επιτύμβια ανάγλυφα. Μέσα από τη βιβλιογραφική αναζήτηση προέκυψε ένας πολύ μεγάλος αριθμός αττικών παραστάσεων σχετικών με τη γυναικεία αμειβόμενη εργασία, ο οποίος ταξινομήθηκε ανά επάγγελμα και παραδίδεται σε ένα συνοπτικό κατάλογο. Παράλληλα, προσφέρεται μία ευρεία βιβλιογραφική βάση αρχαίων πηγών και νεότερων μελετών σημαντική για τους μελλοντικούς ερευνητές στον τομέα της εργασίας και γενικότερα, της ζωής της Αθηναίας γυναίκας. Συγκεντρώθηκαν και μελετήθηκαν όλα τα επαγγέλματα, στα οποία εργάστηκαν γυναίκες στην αρχαία Αθήνα, κατ’ ελεύθερη βούληση και όχι υπό καθεστώς δουλείας. Η έρευνα απεκάλυψε τη συμμετοχή των γυναικών σε επαγγέλματα διαφορετικά μεταξύ τους ως προς το είδος και τις συνθήκες εργασίας. Επαγγέλματα που συνάδουν με τη γυναικεία φύση και τα οποία μπορούσαν να εκτελέσουν μέσα στην ασφάλεια του οίκου τους, του δικού τους ή εκείνου που τις μίσθωνε. Επαγγέλματα που ασκούνταν σε εξωτερικό χώρο, στην αγορά και στην αγροτική ύπαιθρο. Ευκαιριακά επαγγέλματα, ιδιαίτερα ως προς το αντικείμενο της εργασίας. Επαγγέλματα που απαιτούσαν χειρωνακτική δύναμη και τεχνική εξειδίκευση. Και τέλος, επαγγέλματα περιθωριοποιημένα κοινωνικά, αλλά απαραίτητα για τη σωματική και ψυχική τέρψη των ανδρών. Εν κατακλείδι, μέσα από τη μελέτη των παραστάσεων του αττικού Κεραμεικού και της αρχαίας γραμματείας απεκαλύφθησαν άγνωστες πτυχές της καθημερινής ζωής στην αρχαία Αθήνα. Σε αντίθεση με την αντίληψη που έχει επικρατήσει σχετικά με τον κοινωνικό περιορισμό των Αθηναίων γυναικών, η έρευνα απέδειξε πως η γυναικεία εργασία ήταν μία πραγματικότητα.-