Μελέτη λεμφαγγειογενετικών παραγόντων και δεικτών στο καρκίνωμα του τραχήλου της μήτρας

Abstract

Lymph node metastasis is an important prognostic factor in human cervicalcarcinoma. However, results regarding correlation of lymphatic marker expressionto clinicopathological tumor parameters and prognosis of cancer patientsare heterogenous. Moreover, the relative significance of intratumoralversus peritumoral lymphatics for cancer metastasis remains a matter of debate.The aim of the study was to investigate whether increased LVD representsa risk factor for nodal metastasis and if there is any correlation of lymphangiogenesisassociated molecules with clinicopathologic parameters of thetumors such as tumor grade and Figo stage, as well as, with the presence of inflammation.We therefore examined for lymphatic endothelial endothelial markersby immunohistochemical staining with the antibodies D2-40, Lyve-1, Prox-1,as well as the lympangiogenesis associated growth factors VEGF-C and VEGF-Dand their receptor VEGFR3 in 72 cases of squamous cell carcinoma of the uterinecervix.We demonstrate that the number of positive vessels for D2-40, Lyve-1and Prox-1 in peritumoral areas were significantly higher compared to intratumoralareas (p<0.001) and D2-40 peritumoral LVD significantly correlated withthe presence of lymphatic emboli (p=0.009). VEGF-D expression was significantlyhigher in cases with lymph node metastasis (p=0.003) and lymphatic emboli(p=0.017). Expression of VEGF-D also significantly correlated with FICOstage with stage IV carcinomas showing significantly higher expression of VEGFD(p=0.023) and with peritumoral LVD assessed by D2-40 and Prox-1 (r=0.281,p=0.017 and r=0.258, p=0.03 respectively).A marginally significant correlation was also found between the expressionof VEGF-C, LN metastasis (p=0.053) and FIGO stage (p=0.063). VEGF-Cexpression also significantly correlated with the presence of lymphatic emboli(p=0.001) and with CD31 vessel density (VD) (r=0.327, p=0.005 for intratumoralCD 31 vessel density (VD) and r=0.350, p=0.003 for peritumoral CD 31 vesseldensity (VD). Immunoreactivity for VEGFR3 was observed in tumor cells andvessels endothelium. VEGFR3 expression, both in the tumor cells and in vessels,correlated significantly with the expression of VEGF-D (r=0.322, p=0.006 fortumor VEGFR3, r=346, p=0.003 for intratumoral VEGFR3 vessel density (VD)and r=0.387, p=0.001 for peritumoral VEGFR3 vessel denssity (VD). In addition,intratumoral and peritumoral VEGFR3 vessel density (VD) correlated with VEGFC(r=0.262, p=0.026 and r=0.317, p=0.007)Intratumoral Prox-1 lymphatic vessel density ( LVD) and peritumoralProx-1 and Lyve-1 LVDs correlated significantly with the degree of inflammation(p<0.001 for intratumoral and peritumoral Prox-1 LVD and p=0.04 for peritumoralLyve-1 L VD). We also showed that Prox-1 is expressed in the nuclei of cervicalcarcinoma cells.In conclusion, LVD as assessed by lymphatic markers was not correlatedwith prognostic parameters, tumour expression of lymphangiogenic growth factorsseems to be critically implicated in lymphatic metastases and cervical carci158noma progression. The significant correlation of VEGF-C with CD31 peritumoraland intratumoral VD indicates that VEGF-C may be also implicated in tumor angiogenesis.Inflammation may also promote lymphangiogenesis in human cervicalcancer.Blocking proangiogenic factors has been shown to be an effective strategyfor controlling Cervical Carcinoma growth and clinical research are neededto explore the possibility of using therapies directed toward inhibition of lymphangiogenesisin Cervical Carcinoma.

Η διήθηση των λεμφαγγείων και οι μεταστάσεις στους λεμφαδένες είναι κρί-σιμης σημασίας προγνωστικοί παράγοντες για το διηθητικό καρκίνωμα εκ πλακώ-δους επιθηλίου του τραχήλου της μήτρας του ανθρώπου. Όμως τα αποτελέσματατων μελετών που συσχετίζουν την λεμφαγγειακή πυκνότητα εντός και πέριξ του ό-γκου, όπως αυτή αναδεικνύεται με τη χρήση δεικτών του λεμφαγγειακού ενδοθηλίου,με τις κλινικο-παθολογοανατομικές παραμέτρους και την πρόγνωση του καρκίνουείναι ετερογενή και πολλές φορές αντιφατικά.Σκοπός της παρούσας μελέτης ηταν να διερευνήσουμε το ρόλο της λεμφαγ-γειογέννεσης στο πλακώδες καρκίνωμα του τραχήλου της μήτρας. Στη παρούσα με-λέτη διερευνήθηκε σε 72 περιστατικά διηθητικού καρκινώματος εκ πλακώδους επι-θηλίου μήτρας, με τη μέθοδο της ανοσοιστοχημείας, η έκφραση των λεμφαγγειακώναυξητικών παραγόντων VEGF-C και VEGF-D και ο υποδοχέας αυτών VEGFR3. Ηέκφραση αυτών των μορίων συσχετίστηκε με την λεμφαγγειακή και αγγειακή πυκνό-τητα καθώς και με τη διήθηση λεμφαγγείων, τις μεταστάσεις σε λεμφαδένες, τονβαθμό κακοηθείας του όγκου, το στάδιο κατά FIGO και την παρουσία φλεγμονώδουςδιηθήματος. Διερευνήθηκε επίσης η έκφραση δεικτών για το ενδοθήλιο των λεμφαγ-γείων όπως η ποδοπλανίνη (D2-40), ο Lyve-1 και ο Prox-1 καθώς και ο πανενδοθη-λιακός δείκτης CD31. Μέσω της έκφρασης αυτών των δεικτών στο λεμφαγγειακόενδοθήλιο καθορίσθηκε η λεμφαγγειακή και η αγγειακή πυκνότητα (VD) η οποία συ-σχετίστηκε επίσης με τις λεμφαδενικές μεταστάσεις, τον βαθμό κακοηθείας του ό-γκου, το στάδιο κατά FIGO και την παρουσία φλεγμονώδους διηθήματος.Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης έδειξαν ότι η πρωτεΐνη VEGF-D εκφρά-στηκε στο κυτταρόπλασμα των καρκινικών κυττάρων και σχετίσθηκε στατιστικά ση-μαντικά και θετικά με τις μεταστάσεις σε λεμφαδένες, την παρουσία καρκινικών εμ-βόλων μέσα στα λεμφαγγεία, με το στάδιο κακοηθείας κατά FIGΟ καθώς και την πε-ριογκική λεμφαγγειακή πυκνότητα. Η έκφραση της πρωτεΐνης VEGF-C στην παρούσαμελέτη εντοπίσθηκε στο κυτταρόπλασμα των καρκινικών κυττάρων και συσχετίστηκεστατιστικά σημαντικά και θετικά με διήθηση σε λεμφαγγεία λεμφαγγειακών εμβόλων.Οριακά σημαντική θετική συσχέτιση βρέθηκε επίσης μεταξύ της έκφρασης της πρω-τεΐνης VEGF-C και προγνωστικών παραμέτρων όπως οι μεταστάσεις σε λεμφαδένες,ο βαθμός κακοηθείας του όγκου και το στάδιο κατά FIGO . H σημαντική συσχέτισηπου παρατηρήθηκε μεταξύ του VEGF-C και της αγγειακής πυκνότητας όπως αυτήαναδείχθηκε με το δείκτη CD31 υποδεικνύει ότι ο VEGF-C μπορεί να εμπλέκεται καιστην αγγειογένεση του όγκου. Η πρωτεΐνη VEGFR-3 εκφράστηκε στο ενδοθήλιο τωνλεμφαγγείων αλλά και των αιμοφόρων αγγείων και συσχετίσθηκε στατιστικά σημαντι-κά και θετικά με την έκφραση του παράγοντα VEGF-D και VEGF-C, ευρήματα πουυποδηλώνουν ότι ο VEGFR3 δεν αποτελεί ειδικό λεμφαγγειακό δείκτη. Οι πρωτεΐνεςποδοπλανίνη (D2-40), Lyve-1 και Prox-1, εκφράστηκαν αποκλειστικά στο ενδοθήλιοτων λεμφαγγείων. Η λεμφαγγειακή πυκνότητα όπως αυτή αναδείχθηκε με τους δεί-κτες D2-40, Lyve-1 and Prox-1 βρέθηκε σημαντικά μεγαλύτερη στις περιοχές γύρωαπό τον όγκο σε σχέση με τις εντός του όγκου περιοχές. Όμως ούτε η περιογκικήούτε η ενδοογκική λεμφαγγειακή πυκνότητα δεν σχετίσθηκε στατιστικά σημαντικά μετις μεταστάσεις στους λεμφαδένες. Ενδιαφέρον ήταν η παρουσία θετικής ανοσοχρώ-160σης για τον Prox-1 στους πυρήνες των καρκινικών κυττάρων, εύρημα που συμφωνείκαι με προηγούμενες μελέτες σε άλλους όγκους. Με τη χρήση του δείκτη D2-40 α-ναδείχθηκε μεγάλος αριθμός καρκινικών εμβόλων σε λεμφαγγεία, ενώ η περιογκικήλεμφαγγειακή πυκνότητα όπως προσδιορίστηκε με τον ίδιο δείκτη συσχετίσθηκε στα-τιστικά σημαντικά και θετικά με τη διήθηση λεμφαγγείων από καρκινικά κύτταρα. Ηπεριογκική και η ενδοογκική μικροαγγειακή πυκνότητα όπως αξιολογήθηκε με τοδείκτη CD-31 σχετίσθηκε στατιστικά σημαντικά και θετικά με το βαθμό κακοηθείαςτου όγκου και με μεταστάσεις σε λεμφαδένες. Παρατηρήθηκε ακόμα στατιστικά ση-μαντική θετική συσχέτιση μεταξύ της λεμφαγγειακής πυκνότητας, όπως αυτή ανα-δείχθηκε με τους δείκτες Prox-1 και Lyve-1 και της παρουσίας φλεγμονώδους διή-θησης στο στρώμα του όγκουΣυμπερασματικά η λεμφαγγειακή πυκνότητα όπως εκτιμήθηκε με πολλαπλούςλεμφαγγειακούς δείκτες εντός και πέριξ του όγκου δεν σχετίσθηκε με λεμφαδενικέςμεταστάσεις ούτε με το βαθμό κακοηθείας του όγκου ούτε και με το στάδιο κατάFIGO εύρημα που εισηγείται ότι η λεμφαγγειογένεση στον καρκίνο του τραχήλου τηςμήτρας δεν είναι αναγκαία για τη λεμφαδενική μετάσταση και την εξέλιξη του όγκου.Εν τούτοις, η έκφραση λεμφαγγειογενετικών παραγόντων από τα καρκινικά κύτταρακαι η θετική συσχέτιση τους με δυσμενείς προγνωστικούς παράγοντες του καρκίνουόπως το στάδιο και οι μεταστάσεις στους λεμφαδένες εισηγείται ότι οι παράγοντεςαυτοί μπορεί να εμπλέκονται και μάλιστα να έχουν σημαντικό ρόλο στην λεμφαδενικήμετάσταση και στην εξέλιξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Επίσης, τα ευ-ρήματα μας υποστηρίζουν ότι η φλεγμονή μπορεί να προάγει την λεμφαγγειογένεσηστον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Περισσότερες μελέτες ωστόσο απαιτούνταιγια να διευκρινιστεί ο ακριβής ρόλος των λεμφαγγειογενετικών παραγόντων και τηςλεμφαγγειογένεσης στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας με σκοπό τη ανεύρεσηνέων θεραπειών που θα στοχεύσουν την αναστολή της λεμφαγγειογένεσης στο καρ-κίνωμα του τραχήλου.