Οικονομική ανάλυση πολυετών ενεργειακών καλλιεργειών: εφαρμογή στην περιοχή της Κωπαΐδας υπό το καθεστώς της ΚΑΠ 2003

Abstract

The main targets of this dissertation were a) to estimate the possibilities of energy crops production under Greek conditions and b) to analyze the results deriving from the latest Common Agricultural Policy (CAP) reform. The methodological approach was based on technical and economic parameters of the production of four perennial energy crops (Giant Reed, Miscanthus, Cardoon and Switchgrass). The steps followed were: a) the study of the cultivation and harvesting systems of the crops, b) the cost analysis of crops production, using Activity Based Costing methodology, c) the development of mathematical programming model for the analysis of alternative land uses and d) the case study for a representative sample of farms in Kopaida region, based on data collected through questionnaires. The main results of the analysis were: a) comparing the above crops, switchgrass and cardoon have the lowest cost of biomass production, b) the decupled subsidization system of the latest CAP reform tends to reduce the opportunity cost of land (land rent) and shift the supply curve of biomass (biomass price reduction) downward, c) it is possible to replace cotton and cereals with energy crops and d) the mixed production of more than one energy crops leads to biomass harvesting and treatment cost reduction (economies of scale).

Η διατριβή είχε στόχο: α) την εκτίμηση των δυνατοτήτων διείσδυσης των ενεργειακών καλλιεργειών στην ελληνική γεωργία και β) την αποτίμηση των επιπτώσεων της τελευταίας αναμόρφωσης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Η μεθοδολογική προσέγγιση βασίστηκε σε οικονομικά και τεχνικά κριτήρια σχετικά με την παραγωγή τεσσάρων πολυετών ενεργειακών καλλιεργειών (Καλάμι, Μίσχανθος, Αγριαγκινάρα και Switchgrass). Τα στάδια που ακολουθήθηκαν ήταν: α) μελέτη των τεχνικών καλλιέργειας και συγκομιδής των ενεργειακών φυτών, β) εκτίμηση και ανάλυση του κόστους παραγωγής των ενεργειακών καλλιεργειών, μέσω επιστημονικά τεκμηριωμένης μεθοδολογίας κοστολόγησης (κοστολόγηση κατά δραστηριότητα - Activity Based Costing), γ) ανάπτυξη μοντέλου εναλλακτικών χρήσεων γης μέσω μαθηματικού προγραμματισμού και δ) εφαρμογή σε αντιπροσωπευτικό δείγμα εκμεταλλεύσεων της Κωπαΐδας, βασισμένα σε στοιχεία που συγκεντρώθηκαν μέσω ερωτηματολογίων. Τα βασικά αποτελέσματα που προέκυψαν ήταν τα παρακάτω: α) από τα τέσσερα φυτά παραγωγής βιομάζας, το switchgrass και η αγριαγκινάρα παρουσιάζουν το χαμηλότερο κόστος παραγωγής, β) η αποδέσμευση των ενισχύσεων της τελευταίας ΚΑΠ οδηγεί σε τάσεις μείωσης του κόστους ευκαιρίας του εδάφους (ενοίκιο γης) και σε αύξηση/μετακίνηση της καμπύλη προσφορά της βιομάζας, γ) παρουσιάζονται δυνατότητες αντικατάστασης των καλλιεργειών βαμβακιού και σιτηρών, από ενεργειακές καλλιέργειες και δ) μέσω συνδυασμένης παραγωγής περισσοτέρων της μίας ενεργειακών καλλιεργειών, επιτυγχάνονται σημαντικές οικονομίες κλίμακας στη διαδικασία συγκομιδής και διαχείρισης της βιομάζας.