Σύνδεση γενικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και χώρων εργασίας: μεθοδολογική προσέγγιση για την ενσωμάτωση της επαγγελματικής ετοιμότητας: μελέτη περίπτωσης για τις θετικές επιστήμες

Abstract

The development of career readiness is a key component for the smooth and safe transition of adolescents from Secondary Education to assuming roles and responsibilities as the future workforce provided that: i) adolescents have developed the knowledge and skills required by the labor market and ii) they can access the possibilities offered in their future professional fields of work. This doctoral thesis examines: a) knowledge and skills, which are necessary for graduates of Secondary Education for their future employment, b) methodologies that teachers integrate into the Science Curricula for the development of the required knowledge and skills of the workforce, c) strategies that contribute to the connection and creation of cooperative relationships with workplaces, so that students receive valid and up-to-date information on the labor market. Examining these parameters, as it emerges from the literature review, is important, as the required skills of workplaces differ at a regional level and there is variability in the degree of their integration into the Study Programs at a global level and a lack of uniform guidelines of methodological approaches. Case studies of corporate and collaborative work-based learning activities do not focus on identifying specific knowledge and skills developed through student engagement although they do provide long-term employability data. Especially for the Greek education system: i) an oversupply of graduates with general knowledge, a lack of graduates with knowledge and skills needed by the labor market and from the point of view of employers, a significant skills mismatch problem is recorded, ii) no opportunities are provided to develop interaction relationships with workplaces, as emphasis is placed on covering the curriculum objectives of the detailed curriculum, which is directly linked to success in the written exams and entrance exams to Tertiary Education, iii) young people declare insufficient preparation for the labor market, due to a lack of learning opportunities, iv) there is a much lower percentage of participation in alternating education and training, where students practice in the workplace, than in General Secondary Education. Through a multi-phase design based on the mixed methodological approach with a particular focus on participatory observation, what emerged as required skills for the workplaces were critical thinking, problem solving, collaboration, organization and information analysis. The process of producing products and/or services was transferred as knowledge to the teaching practice of creative research tasks in mathematics through the phases of Design Thinking, where the required skills were integrated. The strategies needed to connect education and workplaces are job shadowing, as well as input from the experts themselves. The results of the doctoral study suggest the existence of interaction between workplaces and education, indicating the need for a holistic ecosystem approach to the development of career readiness.

Η ανάπτυξη της επαγγελματικής ετοιμότητας αποτελεί βασική συνιστώσα για την ομαλή και ασφαλή μετάβαση των εφήβων από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην ανάληψη ρόλων και καθηκόντων ως μελλοντικό εργατικό δυναμικό με την προϋπόθεση ότι: i) οι έφηβοι έχουν αναπτύξει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτεί η αγορά εργασίας και ii) ότι μπορούν να έχουν πρόσβαση στις δυνατότητες που προσφέρονται στα μελλοντικά επαγγελματικά πεδία εργασίας. Η παρούσα διδακτορική διατριβή εξετάζει: α) γνώσεις και δεξιότητες, που είναι απαραίτητες στους απόφοιτους της Γενικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, για την μελλοντική τους απασχόληση, β) μεθοδολογίες που ενσωματώνουν οι εκπαιδευτικοί στα Προγράμματα Σπουδών των Θετικών Επιστημών για την ανάπτυξη, των ζητούμενων από τους χώρους εργασίας, γνώσεων και δεξιοτήτων, γ) στρατηγικές που συμβάλλουν στην σύνδεση και τη δημιουργία σχέσεων συνεργασίας με τους χώρους εργασίας, ώστε οι μαθητές να λάβουν έγκυρες και ενημερωμένες πληροφορίες για την αγορά εργασίας. Η εξέταση αυτών των παραμέτρων, όπως προκύπτει από την βιβλιογραφική επισκόπηση είναι σημαντική, καθώς οι ζητούμενες δεξιότητες των χώρων εργασίας διαφοροποιούνται σε περιφερειακό επίπεδο και υπάρχει μεταβλητότητα στον βαθμό ενσωμάτωσης τους στα Προγράμματα Σπουδών σε παγκόσμιο επίπεδο και έλλειψη ενιαίων κατευθυντήριων γραμμών μεθοδολογικών προσεγγίσεων. Οι μελέτες περίπτωσης εταιρικών και συνεργατικών δραστηριοτήτων μάθησης βάσει εργασίας, δεν επικεντρώνονται στο προσδιορισμό συγκεκριμένων γνώσεων και δεξιοτήτων, που αναπτύσσονται μέσω της εμπλοκής των μαθητών / τριών, αν και παρέχουν μακροπρόθεσμα δεδομένα για την απασχολησιμότητα. Ειδικά για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα καταγράφεται: i) υπερβάλλουσα προσφορά αποφοίτων με γενικές γνώσεις, έλλειψη αποφοίτων με γνώσεις και δεξιότητες που χρειάζεται η αγορά εργασίας και από την σκοπιά των εργοδοτών καταγράφεται σημαντικό πρόβλημα αναντιστοιχίας δεξιοτήτων, ii) δεν παρέχονται ευκαιρίες ανάπτυξης σχέσεων αλληλεπίδρασης με τους χώρους εργασίας, καθώς δίνεται βαρύτητα στην κάλυψη των στόχων της διδακτέας ύλης του αναλυτικού προγράμματος σπουδών, το οποίο συνδέεται άμεσα και με την επιτυχία στις γραπτές προαγωγικές / απολυτήριες εξετάσεις και τις εξετάσεις εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, iii) οι νέοι δηλώνουν ανεπάρκεια προετοιμασίας για την αγορά εργασίας, λόγω έλλειψης ευκαιριών μάθησης, iv) υπάρχει πολύ μικρότερο ποσοστό συμμετοχής στην εναλλασσόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση, όπου θεσμοθετείται η πρακτική άσκηση των μαθητών/τριών στους χώρους εργασίας, από ότι στην Γενική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Μέσα από ένα πολυφασικό σχεδιασμό βασιζόμενο στη μικτή μεθοδολογική προσέγγιση με ιδιαίτερη εστίαση στην συμμετοχική παρατήρηση αναδείχθηκαν ως ζητούμενες δεξιότητες των χωρών εργασίας η κριτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, η συνεργασία, η οργάνωση και ανάλυση πληροφοριών. Η διαδικασία παραγωγής προϊόντων ή/ και υπηρεσιών μεταφέρθηκε ως γνώση στην διδακτική πράξη των δημιουργικών ερευνητικών εργασιών στα μαθηματικά μέσω των φάσεων της Σχεδιαστικής Σκέψης, όπου και ενσωματώθηκαν οι ζητούμενες δεξιότητες. Οι στρατηγικές που απαιτούνται για την σύνδεση εκπαίδευσης και χώρων εργασίας είναι η σκίαση εργασίας, καθώς και η παροχή πληροφοριών από τους ίδιους τους εμπειρογνώμονες. Τα αποτελέσματα της διδακτορικής μελέτης συνιστούν την ύπαρξη αλληλεπίδρασης μεταξύ χώρων εργασίας και εκπαίδευσης, υποδεικνύοντας την ανάγκη ολιστικής οικοσυστημικής προσέγγισης στην ανάπτυξη της επαγγελματικής ετοιμότητας.