Οι οικισμοί της Πελοποννήσου στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης: χώρος, πληθυσμός και κατοίκηση

Abstract

The PhD thesis examines the geographical distribution of settlements and population in the Peloponnese during the Greek Revolution. Commencing from the conclusion of the Revolution, the thesis investigates whether the relative depiction concerning the settlement and population composition of the Peloponnesian region during this period primarily stems from the preceding ten-year war or if it is indicative of broader interpretative phenomena in terms of their nature and duration. To address the central question, a systematic identification and cartographic mapping of approximately 1,800 place names contained in the population records conducted between 1828 and 1830 by the Kapodistrian administration, as well as the corresponding material gathered by the French Scientific Expedition of the Peloponnese, were undertaken. Simultaneously, the research extensively utilized a variety of written (both census and non-census) and spatial sources. Through the processing of the material, the quantitative analysis of the data and a number of original thematic maps created by the author using Geographical Information Systems (GIS), the research systematically and in depth reconstructs the settlement map of the Peloponnese during this period and analyzes issues pertaining to the administrative geography of the Greek territory, the reliability of the sources available for the population during this period, and ultimately, the transformations of the settlement patterns and the distribution of the population in the geographical space area over the long duration.

Η διδακτορική διατριβή εξετάζει τη γεωγραφική κατανομή των οικισμών και του πληθυσμού της Πελοποννήσου στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Με αφετηρία το τέλος της Επανάστασης, η εργασία διερευνά εάν η σχετική εικόνα που προκύπτει αναφορικά με την οικιστική και πληθυσμιακή συγκρότηση του πελοποννησιακού χώρου την περίοδο αυτή, προκύπτει κατά κύριο λόγο ως αποτέλεσμα ενός δεκαετούς πολέμου που μόλις είχε προηγηθεί ή εγγράφεται σε ευρύτερα, ως προς το είδος και τη χρονική τους διάρκεια, ερμηνευτικά φαινόμενα. Για να απαντηθεί το κεντρικό ερώτημα πραγματοποιήθηκε συστηματική ταύτιση και χαρτογραφική αποτύπωση περίπου 1.800 τοπωνυμίων που συμπεριλαμβάνονται στις πληθυσμιακές καταγραφές που πραγματοποίησε στο διάστημα 1828-1830 η καποδιστριακή διοίκηση, καθώς και στο αντίστοιχο υλικό που συγκέντρωσε η Γαλλική Επιστημονική Αποστολή της Πελοποννήσου. Παράλληλα, η έρευνα αξιοποίησε ένα μεγάλο πλήθος γραπτών πηγών (απογραφικών και μη), αλλά και χωρικών. Μέσα από την επεξεργασία του υλικού, την ποσοτική ανάλυση των δεδομένων και ένα πλήθος πρωτότυπων θεματικών χαρτών που δημιουργήθηκαν από το συγγραφέα με τη χρήση Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS), η έρευνα ανασυστήνει συστηματικά και σε βάθος τον οικιστικό χάρτη της Πελοποννήσου την περίοδο αυτή και παράλληλα αναλύει ζητήματα που σχετίζονται με τη διοικητική γεωγραφία του ελληνικού χώρου, το βαθμό αξιοπιστίας των πηγών που διαθέτουμε για τον πληθυσμό την περίοδο αυτή και τέλος με τους μετασχηματισμούς που γνωρίζει το οικιστικό δίκτυο και η κατανομή του πληθυσμού στο χώρο στη μακρά διάρκεια.