Η βελτίωση της γεωχωρικής αντίληψης μαθητών με δυσλεξία με τη συμβολή κατάλληλου ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού και καινοτόμων παρεμβάσεων

Abstract

The aim of the present study was to investigate the spatial and geospatial thinking ofchildren with dyslexia as well as the knowledge and attitudes of teachers who taughtGeography. Another goal was the production of appropriate educational material thatwould help improve the quality of the learning process by using appropriate teachingapproaches and support materials. High school (248 children), aged 13-14 years,coming from 39 different public high schools of the territory. Half of them (N = 237)were diagnosed with dyslexia while the other half were not. Of the total participants,284 (59.9%) were boys and 190 (40.1%) were girls. Also, the teachers who participatedin the research were 61 Secondary teachers who taught Geography, of which 52% weremen and 83.6% were over 41 years old. The majority of teachers / 75 (75.4%) had morethan 11 years of service. The following research tools were used to conduct theresearch: a) A questionnaire addressed to students in order to investigate the spatial andgeospatial perception of students / three and was based on the categories of spatialperception of Gersmehl & Gersmehl (2011) b) One A questionnaire addressed toteachers and aimed at researching the knowledge and attitudes that teachers havetowards dyslexia and the teaching methods they use for the geography lesson in orderto reach the students of all the learning possibilities that exist in a classroom. . c) pretestsand posttests for the evaluation of the effectiveness of the educational material appliedbased on the results of the research. Our research found a weakness in the spatialperception of both dyslexic and non-dyslexic students with satisfactory performancesof both groups of students only in the floor plans. Dyslexic students, however, had moreweaknesses than non-dyslexic students in all categories of questions. From the analysisof the teachers' results it was found that the teachers who teach Geography haveinsufficient training on the issues of dyslexia and quite wrong perceptions. A very smallpercentage (3.3%) have attended dyslexia courses at university and only one personbelieves that students with dyslexia have difficulty in science courses. It was also foundthat the teaching of the subject of Geography is done mainly in the traditional way ofteaching and using as a supervisory tool the images and maps provided by the book. Alarge percentage stated that they do not use any 3D representations and more than halfthat they do not use any ICT in their teaching. Many of the teachers believe that thereason they do not use appropriate teaching methods adapted to the needs of dyslexicstudents is their lack of education. Nevertheless, 73.8% of teachers were negative aboutparticipating in a future implementation of new appropriate educational material. In the19classes where the educational material was finally applied, a good response wasobserved from all students (dyslexic and non-dyslexic). They showed interest,participated actively and cooperated very well with each other. In terms of performance,the comparison of pre-test and post-test in all learning activities showed animprovement in knowledge in both groups of children.

Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να διερευνηθεί η χωρική και γεωχωρική αντίληψηπαιδιών με δυσλεξία καθώς και οι γνώσεις και στάσεις εκπαιδευτικών που δίδασκανΓεωγραφία. Επίσης ένας ακόμη στόχος ήταν η παραγωγή κατάλληλου εκπαιδευτικούυλικού που θα συνέβαλε στην βελτίωση της ποιότητας της μαθησιακής διαδικασίας μετη χρήση κατάλληλων διδακτικών προσεγγίσεων και υποστηρικτικών υλικών Τοδείγμα της έρευνας μας απαρτιζόταν από 474 μαθητές/τριες Α΄ Γυμνασίου (246παιδιά) και Β΄ Γυμνασίου (248 παιδιά), ηλικίας 13-14 ετών που προερχόταν από 39διαφορετικά δημόσια Γυμνάσια της επικράτειας. Οι μισοί/ες απ΄ αυτούς/ες (Ν=237)είχαν διάγνωση δυσλεξίας ενώ οι άλλοι μισοί/ες όχι. Από το σύνολο τωνσυμμετεχόντων 284 (59,9%) ήταν αγόρια και 190 (40,1%) κορίτσια. Επίσης οιεκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν 61 καθηγητές/τριες Δευτεροβάθμιαςεκπαίδευσης που δίδασκαν Γεωγραφία εκ των οποίων το 52% ήταν άνδρες και το83.6% είχαν ηλικία μεγαλύτερη των 41 ετών. Η πλειοψηφία των καθηγητών/τριών(75.4%) είχαν περισσότερα από 11 χρόνια υπηρεσίας. Για την διεξαγωγή της έρευναςχρησιμοποιήθηκαν τα εξής ερευνητικά εργαλεία: α) Ένα ερωτηματολόγιο πουαπευθυνόταν στους μαθητές/τριες με σκοπό να διερευνηθεί η χωρική και γεωχωρικήαντίληψη των μαθητών/τριών και ήταν βασισμένο στις κατηγορίες χωρικής αντίληψηςτων Gersmehl &Gersmehl (2011) β) Ένα ερωτηματολόγιο που απευθυνόταν στουςεκπαιδευτικούς και είχε σαν στόχο την έρευνα των γνώσεων και των στάσεων πουέχουν οι εκπαιδευτικοί απέναντι στη δυσλεξία και των μεθόδων διδασκαλίας πουχρησιμοποιούν για το μάθημα της γεωγραφίας έτσι ώστε να προσεγγίσουν τουςμαθητές όλων των μαθησιακών δυνατοτήτων που υπάρχουν σε μια σχολική τάξη. γ)pretests και posttests για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικούυλικού που εφαρμόστηκε στηριζόμενο στα αποτελέσματα της έρευνας. Στην έρευναμας διαπιστώθηκε αδυναμία στη χωρική αντίληψη τόσο των δυσλεκτικών αλλά και μηδυσλεκτικών μαθητών με ικανοποιητικές αποδόσεις και των δύο ομάδων μαθητώνμόνο στις κατόψεις. Οι δυσλεκτικοί μαθητές όμως είχαν περισσότερες αδυναμίες απότους μη δυσλεκτικούς μαθητές σε όλες τις κατηγορίες ερωτήσεων. Από την ανάλυσητων αποτελεσμάτων των εκπαιδευτικών διαπιστώθηκε ότι οι καθηγητές/τριες πουδιδάσκουν Γεωγραφία έχουν ελλιπή κατάρτιση πάνω στα θέματα δυσλεξίας και αρκετάλανθασμένες αντιλήψεις. Ένα πολύ μικρό ποσοστό (3.3%) έχει παρακολουθήσειμαθήματα δυσλεξίας στο πανεπιστήμιο και μόνο ένα άτομο πιστεύει πως οι μαθητές μεδυσλεξία αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε μαθήματα θετικών επιστημών. Διαπιστώθηκε17επίσης ότι η διδασκαλία του μαθήματος της Γεωγραφίας γίνεται κατά κύριο λόγο μετον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας και χρησιμοποιώντας ως εποπτικό μέσο τιςεικόνες και τους χάρτες που παρέχει το βιβλίο. Μεγάλο ποσοστό δήλωσε πως δενχρησιμοποιεί καθόλου 3D αναπαραστάσεις και πάνω από τους μισούς ότι δενχρησιμοποιούν καθόλου ΤΠΕ στη διδασκαλία τους. Αρκετοί από τους/τιςεκπαιδευτικούς πιστεύει πως η αιτία που δεν χρησιμοποιούν κατάλληλες μεθόδουςδιδασκαλίας προσαρμοσμένες στις ανάγκες δυσλεκτικών μαθητών είναι η ελλιπήςεκπαίδευση τους. Παρόλο αυτά όμως το 73.8% των εκπαιδευτικών ήταν αρνητικοί στονα συμμετέχουν σε μία μελλοντική εφαρμογή νέου κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού.Στις τάξεις που τελικά εφαρμόστηκε το εκπαιδευτικό υλικό παρατηρήθηκε μια καλήανταπόκριση από όλους τους μαθητές/τριες (δυσλεξικούς/ες και μη δυσλεξικούς/ες).Έδειξαν ενδιαφέρον , συμμετείχαν ενεργά και συνεργάστηκαν πολύ καλά μεταξύ τους.Όσο αναφορά στις επιδόσεις , από τη σύγκριση του pre-test και του post- test σε όλεςτις μαθησιακές δραστηριότητες φάνηκε βελτίωση των γνώσεων και στις δύο ομάδεςτων παιδιών.