Διερεύνηση των ψυχολογικών χαρακτηριστικών ασθενών με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας

Abstract

Introduction: COPD is an evolving disease with multifaceted extensions. The impact of the illness often adversely affects the patient's psychology, resulting in a deterioration in the quality of life, as well as impairment of its independence in general.Purpose: of this study is to investigate the psychological characteristics of COPD patients, and to assess the social support they receive.Material and method: A cross-sectional study was conducted in 203 COPD patients (112 males and 91 women) in Primary Health Care services during the period 2014-2016. Participants' demographics and data about their smoking habits, Body Mass Index (BMI) and disease stage were recorded. Patient quality of life was assessed using the COPD Clinical Questionnaire (CCQ) and social support using the MSPSS questionnaire. Also evaluated Shame (OAS and ESS), stress and depression (DSSi/sAD), hostility (HDHQ), Locus of Health Control (HLC) and psychopathology symptoms (SCL-90R).Results: COPD patients report satisfactory values for perceived social support and relatively low levels of shame.The quality of life seems to be exacerbated by disease progression (p: 0.000) and the locus of health control is shifting to persons in the medical and family environment, but also to chance.The occurrence of anxiety, depression, psychopathology and hostility is associated with the female sex (p: 0.000), the financial condition (p: 0.000) and the absence of a family environment. The age of patients is negatively correlated with anxiety (p: 0.025), depression (p: 0.006) and hostility (p: 0.009).COPD patients who continue smoking compared to those who quit smoking, have a statistically significant burden on almost all the psychological parameters examined in this study (p: 0.005).Conclusions: Family, educational level, economic status and the continuation of smoking are associated with the psychological state of the patients and have an impact on their quality of life. The assessment of these factors in the context of primary health care could contribute to the overall treatment of the patient's health problems.

Εισαγωγή: Η ΧΑΠ είναι μια εξελισσόμενη ασθένεια με πολύπλευρες προεκτάσεις. Ο αντίκτυπος της νόσου συχνά επιδρά αρνητικά στην ψυχολογία του ασθενή, με συνέπεια την επιδείνωση της ποιότητας ζωής του, αλλά και απομείωση της αυτοτέλειας του εν γένει. Σκοπός: της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των ψυχολογικών χαρακτηριστικών των ασθενών με ΧΑΠ, και η εκτίμηση της κοινωνικής υποστήριξης που λαμβάνουν. Υλικό και μέθοδος: Διενεργήθηκε συγχρονική μελέτη σε 203 ασθενείς με ΧΑΠ (112 άνδρες και 91 γυναίκες) σε δομές παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) τη χρονική περίοδο 2014-2016. Καταγράφηκαν δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων και δεδομένα για τις καπνιστικές τους συνήθειες, το Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και το στάδιο της νόσου. Η ποιότητας ζωής των ασθενών εκτιμήθηκε με το κλινικό ερωτηματολόγιο για τη ΧΑΠ (CCQ) και η κοινωνική υποστήριξη με το πολυφασικό ερωτηματολόγιο για την προσλαμβανόμενη κοινωνική υποστήριξη (MSPSS). Επίσης αξιολογήθηκαν τα αισθήματα ντροπής με τις κλίμακες OAS και ESS, το άγχος και η κατάθλιψη (DSSi/sAD), η επιθετικότητα, (HDHQ), η εστία ελέγχου της υγείας (HLC) και τα συμπτώματα ψυχοπαθολογίας (SCL-90 R). Αποτελέσματα: Οι ασθενείς με ΧΑΠ γενικά καταγράφουν ικανοποιητικές τιμές προσλαμβανόμενης κοινωνικής υποστήριξης και σχετικά χαμηλά επίπεδα ντροπής. Η ποιότητα ζωής φαίνεται ότι επιδεινώνεται με την εξέλιξη της νόσου (p:0,000) και η εστία ελέγχου της υγείας μετατοπίζεται σε άτομα του ιατρικού και οικογενειακού περιβάλλοντος, αλλά και στον παράγοντα τύχη (p: 0.000). Η εμφάνιση άγχους, κατάθλιψης, συμπτωμάτων ψυχοπαθολογίας και επιθετικότητας συνδέεται με το γυναικείο φύλο (p:0,000), την επιβαρυμένη οικονομική κατάσταση (p:0,000) και την απουσία οικογενειακού περιβάλλοντος. Η ηλικία των ασθενών παρουσιάζει αρνητική συσχέτιση με το άγχος (p: 0,025), την κατάθλιψη (p:0,006) και την επιθετικότητα (p: 0,009) που εκδηλώνουν. Οι ασθενείς με ΧΑΠ που συνεχίζουν το κάπνισμα, συγκρινόμενοι με αυτούς που το έχουν διακόψει, παρουσιάζουν στατιστικά σημαντική επιβάρυνση σε όλες σχεδόν τις ψυχολογικές παραμέτρους που εξετάστηκαν σε αυτή τη μελέτη (p: 0.005). Συμπεράσματα: Η οικογένεια, το εκπαιδευτικό επίπεδο, η οικονομική κατάσταση και η συνέχιση του καπνίσματος, συνδέονται με την ψυχολογική κατάσταση των ασθενών, και έχουν αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του. Η εκτίμηση αυτών των παραγόντων στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας θα μπορούσε να συμβάλλει στη συνολική αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας του ασθενούς.