Συσχέτιση της εκτασίας των στεφανιαίων αρτηριών και δεικτών φλεγμονής σε ασθενείς με ή χωρίς στεφανιαία νόσο

Abstract

T-helper (Th) lymphocytes are present in significant numbers in the atherosclerotic plaque. Even though coronary artery ectasia (CAE), a variant of coronary atherosclerosis, has been associated with increased levels of inflammatory markers, the underlying mechanism that determines the role of inflammation in CAE remains controversial.We evaluated the hypothesis that CAE might be associated with a specific pattern of Th-lymphocyte activation by measuring the Th-1 cytokine, interleukin-2 (IL-2) and the Th-2 cytokines, interleukin-4 (IL-4) and interleukin-6 (IL-6) in patients with CAE, obstructive coronary artery disease (CAD) and normal individuals.Plasma levels of IL-2, IL-4 and IL-6 were measured in 74 patients undergoing an elective cardiac catheterization due to symptoms of chest pain and positive or equivocal results during non-invasive screening for cardiac ischemia: 34 patients had CAE and non-obstructive CAD (group A), 22 had obstructive CAD without CAE (group B) and 18 had normal coronary arteries (group C). Group A had significantly higher levels of IL-4 compared to group B and group C (p<0,001 and p=0,006, respectively). In contrast, Group A had markedly lower levels of IL-2 compared to group B and group C (p<0,001 for both comparisons). Serum IL-4 was higher in group C compared to group B, whereas group B had higher IL-2 levels than group C (p<0,001 for both comparisons). Serum levels of IL-6 were significantly higher in group A and B compared to group C (p<0,001 for both comparisons), whilst they were comparable between group A and B. Multivariate logistic regression analysis showed that higher levels of IL-4 and lower levels of IL-2 were the strongest independent predictors associated with the incidence of CAE whilst IL-6 depicted a weaker positive relation (OR: 3,846, CI: 1,677-8,822, p=0,001, OR: 0,567, CI: 0,387-0,831, p=0,004 and OR: 1,481 CI: 1,036-2,033, p=0,03, respectively).Our data demonstrates for the first time that Th-2 inflammatory response exhibited through increased serum levels of IL-4 and low serum IL-2 constitutes a fundamental feature of CAE phenotype. The above findings may be interpreted, apart from their pathophysiologic significance, towards the effort of discovering a novel approach in the diagnosis, prognosis and therapy of patients with coronary artery ectasia.

Τα Τ-βοηθητικά λεμφοκύτταρα (Th) είναι παρόντα σε σημαντικές συγκεντρώσεις στις αθηρωματικές πλάκες. Η εκτασία των στεφανιαίων αρτηριών, μια μορφή στεφανιαίας αθηρωμάτωσης, έχει συσχετισθεί με την αυξημένη φλεγμονώδη απάντηση. Ωστόσο, οι ακριβείς παθογενετικοί μηχανισμοί που καθορίζουν το ρόλο της φλεγμονής στην δημιουργία εκτασίας παραμένουν ασαφείς.Διερευνήσαμε την υπόθεση πως η εκτασία των στεφανιαίων αρτηριών είναι δυνατόν να συνδέεται με συγκεκριμένα πρότυπα φλεγμονώδους ενεργοποίησης μέσω Th-λεμφοκυττάρων. Συνεπώς προσδιορίστηκαν τα επίπεδα της Th-1 κυτταροκίνης ιντερλευκίνης-2 (IL-2) και των Th-2 κυτταροκινών ιντερλευκίνης-4 (IL-4) και ιντερλευκίνης-6 (IL-6) στον ορό ασθενών με εκτασία των στεφανιαίων αρτηριών, αποφρακτική στεφανιαία νόσο και φυσιολογικές στεφανιαίες αρτηρίες.Τα επίπεδα των IL-2, IL-4, IL-6 ορού μετρήθηκαν σε 74 ασθενείς οι οποίοι υπεβλήθησαν σε εκλεκτική στεφανιογραφία λόγω κλινικού συνδρόμου στηθάγχης και θετικών αναίμακτων δοκιμασιών μυοκαρδιακής ισχαιμίας. Οι ασθενείς ταξινομήθηκαν σε τρεις ομάδες με βάση αγγειογραφικά δεδομένα. Η πρώτη ομάδα (ομάδα A, n=34) αποτελείται από ασθενείς με εκτασία των στεφανιαίων αρτηριών χωρίς αποφρακτική στεφανιαία νόσο. Η δεύτερη ομάδα (ομάδα B, n=22) αποτελείται από ασθενείς με αποφρακτική στεφανιαία νόσο χωρίς εκτασία. Τέλος, η τρίτη ομάδα (ομάδα Γ, n=18) αποτελείται από ασθενείς με αγγειογραφικά φυσιολογικές στεφανιαίες αρτηρίες.Η ομάδα Α εμφάνισε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα IL-4 ορού σε σύγκριση με τους ασθενείς της ομάδας Β και της ομάδας Γ (p<0,001 και p=0,006, αντίστοιχα). Αντίθετα, η ομάδα Α παρουσίασε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα IL-2 ορού σε σχέση με την ομάδα Β και την ομάδα Γ (p<0,001 και για τις δύο συγκρίσεις). Τα επίπεδα IL-4 ορού ήταν σημαντικά υψηλότερα στην ομάδα Γ σε σχέση με την ομάδα Β, ενώ η ομάδα Β εμφάνισε υψηλότερα επίπεδα IL-2 σε σχέση με την ομάδα Γ (p<0,001 και για τις δύο συγκρίσεις). Τα επίπεδα της IL-6 ορού ήταν σημαντικά υψηλότερα στις ομάδες Α και B όταν αυτές συγκρίθηκαν με την ομάδα Γ (p<0,001 και για τις δύο συγκρίσεις). Ωστόσο, οι ομάδες Α και B παρουσίαζαν συγκρίσιμα επίπεδα IL-6 ορού. Η πολυπαραγοντική λογιστική ανάλυση παλινδρόμησης αποκάλυψε πως τα υψηλότερα επίπεδα IL-4 ορού και τα χαμηλότερα επίπεδα IL-2 ορού αποτελούσαν τους ισχυρότερους ανεξάρτητους παράγοντες που συσχετίστηκαν με την παρουσία εκτασίας των στεφανιαίων αρτηριών ενώ η IL-6 παρουσίασε ασθενέστερη θετική συσχέτιση (OR: 3,846, CI: 1,677-8,822, p=0,001, OR: 0,567, CI: 0,387-0,831, p=0,004 και OR: 1,481 CI: 1,036-2,033, p=0,03, αντίστοιχα).Τα δεδομένα της παρούσας μελέτης καταδεικνύουν για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία πως η Th-2 φλεγμονώδης απάντηση η οποία διαμεσολαβείται μέσω των αυξημένων επιπέδων IL-4 ορού και των ελαττωμένων επιπέδων IL-2 ορού συνιστά κομβικό χαρακτηριστικό του φαινότυπου της εκτασίας των στεφανιαίων αρτηριών. Τα ευρήματα αυτά μπορούν να αξιολογηθούν, εκτός της παθοφυσιολογικής τους χρήσης, στη συνισταμένη προσπάθεια για νέες προσεγγίσεις στη διάγνωση, πρόγνωση και θεραπεία των ασθενών με στεφανιαία εκτασία.