Φαρμακογενωμική ανάλυση ασθενών με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (ΙΦΝΕ) και συσχέτιση με ανταπόκριση στους αντι-TNF παράγοντες

Abstract

IntroductionIdiopathic inflammatory bowel diseases are multifactorial diseases without a particular infectious or environmental cause. IBD comprise two major disorders: ulcerative colitis and Crohn's disease. The pharmaceutical agents that are used for the treatment of IBD include aminosalicylates, corticosteroids, antibiotics, immunosuppressants, and in recent years, biological therapies which include the anti-TNF agents. However, because of the great heterogeneity in patients’ response, there is need to highlight markers that are able to predict this response. Such biomarkers are genes polymorphisms and the present study aims to investigate the genetic polymorphisms in IBD associating them with patients’ response in anti-TNFα therapy.Methods One hundred and twenty-six patients diagnosed with CD based on standard clinical, endoscopic, radiological, and pathological criteria were enrolled in this study at the Gastroenterology Unit of the 2nd Department of Surgery and at the Colorectal Unit of the 1st Department of Propaedeutic Surgery. Infliximab at a dose of 5 mg/kg was administered intravenously at weeks 0, 2, 6 and then every 8 wk. Clinical and serological responses were assessed using the Harvey- Bradshaw Index and serum C-reactive protein (CRP) levels, respectively, and the endoscopic response was evaluated by ileocolonoscopy performed at baseline and after 12-20 wk of therapy. The changes in endoscopic appearance compared to baseline were classified into four categories, and patients were classified as responders and non-responders. Genomic DNA from whole peripheral blood was extracted and genotyping was performed by allele-specific polymerase chain reactions. χ2 test with Yate’s correction based on the S-Plus was used to compare the genotype frequencies.ResultsEighty patients (63.49%) were classified as complete and 32 (25.39%) as partial responders to infliximab, while 14 (11.11%) were primary non-responders. No correlation was found between response to infliximab and patients’ characteristics such as age, gender and disease duration. There was consistency between Harvey-Bradshaw index scores and serum CRP levels. The TT genotype of the rs1568885 polymorphism was significantly related to partial response (P = 0.024) and resistance to infliximab (P = 0.007) while the AT genotype was more frequent in partial responders (P = 0.035) and in primary non-responders (P = 0.032). Regarding rs1813443, the CC genotype was found to be associated with partial response (P = 0.005) and primary resistance (P = 0.002) to infliximab while no association was found between the rs4411591 polymorphism and the clinical response to infliximab.ConclusionBased on our results, the rs1568885 and rs1813443 polymorphisms are associated with clinical and biochemical response to infliximab in Greek patients with Crohn’s disease.

ΕισαγωγήΟι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου αποτελούν πολυπαραγοντικές νόσους χωρίς μια συγκεκριμένη μολυσματική ή περιβαλλοντική αιτία. Οι ΙΦΝΕ αποτελούνται από δύο μεγάλες διαταραχές: την ελκώδη κολίτιδα και τη νόσο του Crohn. Τεκμηριωμένοι φαρμακευτικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ελκώδους κολίτιδας (UC) και της νόσου του Crohn (CD) είναι τα αμινοσαλικυλικά, τα κορτικοειδή, τα αντιβιοτικά , τα ανοσοκατασταλτικά και τα τελευταία χρόνια οι βιολογικές θεραπείες που περιλαμβάνουν και τους αντι-TNF παράγοντες. Ωστόσο, επειδή παρατηρείται μεγάλη ετερογένεια στην απόκριση των ασθενών στους αντι-TNFα παράγοντες είναι αναγκαία η ανάδειξη δεικτών ικανών να προβλέψουν την απόκριση αυτή. Τέτοιους βιοδείκτες αποτελούν οι πολυμορφισμοί των γονιδίων και η παρούσα μελέτη στοχεύει στη διερεύνηση των γενετικών πολυμορφισμών σε ασθενείς με ΙΦΝΕ και συσχέτιση με την απόκριση των ασθενών με ΙΦΝΕ στην αντι-TNF θεραπεία. ΜέθοδοιΕκατόν είκοσι ασθενείς οι οποίοι είχαν διαγνωσθεί με τη νόσο του Crohn, βασιζόμενοι στα κλινικά, ενδοσκοπικά, ακτινολογικά και παθολογικά κριτήρια, συμμετείχαν σε αυτή την έρευνα η οποία διεξήχθη στη Γαστρεντερολογική Μονάδα του 2ου Τμήματος Χειρουργικής και στη Μονάδα Παχέος Εντέρου του 1ου Τμήματος Προπαιδευτικής Χειρουργικής. Χορηγήθηκε ενδοφλέβια Infliximab σε δόση 5mg/kg τις εβδομάδες 0, 2, 6 και στη συνέχεια κάθε 8 εβδομάδες. Κλινικές και ορολογικές αποκρίσεις αξιολογήθηκαν με τη χρήση του δείκτη Harvey-Bradshaw και τη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη ορού (CRP) αντίστοιχα, και η ενδοσκοπική απόκριση εκτιμήθηκε με ειλεοκολονοσκόπηση η οποία πραγματοποιήθηκε κατά την έναρξη και μετά από 12-20 εβδομάδες θεραπείας. Οι αλλαγές στην ενδοσκοπική εμφάνιση συγκρινόμενες με τα αρχικά επίπεδα κατατάχθηκαν σε τέσσερις κατηγορίες, και οι ασθενείς ταξινομήθηκαν ως ανταποκρινόμενοι και μη-ανταποκρινόμενοι. Από περιφερικό αίμα εκχυλίστηκε γενωμικό DNA και ακολούθησε γενετική ανάλυση.ΑποτελέσματαΟι 80 ασθενείς (63.49%) ταξινομήθηκαν ως «πλήρως ανταποκρινόμενοι» και οι 32 (25.39%) ως «μερικώς ανταποκρινόμενοι» στη θεραπεία με infliximab, ενώ οι 14 (11.1%) ως πρωτογενώς μη ανταποκρινόμενοι. Η ανταπόκριση στη θεραπεία με το βιολογικό παράγοντα δεν συσχετίστηκε με τα διάφορα χαρακτηριστικά των ασθενών και με τη διάρκεια της νόσου, ενώ υπήρξε συνάφεια μεταξύ του δείκτη Harvey-Bradshaw και των επιπέδων της CRP. O γονότυπος ΤΤ του πολυμορφισμού rs1568885 συσχετίστηκε σημαντικά με τη μερική ανταπόκριση (P = 0.024) και την αντοχή (P = 0.007) στο infliximab, ενώ ο γονότυπος ΑΤ ανευρέθηκε πιο συχνά ανάμεσα στους μερικά ανταποκρινόμενους (P = 0.035) και στους μη ανταποκρινόμενους (P= 0.032) ασθενείς. Ο γονότυπος CC του πολυμορφισμού rs1813443 με τη μερική ανταπόκριση (P = 0.005) και την αντοχή (P = 0.002) στο infliximab. ΣυμπεράσματαΜε βάση τα παραπάνω κύρια αποτελέσματα της μελέτης, υποστηρίζεται ότι οι πολυμορφισμοί rs1568885 και rs1813443, όπως προέκυψε από τη μοριακή ανάλυση που διενεργήθηκε για τις ανάγκες της παρούσας διατριβής, σχετίζονται με την ανταπόκριση στη θεραπεία με infliximab σε Έλληνες ασθενείς με νόσο Crohn