Η υπερπαρεγκεφαλιδική διασκηνιδιακή προσπέλαση κατευθυνόμενη στο πρόσθιο τμήμα της έσω επιφάνειας του κροταφικού λοβού: προεγχειρητική εκτίμηση ανατομικών σημείων σε σχέση με την προσπέλαση

Abstract

PURPOSE The supracerebellar transtentorial approach (STTA) is one of the several approaches performed for removing lesions located to the posterior and medial portion of the mesial temporal region (MTR). Whether lesions located at the anterior portion of the MTR are amenable to surgical therapy by means of this route, it is a dilemma. The aim of the study is to identify some landmarks based on the preoperative imaging evaluation of the patient ; these data could be a useful tool for the surgeon in deciding whether or not to adopt this surgical route for reaching the anterior portion of the mesial temporal lobe.MATERIAL-METHODS One hundred-night (109) brain MRIs of healthy persons were enrolled. The distance , angle and surface area measurements reflecting the surgical area (left side), needed for the supracerebellar transtentorial approach to reach the anterior portion of the mesial temporal lobe, were examined. Furthermore , craniometric measurements , concerning the shape of the head , were carried out and the results were correlated with the results of the aforementioned measurements. RESULTS The mean value of length of the left transverse sinus was 6,1 cm [4,6-7,8]. The mean values for the tentorial , the petrous and the occipital angle were 42º [25-53] , 112º [94-132] and 98º [69-122] respectively. There was a statistically significant positive relationship between the tentorial and the occipital angle (r= 62 , p<0.001) . The tentorial and occipital angles were correlated with the distance (height) from a equidistant point along the line connecting the inferior choroidal point (I.Ch.P) and the genu of the middle cerebral bifurcation ( MCAg) , already shifted at the level of the petrous ridge , to the middle cranial fossa floor (M.Cr.F.f) and in both cases a statistically significant positive relationship was found ( r=26, p<0.01 and r=22 , p<0.05 respectively). There was also a significant positive relationship between the tentorial and occipital angles and the volume of brain tissue that can be left behind - in case of space occupying lesion - after performing the STTA approach for lesions located, or extended, in the anterior portion of the MTR (r=78, p<0.001 and r=44, p<0.001respectively). Moreover there was a significant positive relationship between the occipital angle and the distance from the petrous apex to the temporal pole (r=24, p<0.05). Comparing the petrous angle with the tentorial and occipital angles , no correlation was found. With reference to the cranial shape and using the length-breadth index the results were as follows: four (4) people were found to be dolichocephalic, twenty-five (25) mesocephalic and eighty (80) brachycephalic. According to the length-height index the results were as follows: twenty-three (23) people were found to be orthocephalic , eighty (86) hypsicephalic and none was found to be platycephalic. Matching the results of the craniometric measurements with the results of the previous measurements the following statistically significant relationships were found: a) a positive relationship between the tentorial angle and the length-breath index as well as between the tentorial angle and the length-height index ( r=0,212 , p<0,05 and r=0,298 and p<0,01 respectively), b) a positive relationship between the occipital angle and the length-breadth index as well as between the occipital angle and the length-height index (r=0391 , p<0,001 and r=0,355 , p<0,001 respectively) and c) a positive relationship between the petrous angle and the length-breadth index (r=0,313 ,p<0,01).CONCLUSIONThe results elicited from this study demonstrate a strong relationship between the anatomy of the tentorium and the efficiency of the STTA approach. More specifically , the less steep the tentorium , the more efficient the approach when it is used to reach the anterior portion of the MTR . Besides , according to the results , a tendency of the cranial shape to brachycephalic (short head) and hypsicephalic (steeple head) models seems to be a negative factor in case we pursue a total removal of the lesion located , or extended , in the anterior portion of the MTR using the supracerebellar –transtentorial approach.

ΣΚΟΠΟΣ H υπερπαρεγκεφαλιδική-διασκηνιδιακή προσπέλαση συνιστά μία από τις χειρουργικές προσπελάσεις που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση βλαβών στο οπίσθιο και , εν΄δυνάμει , στο μέσο τμήμα της έσω επιφάνειας του κροταφικού λοβού. Κατά πόσο βλάβες που εδράζονται στο πρόσθιο τμήμα της έσω κροταφικής επιφάνειας μπορούν να αντιμετωπιστούν με την εφαρμογή αυτής της προσπέλασης, είναι ένα δίλημμα. Ο σκοπός της μελέτης αυτής είναι να αναγνωρίσει κάποια ανατομικά σημεία (landmarks) στον απεικονιστικό έλεγχο του ασθενούς τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο για το χειρουργό προκειμένου να αποφασίσει κατά πόσο μπορεί να υιοθετήσει ή όχι την προσπέλαση αυτή για αντιμετώπιση βλαβών που εδράζονται ή και εκτείνονται στο πρόσθιο τμήμα της αριστερής έσω κροταφικής επιφάνειας. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Εκατόν-εννέα (109) μαγνητικές τομογραφίες υγιών ατόμων χρησιμοποιήθηκαν για τη μελέτη αυτή. Μετρήσεις αποστάσεων ,γωνιών και ανατομικών περιοχών που αντανακλούν τη χειρουργική περιοχή ενδιαφέροντος , για την προσέγγιση του πρόσθιου τμήματος της αριστερής έσω κροταφικής επιφάνειας , μέσω της υπερπαρεγκεφαλιδικής-διασκηνιδιακής προσπέλασης , έλαβαν χώρα. Επιπλέον , διενεργήθηκαν μετρήσεις που αφορούσαν το σχήμα της κεφαλής και τα αποτελέσματα των μετρήσεων αυτών συσχετίστηκαν με τα αποτελέσματα των προαναφερθέντων μετρήσεων.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η μέση τιμή του μήκους του αριστερού εγκάρσιου κόλπου ήταν 6,1 cm [4,6-7,8]. Η μέση τιμή της σκηνιδιακής , της λιθοειδικής και της ινιακής γωνίας ήταν 42º [25-53] , 112º [94-132] και 98º [69-122] αντίστοιχα. Μία στατιστικά σημαντική θετική σχέση διαπιστώθηκε μεταξύ της σκηνιδιακής και της ινιακής γωνίας (r=0,62 , p<0.001) . Η σκηνιδιακή και η ινιακή γωνία συσχετίστηκαν με την απόσταση (ύψος) από ένα ισαπέχον σημείο κατά μήκος της γραμμής που συνδέει το κάτω χοριοειδικό σημείο (I.Ch.P) με το γόνυ της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας (MCAg) , και η οποία έχει μετατοπιστεί στο επίπεδο της κορυφογραμμής του λιθοειδούς οστού , στο έδαφος του μέσου κρανιακού βόθρου , και στις δύο περιπτώσεις μία στατιστικά σημαντική θετική σχέση βρέθηκε ( r=26, p<0.01 και r=22 , p<0.05 αντίστοιχα). Επίσης ο συσχετισμός μεταξύ της σκηνιδιακής και της ινιακής γωνίας και της ποσότητας του εγκεφαλικού ιστού που δεν μπορεί να προσεγγιστεί και να εξαιρεθεί κάτω από παθολογικές συνθήκες στη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, ανέδειξε μία σημαντική στατιστικά θετική σχέση ( r=0,78 , p<0.001 και r=0,44 , p<0.001 αντίστοιχα). Επιπλέον, μία σημαντική στατιστικά αρνητική σχέση βρέθηκε μεταξύ της σκηνιδιακής γωνίας και του σκηνιδιακού δείκτη (r= -0,28 , p<0.01) καθώς επίσης και μία στατιστικά σημαντική θετική σχέση μεταξύ της ινιακής γωνίας και της απόστασης από την περιοχή της κορυφής του λιθοειδούς στο κροταφικό πόλο του αριστερού κροταφικού λοβού (r=0,24, p<0.05). Από τη σύγκριση της λιθοειδικής γωνίας με τη σκηνιδιακή και τη λιθοειδική γωνία , δεν ανεδείχθη κάποια σημαντική στατιστικά σχέση. Τέλος , και όσον αφορά τις συσχετίσεις των αποτελεσμάτων των κεφαλικών μετρήσεων με τα προαναφερθέντα αποτελέσματα, διαπιστώθηκαν οι κάτωθι στατιστικά σημαντικές σχέσεις : 1) στατιστικά σημαντική θετική σχέση τόσο της σκηνιδιακής όσο και της ινιακής γωνίας με τόσο το δείκτη μήκους-πλάτους όσο και το δείκτη μήκους ύψους (r=0,212 , p<0,05 / r=0,298 , p<0,01 και r= 0,391 , p<0,001 / r=0,355 , p<0,001 αντίστοιχα) και 2) μία σημαντική στατιστικά θετική σχέση μεταξύ της λιθοειδικής γωνίας και του δείκτη μήκους-πλάτους ( r=0,313 , p<0,01). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα που εκμαιεύτηκαν από αυτή τη μελέτη ανέδειξαν μία σημαντική στατιστικά θετική σχέση της κατασκευής του σκηνιδίου της παρεγκεφαλίδας και της αποτελεσματικότητας της επέμβασης αυτής. Πιο συγκεκριμένα όσο λιγότερο απότομο είναι το σκηνίδιο (μικρότερη γωνία), τόσο αυξάνει η αποτελεσματικότητα της υπερπαρεγκεφαλιδικής-διασκηνιδιακής προσπέλασης για προσέγγιση χειρουργικών βλαβών στο πρόσθιο τμήμα της έσω κροταφικής επιφάνειας . Επιπλέον , η κλίση του σχήματος της κεφαλής σε βραχυκεφαλικά και υψικεφαλικά πρότυπα, μέσω της συνοδού αύξησης της σκηνιδιακής γωνίας , φαίνεται να αποτελεί ένα αρνητικό παράγοντα όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της προσπέλασης αυτής για βλάβες που εδράζονται στην προαναφερθείσα ανατομική περιοχή.