Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραγόντων στην υποκειμενική αντίληψη υγείας και ποιότητα

Abstract

Aim: The aim of the present study is to investigate the factors that explain variance in self-rated health of hospitalized patients. A broad range of psychosocial factors is examined for their relationship with self-rated health, controlling for gender, age and illnesses. The psychosocial factors include: a) stable personality characteristics, b) self and health beliefs, c) social support, d) lifestyle, and e) demographics. In addition, the relationship of subjective well-being with self-rated health is examined. Method: The sample is representative of the hospital's patient population, and of almost equal distribution among gender and three age groups (18-40, 41-60, 61-80). Results: The results show that a broad range of psychosocial factors is associated with self-rated health. Although the level of self-rated health does not differ between genders, the factors that are associated with self-rated health differ between men and women. Specifically, in men, the factors with the strongest association with self-rated health are health efficacy, relationship satisfaction, use of alcohol and depression. In women, the factors with the strongest association with self-rated health are personality characteristics, such as openness to experience and extroversion, as well as health optimism, sleep quality and physical activity. In addition, subjective well- being is associated with self-rated health. However, this association seems to depend on other factors, such as age, illnesses and psychosocial factors. Specifically, in men, this association doesn't remain significant when controlling for illness and age. In women, this association is significant in the negative ratings of self-rated health, but doesn't remain significant when controlling for psychosocial characteristics, especially those concerning lifestyle factors.

Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τους παράγοντες που εξηγούν την υποκειμενική αντίληψη υγείας, σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Διερευνάται ένα εύρος ψυχοκοινωνικών παραγόντων για την σχέση τους με την υποκειμενική αντίληψη υγείας των ασθενών, ελέγχοντας για την επίδραση των παθήσεων, της ηλικίας και του φύλου. Οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες περιλαμβάνουν α) σταθερά χαρακτηριστικά προσωπικότητας, β) πεποιθήσεις για τον εαυτό και για την υγεία, γ) κοινωνική υποστήριξη, δ) τρόπο ζωής και ε) δημογραφικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, διερευνάται η σχέση της υποκειμενικής αίσθησης ευεξίας με την υποκειμενική αντίληψη υγείας των ασθενών. Μέθοδος: Η συλλογή των δεδομένων της μελέτης προέκυψε από δείγμα ασθενών που προσήλθαν για νοσηλεία σε Γενικό Νοσοκομείο, το δείγμα ήταν αντιπροσωπευτικό των νοσηλευομένων του νοσοκομείου και περιλάμβανε ίσο αριθμό γυναικών και ανδρών ανά ηλικιακή ομάδα (18-40, 41-60, 61-80). Η υποκειμενική αντίληψη υγείας αξιολογήθηκε μέσα από μία ερώτηση: «Γενικά, θα λέγατε πως η κατάσταση της υγείας σας είναι. .» και απαντήθηκε σε 5-βάθμια κλίμακα: 1= άριστη υγεία, 2=πολύ καλή υγεία, 3= καλή υγεία, 4= μέτρια υγεία, 5= κακή υγεία. Η υποκειμενική αίσθηση ευεξίας αξιολογήθηκε μέσα από 3 ερωτηματολόγια προκειμένου να εκτιμηθούν όλες οι παράμετροι της: Κλίμακα Ικανοποίησης από τη Ζωή (Satisfaction with Life Scale), Κλίμακα Ικανοποίησης Ζωής (Life Satisfaction Inventory) και Κλίμακα Θετικής και Αρνητικής Συναισθηματικής Κατάστασης (Positive and Negative Affect Schedule) Επίσης χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια για τις εξής κατηγορίες μεταβλητών: α) σταθερά χαρακτηριστικά προσωπικότητας, β) πεποιθήσεις για τον εαυτό και για την υγεία, γ) κοινωνική υποστήριξη, δ) τρόπος ζωής. Η αντικειμενική υγεία αξιολογήθηκε μέσα από λίστα παθήσεων όπου ο κάθε ασθενής δήλωνε εκείνες για τις οποίες έχει λάβει ιατρική διάγνωση. Το τελικό δείγμα περιλάμβανε 199 άνδρες και 216 γυναίκες. Τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι η υποκειμενική αντίληψη υγείας των ασθενών, σχετίζεται με ένα εύρος ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Ενώ τα δύο φύλα δεν διαφέρουν στην υποκειμενική αντίληψη υγείας, οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που την επηρεάζουν είναι διαφορετικοί μεταξύ των φύλων. Επιπλέον, η υποκειμενική αίσθηση ευεξίας σχετίζεται με την υποκειμενική αντίληψη υγείας. Ωστόσο, η σχέση αυτή φαίνεται να αποδίδεται στον ρόλο άλλων παραγόντων, όπως οι παθήσεις και τα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά του ατόμου.