Μελέτη της επίδρασης της ατορβαστατίνης στις ελαστικές ιδιότητες της αορτής σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 με τη μέθοδο της τονομετρίας

Abstract

Type 2 diabetes is associated with a marked increase of cadiovascullar events. In recent years, great emphasis has been placed on the role of arterial stiffness in the development of cardiovascular diseases. Arterial stiffness, which is present as early as in impaired glucose metabolism, represents the link between diabetes and vascular events. Aortic pulse wave velocity (PWV), recorded by an applanation tonometer, is considered as an independent predictive factor of cardiovascular events.Aim of our study was to assess the effect of atorvastatin on the elastic properties of arteries in patients with type 2 diabetes and dyslipidemia.A total of 93 outpatients with type 2 diabetes who visited the Diabetes Center at the Laiko Hospital participated. The main inclusive criteria were: LDLc> 100 mg/dl, an adequate glycemic control (HbA1c 8.5 %), age 45-75 years, ankle-brachial pressure index >0.9 and absence of cardiovascular disease. Fifty subjects (17 men/33 women, mean age 60.78±8.19 years) were assigned to 10 mg atorvastatin daily and low-fat diet and 43 subjects (21 men/22 women, mean age 60.16±9.21 years) to low-fat diet only. Carotid-radial PWV (crPWV) and carotid-femoral PWV (cfPWV) were assessed using the SphygmoCor system (SphygmoCor AtCor Medical, Sidney, Australia). ΗbA1c, plasma lipids, hsCRp, fibrinogen, plasma osteoprotegerin (OPG) and metalloproteinase-9 (MMP-9) were assessed. The two groups were comparable regarding baseline clinical and laboratory characteristics, as well as baseline crPWV and cfPWV values. All patients were evaluated again at 3, 6 and 12 months, during which the same clinical examination, blood tests and PWV measurement were repeated.In the atorvastatin group, a significant reduction of crPWV was observed at 3 months of treatment by 3.50% (p<0.05), at 6 months by 3.39% (p<0.05) and at 12 months by 6.26%27(p=0.017). A significant decline of cfPWV was also observed at 3 months by 6.09% (p=0.001), at 6 months by 8.02% (p<0.001) and at 12 months by 6.39% (p<0.001). No significant improvement of PWV was achieved in the diet treated group. In the atorvastatin group, total cholesterol, LDLc and triglycerides were also significantly reduced (all p<0,05). No significant change of the rest clinical and biochemical parameters was observed in either group.The present prospective study showed, for the first time, the beneficial effect of atorvastatin on the elastic properties of both muscular and elastic arteries of patients with type 2 diabetes. This effect was obsereved as early as after 3 months therapy and it was maintained for at least 12 months.

Η επίπτωση καρδιαγγειακών συμβαμάτων είναι σημαντικά αυξημένη σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στη συμμετοχή της σκλήρυνσης των αρτηριών στην εκδήλωση καρδιαγγειακής νόσου. Η απώλεια των ελαστικών ιδιοτήτων των αρτηριών, η οποία είναι παρούσα από τα πρώτα στάδια διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης, αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ διαβήτη και μακροαγγειοπάθειας. Η ταχύτητα μετάδοσης του κύματος σφυγμού (Pulse Wave Velocity, PWV) της αορτής, όπως εκτιμάται με την αναίμακτη μέθοδο της τονομετρίας, θεωρείται ως ανεξάρτητος προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακών συμβαμάτων.Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της επίδρασης της ατορβαστατίνης στις ελαστικές ιδιότητες των αρτηριών σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και δυσλιπιδαιμία.Συνολικά μελετήθηκαν 93 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, οι οποίοι παρακολουθούνταν στο Διαβητολογικό Κέντρο του Λαϊκού νοσοκομείου. Τα κύρια κριτήρια ένταξης στη μελέτη ήταν : επίπεδα LDLc >100 mg/dl, σχετικά καλή γλυκαιμική ρύθμιση (HbA1c < 8,5% το τελευταίο τρίμηνο), ηλικία 40-75 έτη, κνημοβραχιόνιος δείκτης >0,9, και απουσία γνωστής μακροαγγειοπάθειας. Σε 50 ασθενείς (17 άντρες/33 γυναίκες, μέσης ηλικίας 60,78±8,19 ετών) έγινε έναρξη ατορβαστατίνης (10 mg ημερησίως) σε συνδυασμό με υπολιπιδαιμική δίαιτα, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένες οδηγίες, και σε 43 ασθενείς (21 άντρες/22 γυναίκες, μέσης ηλικίας 60,16±9,21 ετών) χορηγήθηκε μόνο υπολιπιδαιμική δίαιτα. Η εκτίμηση της PWV μεταξύ καρωτίδας-κερκιδικής αρτηρίας (carotid-radial PWV, crPWV) και μεταξύ καρωτίδας-μηριαίας αρτηρίας (carotid-femoral PWV, cfPWV) έγινε με τη συσκευή SphygmoCor (SphygmoCor AtCor Medical, Sidney, Australia). Υπολογίστηκαν οι τιμές της HbA1c, των λιπιδίων ορού, της hsCRP, του ινωδογόνου, της οστεοπροτεγερίνης (ΟPG) και της μεταλλοπρωτεϊνάσης-9 (MMP-9). Οι δύο ομάδες ήταν συγκρίσιμες ως προς όλα τα25κλινικά κι εργαστηρικά χαρακτηριστικά, καθώς και ως προς τις αρχικές τιμές της crPWV και της cfPWV. Οι ασθενείς επανεκτιμήθηκαν ύστερα από 3, 6 και 12 μήνες. Σε κάθε επίσκεψη διενεργήθηκε η ίδια κλινική κι εργαστηριακή εξέταση, καθώς και μέτρηση της crPWV και cfPWV.Στην ομάδα των ασθενών που έλαβε ατορβαστατίνη παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση της crPWV μετά από 3 μήνες θεραπείας κατά 3,50% (p<0,05), μετά από 6 μήνες κατά 3,39% (p<0,05) και στους 12 μήνες κατά 6,26% (p=0,017). Παρόμοια, στους 3 μήνες θεραπείας σημειώθηκε μείωση της cfPWV κατά 6,09% (p=0,001), στους 6 μήνες κατά 8,02% (p<0,001) και στους 12 μήνες θεραπείας κατά 6,39% (p<0,001). Στην ομάδα των ασθενών που έλαβε μόνο δίαιτα, τόσο η crPWV όσο και η cfPWV δεν παρουσίασαν στατιστικά σημαντική βελτίωση. Στην ομάδα της ατορβαστατίνης παρατηρήθηκε επίσης στατιστικά σημαντική μείωση της ολικής χοληστερόλης, της LDLc και των τριγλυκεριδίων σε κάθε επίσκεψη (όλες οι τιμές p<0,05). Στην ομάδα των ασθενών υπό δίαιτα δεν διεπιστώθηκε σημαντική βελτίωση των λιπιδίων. Σε καμία από τις δύο ομάδες δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μεταβολή των υπολοίπων βιοχημικών παραμέτρων.Η παρούσα προοπτική μελέτη κατέδειξε για πρώτη φορά την ευεργετική επίδραση της ατορβαστίνης στις ελαστικές ιδιότητες τόσο των ελαστικών όσο και των μυϊκού τύπου αρτηριών σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Η βελτίωση αυτή ήταν εμφανής ήδη από τους πρώτους 3 μήνες θεραπείας και διατηρήθηκε καθόλη της διάρκεια της παρακολούθησης των 12 μηνών