Προεπαγγελματική εκπαίδευση μαθητών με νοητική καθυστέρηση: μια εκτίμηση αναγκών

Abstract

[…] Στην παρούσα εργασία ασχολούμαστε με την εκπαίδευση που λαμβάνουν οι μαθητές με νοητική καθυστέρηση. Θεωρούμε ότι αυτό που θα συμβεί στην παραπάνω ομάδα όταν ενηλικιωθεί, εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την εκπαίδευση που θα λάβουν στο σχολείο, τις δεξιότητες και την υποστήριξη που θα δεχθούν από τους δασκάλους και την οικογένειά τους και την δυνατότητα να συμμετέχουν στις δραστηριότητες της κοινότητας που ζουν. Ένα οργανωμένο εκπαιδευτικό σύστημα, μπορεί να συνενώσει αυτούς τους παράγοντες, προσδοκώντας το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, δηλαδή την ικανοποιητική ενήλικη ζωή των ατόμων με νοητική καθυστέρηση. Η επιτυχημένη μετάβαση από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή εξαρτάται εν πολλοίς από αυτά που έχουν συμβεί τα προηγούμενα χρόνια. Στην χώρα μας, υπάρχει μεγάλο έλλειμμα στον τομέα της ειδικής αγωγής. Στο ειδικό σχολείο δεν είναι υποχρεωτική η εφαρμογή του ατομικού εκπαιδευτικού προγράμματος (μόνο στις περιπτώσεις που ο μαθητής με αναπηρία βρίσκεται στην γενική εκπαίδευση). Παρόλο ότι στο ειδικό δημοτικό υπάρχει μια φροντίδα για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και των υπόλοιπων δεξιοτήτων εκτός των ακαδημαϊκών, λίγοι δάσκαλοι έχουν επιμορφωθεί να διδάξουν προεπαγγελματική εκπαίδευση και δεξιότητες καθημερινής ζωής. Στην δευτεροβάθμια ειδική εκπαίδευση, υπάρχουν ακατάλληλα αναλυτικά προγράμματα, έλλειψη εξειδίκευσης των καθηγητών, μη εφαρμογή του επαγγελματικού προσανατολισμού και της εκπαίδευσης για την σταδιοδρομία, ελλιπής ένταξη των μαθητών με νοητική καθυστέρηση στην κοινότητα μέσω δραστηριοτήτων του σχολείου και απουσία της μαθητείας μέσω της οποίας μπορεί να υπάρχει πιο ομαλή εργασιακή ένταξη. Αυτά θεωρούμε ότι είναι μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα. Στην Ελλάδα υπάρχουν λίγες έρευνες που έχουν ασχοληθεί με την επαγγελματική κυρίως εκπαίδευση των μαθητών με νοητική καθυστέρηση, και ελάχιστες με την προεπαγγελματική εκπαίδευση. Θεωρούμε, ότι αυτή η μελέτη μπορεί να συμβάλλει στον συγκεκριμένο τομέα καθώς εξετάζει τις ανάγκες της προεπαγγελματικής εκπαίδευσης των μαθητών με νοητική καθυστέρηση, σύμφωνα με την άποψη τεσσάρων ομάδων που σχετίζονται με την εκπαίδευσή τους: των δασκάλων ειδικής αγωγής, των επιστημόνων ειδικής αγωγής, των εκπαιδευτών ειδικής επαγγελματικής κατάρτισης και των γονέων μαθητών με νοητική καθυστέρηση. Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται η άποψη των προαναφερόμενων ομάδων και σε άλλους τομείς, όπως στον επαγγελματικό προσανατολισμό, στην επαγγελματική εκπαίδευση, στην εκπαίδευση των δασκάλων ειδικής αγωγής και εκπαιδευτών ειδικής επαγγελματικής κατάρτισης καθώς και στην νομοθεσία και την αγορά εργασίας, επειδή θεωρούμε ότι οι παραπάνω τομείς αποτελούν ένα σύνολο, που πρέπει να είναι εναρμονισμένο για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. […]