Μεταβολές της μικροκυκλοφορίας της κεφαλής του οπτικού νεύρου κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής κυκλοφορίας

Abstract

Σκοπός: Η παρούσα αγγειοκινητική μελέτη πραγματοποιήθηκε για να παρουσιάσει τις μεταβολές της αιματικής ροής της κεφαλής του οπτικού νεύρου (KON) κατά τη διάρκεια κλασσικών καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων που εμπεριέχουν την εξωσωματική κυκλοφορία προκειμένου να προσδιοριστεί το εναλλασσόμενο περιβάλλον άρδευσης που παρουσιάζουν οι αυτορρυθμιζόμενοι ιστοί σε συνθήκες μέτριας υποθερμίας. Υλικό-Μέθοδος: Είκοσι ένας ασθενείς χωρίς οφθαλμικές παθήσεις αποτέλεσαν τη βάση των δεδομένων μας. Διεγχειρητικές μετρήσεις της αιματικής ροής της ΚΟΝ διενεργήθηκαν με τη χρήση ενός σύνθετου φορητού οπτικού laser συστήματος βυθοσκόπησης και υπερήχων (Laser Doppler Flowmeter-LDF) το οποίο προσδιόρισε σε συγκεκριμένα ταυτόσημα σημεία του οφθαλμικού βυθού τις μεταβαλλόμενες ροές μετά από τη χορήγηση γενικής αναισθησίας στον ασθενή (σημείο αναφοράς-Φάση 1), κατά τη διάρκεια της καρδιοαναπνευστικής παράκαμψης στο χαμηλότερο σημείο θερμοκρασίας στη φάση της υποθερμίας (Φάση 2) και κατά την επαναφορά της λειτουργίας της καρδιάς στη φάση της επανάρδευσης (Φάση 3). Επιπροσθέτως πραγματοποιήθηκε συσχέτιση των μεταβλητών ροής της ΚΟΝ με σημαντικούς εγχειρητικούς παράγοντες που επηρεάζουν γενικότερα την αιμοδυναμική όπως είναι η μερική πίεση του διοξειδίου του άνθρακα, η μέση αρτηριακή πίεση, η ενδοφθάλμια πίεση, η θερμοκρασία, η συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης, ο χρόνος αποκλεισμού της ανιούσας αορτής και ο χρόνος της εξωσωματικής κυκλοφορίας. Η συσχέτιση αυτή εφαρμόστηκε στους προαναφερθέντες χειρουργικούς χρόνους αλλά και μεταξύ των τριών φάσεων. Αποτελέσματα: Η στατιστική ανάλυση ανέδειξε σημαντική πτώση της αιματικής ροής της ΚΟΝ (p<0.0001) κατά 32.1±14.5% από τη φάση 1 στη φάση 2 καθώς και σημαντική ανάκαμψη της (ρ=0.0028) κατά 35.6±58.1% από τη φάση 2 στη φάση 3. Επιπλέον παρατηρήθηκε η αρνητική επίδραση του παρατεταμένου χρόνου εξωσωματικής στην αιματική ροή της ΚΟΝ (p=0.031) καθώς και ότι η ρΗ-stat τεχνική για τη ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας, η οποία καταργεί την αυτορρύθμιση, δεν αποφέρει την αναμενόμενη αύξηση της ροής η οποία με τη σειρά της θα βελτίωνε την άρδευση. Συμπέρασμα: Οι μετρήσεις αιματικών ροών στον οφθαλμικό βυθό μπορούν να πραγματοποιηθούν με επιτυχία με τη χρήση του οπτικού συστήματος LDF. Επιπλέον η αγγειοκινητική αυτή προσέγγιση που καταγράφει με ακρίβεια τις μεταβολές της μικροκυκλοφορίας των αυτορρυθμιζόμενων ιστών αποτελεί ένα «παράθυρο» για την διερεύνηση αιμοδυναμικών αλλαγών που επισυμβαίνουν στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής κυκλοφορίας. Η αιματική ροή της ΚΟΝ μειώνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια της καρδιοαναπνευστικής παράκαμψης και το σύστημα αυτορρύθμισης της φαίνεται να καταργείται όταν η πίεση άρδευσης της μειώνεται κάτω από το κρίσιμο σημείο των 50 mmHg. Παρότι η άρδευση της ΚΟΝ επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα κατά τη φάση της επανάρδευσης καθιστώντας έτσι το μηχανισμό της εξωσωματικής κυκλοφορίας ασφαλή, αξίζει να σημειώσουμε ότι η αποφυγή παρετεταμένης εξωσωματικής είναι επιβεβλημένη προκειμένου να μην παρουσιάζονται φαινόμενα υποάρδευσης στους αυτορρυθμιζόμενους ιστούς τα οποία μπορεί να αποτελέσουν το υπόστρωμα για νευροφθαλμικές επιπλοκές.