Διερεύνηση της εφαρμογής των συμπράξεων δημοσίου - ιδιωτικού τομέα ως προς την επιχειρηματική τους ελκυστικότητα στην ελληνική κατασκευαστική βιομηχανία

Abstract

As experience from worldwide public-private partnerships (PPPs) implementation has been accumulating over the recent years it has been understood that their success or failure may be dependent upon a number of factors. A systematic approach to identify and evaluate the most critical of these factors (usually termed critical success factors or CSFs) before PPP award is therefore essential in order to assist in the selection of the best possible alternative. Such an approach based upon a model using multiple attribute decision making (MADM) is proposed in the thesis. The model is founded on a hierarchical structure integrating CSFs as identified in the literature and has then been validated by appropriate field research in Greece. The relative importance of these factors is then evaluated in fuzzy linguistic form (i.e. where evaluations are of the form poor medium high denoting pre determined triangular fuzzy numbers respectively) by the concerned decision makers. Subsequently the model determines the distance of each of the possible alternatives from the ideal selection the alternative with the minimum distance is considered to be the best option. The relevant concepts are further exemplified by the presentation of an illustrative case study. The main conclusion that can be drawn from this work is that CSF/MADM is appropriate for PPP scheme selection and that the proposed approach is useful enough to be applied by practitioners.

Οι συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα δε συνιστά terra incognita τουλάχιστο στον ευρωπαϊκό χώρο. Όπως συμβαίνει με όλες τις μορφές συνεργασίας η επιτυχία των συμπράξεων δημοσίου-ιδιωτικού τομέα βασίζεται στην ικανοποίηση τριών βασικών κριτηρίων, αυτών της οικονομικότητας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας γνωστών ως 3Ε στην παγκόσμια βιβλιογραφία (Economic Efficient Effective). Ωστόσο, η πρακτική έχει καταδείξει ότι κατά την ανάπτυξη των συνεργασιών αυτών περισσότερη έμφαση έχει δοθεί στο κριτήριο της «οικονομικότητας». Κεντρική ιδέα της επιτυχούς υλοποίησης σχημάτων ΣΔΙΤ στην Ευρώπη είναι ότι η παραπάνω μέθοδος ανάθεσης έργων θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις που αποδίδεται αξία στην επένδυση (Value for Money (VfM)). Η παρούσα διατριβή αποσκοπεί στην αναγνώριση, την εξέταση, την αξιολόγηση και την ιεράρχηση τόσο των δεικτών αξίας επένδυσης όσο και των κρίσιμων παραγόντων επιτυχίας για την υλοποίηση σχημάτων ΣΔΙΤ στην ελληνική κατασκευαστική βιομηχανία. Ειδικότερα επιχειρείται μια συστηματική καταγραφή των απόψεων και πρακτικών που υιοθετούν οι εμπλεκόμενοι φορείς έργων όλων των μορφών ΣΔΙΤ που εκτελέσθηκαν ή εκτελούνται στην Ελλάδα. Αρχικά, γίνεται μία συνοπτική παρουσίαση της έννοιας της μέγιστης αξίας επένδυσης και συνοπτική αναδρομή στη διεθνή πρακτική και ιδιαίτερα στη βρετανική σχετικά με την αναγνώριση και τον καθορισμό των δεικτών που συμβάλουν στην επίτευξη της μέγιστης αξίας επένδυσης με έμφαση στα σχήματα ΣΔΙΤ ενώ ακολουθεί συνοπτική περιγραφή των Δεικτών Αξίας Επένδυσης (ΔΑΕ). Ακόμη, είναι απαραίτητος ο καθορισμός των κρίσιμων παραγόντων επιτυχίας (ΚΠΕ) των σχημάτων ΣΔΙΤ ενώ γίνεται ανασκόπηση των υφιστάμενων προσεγγίσεων για τον καθορισμό και την ιεράρχηση τους. Αφού περιγράφονται συνοπτικά οι ΚΠΕ παρατίθεται η μεθοδολογία καθορισμού των ΔΑΕ και των ΚΠΕ στην ελληνική πραγματικότητα ένα από τα αντικείμενα της παρούσας ερευνητικής προσπάθειας και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της στατιστικής έρευνας. Τέλος, εφαρμόζεται μαθηματικό μοντέλο με τη χρήση της πολυκριτήριας ανάλυσης το οποίο στοχεύει στην επίλυση του προβλήματος της επιλογής του βέλτιστου σχήματος ΣΔΙΤ. Το ως άνω μοντέλο ενσωματώνει μία ιεραρχική δομή ποικίλλων κρίσιμων κριτηρίων επιτυχίας και υπο-κριτηρίων σχημάτων ΣΔΙΤ όπως αυτά έχουν αναγνωρισθεί και προσδιορισθεί ως προς τη βαρύτητά τους στην έρευνα στην Ελλάδα. Καθώς τα παραπάνω κριτήρια κρίνονται ως ασαφή κυρίως ως προς τη φύση τους η βαθμονόμηση τους ως προς τη σπουδαιότητα τους καθορίζεται από τους αποφασίζοντες. Συνεπώς, πιθανές εναλλακτικές σχημάτων ΣΔΙΤ αξιολογούνται κυρίως λαμβάνοντας υπόψη τους προαναφερθέντες κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας και τα υπο-κριτήριά τους. Έτσι, βάσει της παραπάνω ανάλυσης το μοντέλο επιχειρεί τον καθορισμό του βέλτιστου σχήματος ΣΔΙΤ προσδιορίζοντας την απόσταση κάθε μιας πιθανής εναλλακτικής λύσης από την ιδεατή. Επομένως, η επιλογή της εναλλακτικής λύσης με τη μικρότερη δυνατή απόσταση από την ιδεατή αποτελεί και την καλύτερη συμβιβαστική λύση για την υλοποίηση ενός σχήματος ΣΔΙΤ. Το μοντέλο ευελπιστεί να συμβάλλει δυνητικά στην εξάπλωση και περαιτέρω ανάπτυξη των σχημάτων ΣΔΙΤ ως εναλλακτικής μεθόδου ανάθεσης καθώς και να επηρεάσει την εθνική στρατηγική ανάπτυξης των σχημάτων ΣΔΙΤ και τον τρόπο με τον οποίο οι εμπλεκόμενοι φορείς συμμετέχουν προκειμένου να εκτελεσθεί ένα μέγιστης άξιας έργο.