Η συμμετοχή των ελεύθερων ριζών και της ομοκυστεΐνης στην παθογένεια της αρτηριοσκλήρυνσης

Abstract

Introduction The oxidative hypothesis of atherosclerosis proposes thatoxidative modification of low density lipoprotein (LDL) plays a critical role inatherogenesis The evaluation of LDL oxidation in vivo is therefore veryimportant However, data concerning the evaluation of the above biochemicalmarker is very limited in clinical practiceAim This study was conducted to test the hypothesis that plasma levelsof oxLDL reflect atherosclerosis and determine the clinical significance in themeasurement of circulating oxLDL and autoantibodies against them as well astheir correlation with homocysteine and lipid parameters m the diagnosis andseventy of coronary heart diseaseMaterial-Methods A total of 273 individuals were examined 41 sufferingfrom unstable angina pectoris (UAP), 62 suffering from stable angina pectoris(SAP) and 170 healthy control subjects We used a sensitive method for detectmgoxLDL that is based on a direct sandwich technique (ELISA) in which twomonoclonal antibodies are directed against separate antigenic determinants onthe oxidized apokpoprotein-B molecule along with an another enzymeimmunoassay designed to determme human antibodies to oxidized LDL (antioxLDL)directly m serum Total homocysteine (HCY) was evaluated by means of afully automated fluorescence polarization immunoassayResults Patients with UAP exhibited marked elevations m oxLDL levels ascompared to patients with SAP (161 2±28 4 vs 119 2±26 6, p<0 001) and thecontrol subjects (67±18 8, p<0 001) The difference in oxLDL levels betweenpatients with SAP and the control group was also statistically significantSimilarly, patients with UAP showed marked elevations m anti-oxLDL antibodiescompared to both patients with SAP (602 2±62 2 vs 510 8±50 3, p<0 001) andcontrol subjects (368±79 6, p<0 001) The difference in anti-oxLDL levels betweenpatients with SAP and the controls was also statistically significant OxLDL levelswere not correlated with age in any of the groups studied Triglycerides, LDLcholesteroland total cholesterol were elevated m patients with UAP as opposed topatients with SAP and the control subjects, while HDL levels were elevated in thecontrol subjects when compared to patients with SAP and UAP Homocysteinelevels were elevated m patients suffering from UAP and SAP when compared tohealthy subjects Patients with UAP or SAP did not differ on homocysteine levelsConcusions Our findings demonstrate the presence of oxLDL in vivo, itsstrong association with homocysteine, with coronary artery disease as well aswith the severity of its clinical presentation.

Εισαγωγή Η "οξειδωτική" θεωρία χης αθηροσκληρυνσης υποστηρίζει οτι ηοξειδωτική τροποποίηση των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνων (LDL) διαδραματίζει ένανκεντρικό ρολό στην διαδικασία της αθηρογενεσης Η αξιολόγηση της οξείδωσης των LDL invivo είναι επομένως πολύ σημαντική Ωστόσο, βιβλιογραφικές αναφορές σχετικές με τονπροσδιορισμό του βιοχημικού αυτού δείκτη στην καρδιαγγειακή νόσο και την χρησιμότητατου στην διάγνωση η/και πρόγνωση της ασταθούς και σταθερής στηθάγχης είναι λιγοστέςΣκοπός Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε με σκοπό την αξιολόγηση τηςισχύος της παραπάνω υπόθεσης, τον καθορισμό της κλινικής χρηστικότητας μέτρησηςοξειδωμένων LDL και αντισωμάτων έναντι αυτών καθώς επίσης και της πιθανής συσχέτισηςτους με λιπιδαιμικες παραμέτρους και ομοκυστεΐνη όσον άφορα στη διάγνωση καιβαρύτητα της στεφανιαίας νόσουΥλικό Μέθοδος Συνολικά εξετάστηκαν 273 άτομα 41 που έπασχαν απο ασταθήστηθάγχη, 62 που έπασχαν απο σταθερή στηθάγχη και 170 υγιή άτομα που αποτέλεσαν τηνομάδα έλεγχου Συγκεκριμένα, για την ανίχνευση των κυκλοφορουσων οξειδωμένων LDL(oxLDL) έγινε χρήση μιας ευαίσθητης ανοσοενζυμικης μεθόδου τύπου σάντουιτς (ELISA)στην οποία δυο μονοκλωνικα αντισώματα κατευθύνονται έναντι ξεχωριστών αντιγονικωνεπιτοπων της οξειδωτικά τροποποιημένης Αρο Β 100 Για τον προσδιορισμό αντισωμάτωνέναντι της οξειδωμένης LDL χρησιμοποιήθηκε μια άλλη ανοσοπροσροφητικη ενζυμικηδοκιμασία Επιπλέον καταγράψαμε το λιπιδαιμικο προφίλ των ατόμων αυτών μετρώντας τηνολική χοληστερόλη (tCHL), τα τριγλυκεριδια (TG), την HDL-χοληστερολη και την LDL-χοληστερολη Η ολική ομοκυστεΐνη (HCY) προσδιορίσθηκε με τη μέθοδο τηςανοσοφθορισμοπολωσιμετριαςΑποτελέσματα Οι ασθενείς με ασταθή στηθάγχη παρουσίασαν αυξημένα επίπεδαoxLDL σε σύγκριση με τους ασθενείς με σταθερή στηθάγχη (161,2±28,4 εναντίον119,2±26,6, ρ<0,001) και τα άτομα έλεγχου (67±18,8, ρ<0,001) Η διάφορα στα επίπεδατων oxLDL μεταξύ των ασθενών με σταθερή στηθάγχη και της ομάδας έλεγχου ήταν επίσηςστατιστικά σημαντική Παρόμοια αποτελέσματα παρουσίασαν τα αυτοαντισωματα τωνασθενών με ασταθή στηθάγχη έναντι των ασθενών με σταθερή στηθάγχη (602,2±62,2εναντίον 510,8±50,3, ρ<0,001) και των υγιών εθελοντών (368±79 6, ρ<0,001) Η διάφοραστα επίπεδα των αντισωμάτων μεταξύ των ασθενών με σταθερή στηθάγχη και των υγιώνατόμων ήταν επίσης στατιστικά σημαντική Τα επίπεδα των oxLDL δεν παρουσίασαν καμίασυσχέτιση με την ηλικία σε οποιαδήποτε απο τις ομάδες που μελετήθηκαν Τατριγλυκεριδια, η LDL-χοληστερολη και η ολική χοληστερόλη ήταν αυξημένα στους ασθενείςμε ασταθή στηθάγχη σε αντιδιαστολή με τους ασθενείς με σταθερή στηθάγχη και τουςυγιείς, ενω τα επίπεδα HDL-χοληστερολης ήταν αυξημένα στην ομάδα έλεγχου σε σύγκρισημε τους ασθενείς με σταθερή στηθάγχη και ασταθή στηθάγχη Τα επίπεδα της ομοκυστεΐνηςβρέθηκαν να είναι αυξημένα στους ασθενείς που έπασχαν απο ασταθή στηθάγχη καισταθερή στηθάγχη σε σχέση με τους υγιείς Οι ασθενείς με ασταθή στηθάγχη η σταθερήστηθάγχη δεν διέφεραν στα επίπεδα ομοκυστεΤνης τουςΣυμπεράσματα Τα ευρήματα μας καταδεικνύουν την παρουσία oxLDL in vivo, τηνισχυρή σχέση τους με την ομοκυστεΐνη, με την αθηροσκληρυνση των στεφανιαίων αγγείωνκαθώς επίσης και με την βαρύτητα της κλινικής της παρουσίασης.