Συμβολή στη μελέτη της επιπτώσεως των αορτικών επεμβάσεων επί της αιματώσεως του ορθοσιγμοειδούς

Abstract

Ischemia of the left colon is a relatively rare, however serious complication which follows operative procedures of the abdominal aorta. Many pathogenetic factors are responsible for this complication; the main factor being the ligation of the inferior mesenteric artery, in association with an incompetent collateral arterial circulation. The presence of this complication carries a high mortality rate. The present study was undertaken to develop a simple and reliable method of perioperative prediction of development of clinical ischemia of the left colon after ligation of the inferior mesenteric artery. Eighty two patients, subjected to reconstructive procedures of the abdominal aorta carried out in the 1st Surgical Clinic of the Medical School, University of Athens were studied. Of the above patients 48 underwent operation for aneurysm of the abdominal aorta and 34 had aortoiliac occlusive disease. Seven of these patients had an emergency operation for rupture of aneurysm of the abdominal aorta, while the remaining patients were operated on selectively. All patients were studied for possible development of colon ischemia both pre- and peri-operative. In all patients a recording of the arterial pulse waves was done by Doppler ultrasounds of the inferior mesenteric artery prior to and after ligation and after placement of the aortic prosthesis. Fail of blood flow in the inferior mesenteric artery was taken as a prognostic sign for eminent ischemia of the colon, when this was lower to one third of the initial registering and after placement of the aortic prosthesis. This occurred in 3 patients (3.65%) in whom re-implantation of the inferior mesenteric artery at the aortic prosthesis was carried out. No patient experienced any clinical syndrome of ischemic colon postoperatively. All patients were subjected to postoperative colonoscopy and biopsy of the intestinal mucosa for possible localization of macro- or micro-scopical changes of the intestine. None of the patients experienced any ischemia. CONCLUSION: The recording of the pulse waves with Doppler ultrasound of the inferior mesenteric artery during aortic surgery is a simple and reliable method for the intra-operative detection of an eminent colonic ischemia.

Η ισχαιμία του αριστερού κόλου είναι μία σχετικά σπάνια αλλά σοβαρή επιπλοκή που ακολουθεί τις επεμβάσεις στην κοιλιακή αορτή. Παθογενετικοί παράγοντες υπάρχουν πάρα πολλοί, ο πρωταρχικός όμως είναι η απολίνωση της κάτω μεσεντερίου αρτηρίας σε συνδυασμό με ανεπαρκές παράπλευρο αρτηριακό δίκτυο. Η εμφάνιση της επιπλοκής αυτής συνοδεύεται από υψηλά ποσοστά θνητότητας. Γιαυτό μεγαλύτερη σημασία έχουν η πρόληψη και προπαντός η πρόβλεψη διεγχειρητικά της επικείμενης ισχαιμίας του κόλου. Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία συμβολή στην πρόβλεψη της επιπλοκής της ισχαιμίας του κόλου μετά από αορτικές επεμβάσεις. Μελετήθηκαν 82 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε επανορθωτικές επεμβάσεις στην κοιλιακή αορτή στην Α Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι 48 με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής και οι 34 με αορτολαγόνια απόφραξη. Οι 7 από αυτούς χειρουργήθηκαν επειγόντως για ρήξη ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής, ενώ οι υπόλοιποι εκλεκτικά. Σε όλους τους ασθενείς μελετήθηκαν όλοι οι παράγοντες για ανάπτυξη ισχαιμικού κόλου, προεγχειρητικοί και διεγχειρητικοί. Εξ άλλου στους ασθενείς κατεγράφετο διεγχειρητικά με Doppler η αιματική ροή στην κάτω μεσεντέριo αρτηρία, πριν και μετά την απολίνωσή της και μετά την τοποθέτηση της αορτικής πρόθεσης. Σαν προγνωστικό σημείο επικείμενης ισχαιμίας του κόλου αποτελούσε η πτώση του ύψους του σφυγμικού κύματος στην κάτω μεσεντέριο αρτηρία, η οποία παρέμεινε κάτω από το 1/3 της αρχικής καταγραφής και μετά την τοποθέτηση της αορτικής προθέσεως. Σε 3 ασθενείς που συνέβη αυτό (ποσοστό 3.65%) έγινε επανεμφύτευση της κάτω μεσεντερίου αρτηρίας στην αορτική πρόθεση. Κανείς ασθενής δεν ανέπτυξε κλινική συνδρομή ισχαιμικού κόλου μετεγχειρητικά. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε μετεγχειρητική κολονοσκόπηση και βιοψία του εντερικού βλεννογόνου για εντόπιση τυχόν μακρο- ή μικρο-σκοπικών αλλοιώσεων του εντέρου, χωρίς να καταδειχθεί ισχαιμία σε κάποιον ασθενή.